Sejm uchwalił 4 czerwca br. tzw. Tarczę antykryzysową 4.0. Ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (po pierwszym czytaniu druk nr 390) zawiera przede wszystkim przepisy o wsparciu finansowym dla samorządów.

Przewiduje m.in. zmianę ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która polega na nieuwzględnieniu przy wyliczaniu subwencji i wpłat skutków finansowych wynikających ze stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. Chodzi o odroczenie zapłaty przez samorządy podatku i rozłożenia jego zapłaty na raty.

Jest to według samorządowców istotne z punktu widzenia udzielanych przez organy JST ulg podatkowych. Takie rozwiązanie jest związane z przeciwdziałaniem skutkom epidemii COVID-19, bo gminy, w zakresie posiadanego władztwa podatkowego, udzielają podatnikom ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.

 

Konieczne zrekompensowanie ulg dla podmiotów dotkniętych epidemią

Jak podkreśla Związek Miast Polskich w opinii do tarczy 4, zmieniony sposób ustalania potencjału dochodowego jednostek samorządu będzie miał zastosowanie po raz pierwszy do wyliczenia subwencji i wpłat na rok 2021. Natomiast w sprawach dotyczących subwencji i wpłat do budżetu państwa za lata wcześniejsze zastosowanie znajdą przepisy obowiązujące w tych latach. Dlatego konieczne jest wprowadzenie przepisów przejściowych.

Zdaniem korporacji, to rozwiązanie niewystarczające, ponieważ w roku 2020, oprócz zwykłych ulg podatkowych samorządy udzielają także ulg podmiotom dotkniętym przez ograniczenia wprowadzone przez rząd w związku z epidemią. Te ulgi powinny być zrekompensowane z budżetu państwa – uważają samorządowcy i przypominają, że ich postulat wprowadzenia części rekompensującej subwencji ogólnej jest wciąż aktualny.

Możliwość przesunięcia wpłat janosikowego na II półrocze br.

Jako niewystarczające rozstrzygnięcie uznają też samorządowcy możliwość przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych. Raty wpłat przypadające w maju i czerwcu 2020 r. będą mogły zapłacić w drugim półroczu 2020 r.

Związek Miast Polskich argumentuje, że w normalnych warunkach wpłaty do budżetu państwa są ustalane na podstawie danych sprzed dwóch lat. Tymczasem z powodu epidemii ubytki w dochodach, które są powodem tych wpłat występują w dotkliwym stopniu obecnie.

Jak podkreślają samorządowcy, wiele podmiotów wykazujących ubytki w swoich dochodach z powodu ograniczeń wprowadzonych przez rząd w stanie epidemii, otrzymuje różne formy wsparcia bezpośredniego, w tym także są zwalniane z normalnie obowiązujących wpłat do budżetu państwa. Odmawia się tego wsparcia samorządom, które muszą świadczyć w sposób ciągły wszystkie usługi na rzecz mieszkańców pomimo znacznych ubytków w dochodach podatkowych.

Jako postulat minimum żąda ZMP zwolnienia z wpłat „Janosikowego” za miesiące, w których wystąpił ubytek w dochodach podatkowych w wysokości co najmniej 10% w relacji rok do roku.

Pozostałe postulaty tarczy są w większości zgodne z postulatami samorządów.

Zobacz też: Wójt przesunie urzędnika do innej pracy bez jego zgody – projekt tarczy 4 w Sejmie>>

Rozwiązania dla samorządów w tarczy 4

Wprowadzono osłonowe rozwiązania dla samorządów, które w związku z pandemią COVID-19 odnotowują spadek wpływów m.in. z tytułu podatków.

Pakiet tarczy 4 przewiduje dla JST m.in. podwojenie w okresie czerwiec-grudzień 2020 r. udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa. Teraz będzie trafiała do nich co druga, nie co czwarta złotówka.

Wprowadzona zostanie w 2020 r. możliwość nierównowagi strony bieżącej budżetu JST dodatkowo o wartość faktycznego ubytku w dochodach podatkowych będącego skutkiem wystąpienia COVID-19. Chodzi o dochody z podatków PIT, CIT, podatków lokalnych - od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych oraz opłaty skarbowej, podatku od czynności cywilnoprawnych, opłaty uzdrowiskowej i miejscowej.

Złagodzona ma być w tym roku reguła fiskalna ograniczająca zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych jednostki, wynikającego z wystąpienia epidemii COVID-19.

Ustawa zakłada wprowadzenie możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych. Raty janosikowego, przypadające w czerwcu i lipcu 2020 r., miasta będą mogły zapłacić w równych częściach od sierpnia do grudnia 2020 r. Przykładowo – jak wynika z informacji Ministerstwa Rozwoju - Wrocław równowartość dwóch rat janosikowego (za czerwiec i lipiec), tj. 15 514 367,00 zł. czy Warszawa równowartość dwóch rat janosikowego (za czerwiec i lipiec), tj. 201 463 392,67 zł. będą mogły zapłacić w równych częściach od sierpnia do grudnia 2020 r.

Nastąpi też uelastycznienie wydatkowania środków z tzw. funduszu korkowego w 2020 r. Pieniądze z tego funduszu będzie można przeznaczyć na przeciwdziałanie i łagodzenie skutków COVID-19.

Wprowadzono także możliwość wcześniejszego przekazywania w 2020 r. rat części oświatowej, wyrównawczej, równoważącej i regionalnej subwencji ogólnej, co ma w założeniu poprawić płynność JST. Z subwencji ogólnej za czerwiec miasta otrzymają, przykładowo: Kraków: 80 153 038, 87 zł, Gdynia: 21 926 365,56 zł, a Komorniki: 2 435 789,77 zł.