Pojęcie budynku gospodarczego pojawia się w art. 29 ust. 1 pkt 14 lit. a prawa budowlanego. Przepis wymienia obiekty budowlane, których budowa wymaga jedynie zgłoszenia. Niestety prawo budowlane nie zawiera definicji budynku gospodarczego, dlatego pomocniczo można się posłużyć definicją zawartą w par.  3 pkt 8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (dalej: „Rwt”). 

Czytaj też: Budowa wiaty obok domu jednorodzinnego bez formalności, ale pod pewnymi warunkami

Trzeba jednak pamiętać, że definicja ta będzie miała zastosowanie tylko do przepisów Rwt.  Co wynika m.in. z wyroku NSA z 26 czerwca 2020 r., powołując się na par.  149 Zasad Techniki Prawodawczej zawartych w załączniku do rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, z którego wynika, że bez wyraźnego upoważnienia w ustawie, w rozporządzeniu nie można definiować określeń ustawowych (II OSK 3540/19).

W Rwt wskazuje się, że przez pojęcie budynku gospodarczego należy rozumieć budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiałów, narzędzi, sprzętu i płodów rolnych służących mieszkańcom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a także ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony również do przechowywania środków produkcji rolnej i sprzętu oraz płodów rolnych.

W wyroku z 26 kwietnia 2017 WSA w Warszawie podkreśla, że do klasyfikacji obiektu jako gospodarczego funkcja gospodarcza powinna być dominująca i podstawowa, gdyż jest to budynek zasadniczo przeznaczony do niezawodnego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania różnego rodzaju sprzętów (VIII SA/Wa 899/16).

 


Jakie formalności 

Odpowiednia klasyfikacja budynku jako gospodarczego jest kluczowa, by nabyć uprawnienie do rozpoczęcia robót budowlanych w drodze zgłoszenia. Oczywiście nie każdy budynek gospodarczy będzie zwolniony z wymogu uzyskania pozwolenia na budowę.

Zgodnie z wcześniej przywołanym art. 29 ust. 1 pkt 14 prawa budowlanego, zgłoszenia będzie wymagał wyłącznie taki budynek gospodarczy, który jest wolnostojący, jego powierzchnia zabudowy nie przekracza 35 mkw., a łączna liczba tych obiektów na działce nie przekracza dwóch na każde 500 mkw. powierzchni działki.  Z kolei zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 1 lit. a prawa budowlanego budowa parterowego budynku gospodarczego o powierzchni zabudowy do 35 mkw., przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,8 m, związanego z produkcją rolną i uzupełniającego zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej, nie będzie wymagać nawet zgłoszenia.

W każdym jednak wypadku trzeba sprawdzić, czy budowa takiego obiektu będzie zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.  O konieczności uzyskania decyzji o warunkach zabudowy dla przedmiotowych obiektów wypowiada się z kolei WSA w Krakowie w wyroku z 7 czerwca 2016 r.: odpowiednie zastosowanie do robót budowlanych powodujących zmiany w zagospodarowaniu terenu przepisu art. 50 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oznacza, że z obowiązku uzyskania decyzji o warunkach zabudowy zwolnione są roboty budowlane niewymagające pozwolenia na budowę, w tym wymagające zgłoszenia (II SA/Kr 790/16).

Budynek gospodarczy może być samodzielny

Przy ustalaniu, czy dany obiekt budowlany jest budynkiem gospodarczym, pojawiają się także pytania, czy taki budynek może powstać samodzielnie na działce budowlanej. Sugerując się brzmieniem definicji zawartej w Rwt, można by dojść do wniosku, że budowa samodzielnego budynku gospodarczego nie będzie dopuszczalna, gdyż powinien on pełnić funkcję pomocniczą w stosunku do budynku mieszkalnego. Należy jednak mieć na uwadze wcześniej przywołane orzecznictwo odnoszące się do stosowania definicji z Rwt.

Definicja ta nie może mieć jednak zastosowania do przepisów prawa budowlanego, tym bardziej nie może tworzyć zakazów, które nie zostały określone wprost w prawie budowlanym. Taki argument może przemawiać za brakiem zakazu budowy samodzielnego budynku gospodarczego. Trzeba jednak pamiętać, że zarówno organy architektoniczno-budowlane, jak i sąd są zobowiązane do rozpatrywania każdej konkretnej sprawy w sposób indywidualny, może zatem być tak, że budynek mający pełnić funkcję gospodarczą, na niezabudowanej działce, nie zostanie uznany za budynek gospodarczy.