Skarżąca Katarzyna G. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku skargę na decyzję Pomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego wydaną w sprawie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej.
Fototerapia, a nie opalanie
Dlatego że w dniach 21 i 22 kwietnia 2021 r., na skutek ustnego upoważnienia przedstawiciel Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, przeprowadził kontrolę sanitarną w solarium.
Podczas kontroli ustalono, że pomimo czasowego zakazu w lokalu świadczone były usługi opalania (solarium). Właścicielka solarium -wyjaśniała, że w lokalu świadczone są obecnie wyłącznie usługi fototerapii. Zgodnie z jej oświadczeniem w kabinie nr 1 (jedyna kabina, która aktualnie była użytkowana) zostały wymienione lampy na lampy Magnum Bronzer 160W RED LIGHT- wg wskazań sprzedawcy lamp fototerapia z ich zastosowaniem wykazuje szereg właściwości zdrowotnych.
Na zdjęciach udokumentowano: drzwi wejściowe do lokalu, na których powieszono napis "Fototerapia". Drzwi kabiny do opalania były oznaczone kartką "Chwilowo nieczynne". W kabinie nr 1 wisiała kartka: "Światło czerwone - Światło piękna, energii i witalności", na której zawarto informacje o właściwościach świtała czerwonego.
Kara 10 tys. zł za złamanie zakazu
Decyzją z 20 maja 2021 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny działając na podstawie art. 48a ust. 1 pkt 3 i ust. 3 pkt 1 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nałożył na K. G. administracyjną karę pieniężną w kwocie 10 tys. zł za naruszenie zakazu prowadzenia solarium, tj. działalności usługowej związanej z poprawą kondycji fizycznej.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ I instancji zaznaczył, że powodem nałażenia kary było ustalenie, że właścicielka solarium naruszyła zakaz ustanowiony w paragraf 9 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 19 marca 2021 r., tzn. zakaz prowadzenia działalności usługowej związanej z poprawą kondycji fizycznej.
Organ nie dał wiary wyjaśnieniom strony, że w solarium świadczone są wyłącznie usługi fototerapii.
Skarga do sądu
Katarzyna G., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła w sierpniu 2021 r. odwołanie od decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wnosząc o jej uchylenie oraz umorzenie postępowania administracyjnego.
Pełnomocnik zarzucił decyzji m.in:
- dowolne i niepoparte wynikami postępowania dowodowego przyjęcie, że strona prowadziła działalność solarium w sytuacji, w której kontrola przeprowadzono u strony nie wykazała, by jakiejkolwiek korzystał z usług strony
- dowolne przyjęcie, że prowadzona przez stronę działalność nie stanowiła działalności leczniczej polegającej na fototerapii, a opalanie jest jedynie efektem ubocznym
- rażące naruszenie art. 46b ustawy oraz art. 22 Konstytucji RP przez przyjęcie, że strona mogła być adresatem zakazu generalnego prowadzenia określonego rodzaju działalności gospodarczej ustanowionego rozporządzeniem Rady Ministrów
Uchylenie decyzji i umorzenie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i umorzył postępowanie.
Sąd zaznaczył, że wydane na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-13 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi rozporządzenie Rady Ministrów z 19 marca 2021 r. nie spełnia konstytucyjnego warunku jego wydania na podstawie upoważnienia ustawowego.
Przedstawiona działalność prawotwórcza doprowadziła do objęcia regulacjami rozporządzenia materii ustawowej i naruszenia szeregu podstawowych wolności i praw jednostki, w tym wolności działalności gospodarczej określonej w art. 22 Konstytucji RP. Zgodnie z tym przepisem ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
Całkowity zakaz działalności
W ocenie Sądu czasowe ograniczenie prowadzenia przez przedsiębiorców działalności gospodarczej sprowadzało się w istocie do całkowitego zakazu tej działalności.
Taką regulację zawierało rozporządzenie Rady Ministrów z 19 marca 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Zakaz naruszania wolności gospodarczej w stanach nadzwyczajnych, poza wyjątkami, o których mowa w art. 233 ust. 1 Konstytucji RP.
Wśród tych wyjątków nie ma wolności działalności gospodarczej. Z art. 233 ust. 3 Konstytucji RP wynika natomiast wprost, że ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej może ograniczać wolność działalności gospodarczej (art. 22 Konstytucji RP). W związku z tym warunkiem konstytucyjnym umożliwiającym ingerencję w istotę wolności działalności gospodarczej jest uczynienie tego w jednym ze stanów nadzwyczajnych opisanym w Konstytucji RP. W sytuacji, gdy nie doszło do wprowadzenia któregokolwiek z wymienionych w Konstytucji RP stanów nadzwyczajnych, żaden organ państwowy nie powinien wkraczać w materię stanowiącą istotę wolności działalności gospodarczej.
Jak zasadnie wskazuje Naczelny Sąd Administracyjny w szeregu orzeczeń wydanych w podobnych sprawach, to nie lektura ustawy, lecz lektura rozporządzeń wykonawczych wyznaczała kompletny zarys wprowadzanych nimi nakazów (zakazów), których naruszenie podlegało penalizacji.
Zastosowany zabieg odesłania do przepisów upoważniających i zabieg wielostopniowego odesłania doprowadził do tego, że sankcje zostały określone nie w ustawie, lecz w rozporządzeniu wykonawczym.
Sygnatura akt II SA/Gd 890/21, Wyrok WSA w Gdańsku z 28 lipca 2022 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.