Nowela dotyczy kwestii, w której w czerwcu do Trybunału Sprawiedliwości UE trafiła na Polskę skarga Komisji Europejskiej. Chodzi o brak dostępu do wymiaru sprawiedliwości w zakresie programów ochrony powietrza, tzw. POP-ów uchwalanych jako akty prawa miejscowego przez sejmiki poszczególnych województw (naruszenie nr 2020/2105). Pisaliśmy o tym szerzej w tekście: Polskie skargi na programy ochrony powietrza pod lupą unijnych sądów.
KE zarzuca, że w polskim prawie nie ma możliwości zaskarżenia przez zainteresowaną społeczność (w szczególności ekologiczne organizacje pozarządowe) programów ochrony powietrza. Ma to naruszać gwarancje sądowe wynikające z dyrektywy 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, ale analogiczne regulacje zawiera też nowa dyrektywa 2024/2881/UE. Ponadto Komisja Europejska wskazuje, że polskie sądy administracyjne interpretują wymóg wykazania interesu prawnego w sposób restrykcyjny, odrzucając jako niedopuszczalne skargi wnoszone przez mieszkańców obszaru, którego sprawa dotyczy, oraz przez organizacje ekologiczne, ze względu na brak wykazania interesu prawnego. Skargi takie – bezskutecznie - wnosili m.in. mieszkańcy Zakopanego, Rybnika i Warszawy. W stolicy skargę wniosło też stowarzyszenie Miasto Jest Nasze.
Sprawdź również książkę: Prawo ochrony danych osobowych i prawo do informacji publicznej. Zarys wykładu >>
Co ma się znaleźć w projekcie? Możliwość złożenia skargi do sądu administracyjnego mają otrzymać osoby fizyczne, mające miejsce zamieszkania na obszarze objętym programem ochrony powietrza, jego aktualizacją lub planem działań krótkoterminowych. To samo dotyczy jednostek organizacyjnych prowadzących działalność gospodarczą na takim obszarze oraz organizacji ekologicznych, powołujących się na swoje cele statutowe, o ile działały już co najmniej 12 miesięcy przed ogłoszeniem uchwały w sprawie programu ochrony powietrza, jego aktualizacji lub też planu działań krótkoterminowych. Zainteresowani wniesieniem skargi mieliby na to 6 miesięcy od dnia ogłoszenia odpowiedniej uchwały ochronnej.
Warunki formalne, jakie muszą spełniać organizacje społeczne, które chcą skorzystać z możliwości kwestionowania programu ochrony powietrza, będą analogiczne do tych zawartych w art. 44 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1112). Nowela prawa ochrony środowiska ma być procedowana na jesieni.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
