W tej chwili do związku zawodowego pracowników zespołów orzeczniczych przystąpiło ponad 30 zespołów i ponad 100 osób, deklaracje wciąż napływają. O problemach sygnalizowanych przez tę grupę zawodową pisaliśmy niedawno w Prawo.pl. Nie chodzi tylko o nowe obowiązki nakładane na zespoły w związku z ostatnimi zmianami prawa, ale też o pominięcie tej grupy w przyznaniu dodatku, który otrzymali, m.in. pracownicy socjalni.

 

Ministerstwo nie widzi licznych obowiązków zespołów orzeczniczych

Niedawno przewodniczący zespołów otrzymali odpowiedź z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) na swoje wcześniejsze pismo, gdzie zgłaszają nurtujące ich problemy, m.in. związane z przyrostem nowych zadań i brakiem podwyżek. Jednak resort nie podziela opinii pracowników zespołów o wzroście ich obowiązków. Jednym z nowych zadań zespołów jest wystawiania zaświadczenia osobom wnioskującym o nowe orzeczenie o niepełnosprawności z datami obowiązywania starego orzeczenia.

 - Wzór formularza zaświadczenia zaimplementowany został w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, a zatem wystawienie zaświadczenia wymaga zasadniczo wpisania danych osobowych wnioskodawcy adekwatnie do aktualnego stanu faktycznego. Nowe zadania nałożone na zespoły nie są więc aż tak liczne – odpowiada Piotr Cieszewski, zastępca dyrektora Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych. Tyle tylko, że nowelizacja ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która weszła w życie 3 sierpnia 2024 r. dotyczyła także konieczności wystawiania zaświadczeń dla orzeczeń z datą wsteczną. A tego wzoru już w systemie przez jakiś czas nie było, zespoły same więc same go tworzyły. Dopiero po jakimś czasie i ten dokument znalazł się w systemie. O tym problemie pisaliśmy w: Zespołom orzekającym o niepełnosprawności kończą się pieniądze.

Kłopoty z niedoszacowaniem finansowania zespołów orzeczniczych wracają co roku. Zazwyczaj pieniądze na działalność kończą się zespołom w okolicach trzeciego kwartału roku. Nie zawsze kwota, którą potem dostają jest w całości tą, o które zespoły wnioskują. Co roku borykają się też z brakiem blankietów kart parkingowych, a wzrost wniosków o wydanie karty parkingowej w ostatnich latach znacznie wzrósł, podobnie jak wniosków o wydanie legitymacji osoby z niepełnosprawnością. Dla przykładu – w Nysie w sumie w latach 2022-2024 wzrost wniosków o wydanie karty i legitymacji wyniósł prawie 350, w Pleszewie ponad 1030. Zespoły były także zasypane prośbami o pomoc, gdy dostały obowiązek pośredniczenia w składaniu do wojewódzkich zespołów wniosków o wydanie decyzji o poziomie potrzeby wsparcia.

Przeczytaj także:

Zobacz w LEX: Lekki stopień niepełnosprawności nie wystarcza do uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego > >

 

Nie ma wzrostu wydawanych orzeczeń, ale kolejki nie maleją

Piotr Cieszewski w odpowiedzi do przewodniczących zespołów zaskakuje jeszcze jednym stwierdzeniem.

- Nie bez znaczenia jest fakt, że w ostatnich latach nie nastąpił istotny wzrost liczby wydanych przez powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności orzeczeń, a zatem i nakłady pracy związanej z ich wydawaniem – pisze w piśmie.

– To kuriozum – krótko komentuje Adam Szyma, przewodniczący związku zawodowego pracowników zespołów orzeczniczych i sekretarz zespołu w Żywcu.  Wskazuje, że co prawda, sama liczba wydanych orzeczeń nie wzrosła tak znacząco, jednak znacznie wzrosła liczba wniosków o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub jej stopniu.

- Nie maleją kolejki do komisji orzeczniczych, co jest dowodem na to, że chętnych do otrzymania orzeczenia jest dużo więcej. A nie maleją dlatego, że zespoły osiągnęły już niejednokrotnie pułap swoich możliwości – komentuje.

U niego w zespole w przeciągu ostatniego czasu nie czeka się miesiąc, góra półtora, jak kiedyś, ale 4-5 miesięcy, a na komisję z lekarzem psychiatrą pół roku. Prawo.pl o coraz większych kolejkach do komisji orzeczniczych jako pierwsze pisało już w 2023 r. Tu niewiele się zmieniło, wprost przeciwnie, w związku z większą liczbą wniosków o wydanie orzeczenia w celu otrzymania świadczenia wspierającego, chętnych przybywa.

- Jeśli przyjąć, że rok 2020 to 100 procent, to w kolejnych latach mieliśmy: 128,36 proc., 146,70 proc., 173,65 proc. i ubiegły rok - 221,72 proc. w stosunku do roku 2020 – mówi jedna z przewodniczących zespołów. W Nysie liczba wniosków o wydanie orzeczenia dla dzieci i dorosłych w latach 2022-2024 wzrosła o blisko 600, w Cieszynie ponad 800, w Oleśnie – 613, gdzie średnia liczba wniosków w latach 2006 – 1018 wynosiła 1050.

Zobacz także w LEX: Zamieszczenie symbolu choroby w orzeczeniu o niepełnosprawności. Glosa do wyroku SN z dnia 10 lipca 2019 r., III UK 189/18 > >

 

Finansowanie zespołów niedoszacowane

- Wciąż pracujemy za te same pieniądze. Za każdą sprawą stoją dziesiątki telefonów czy pism. Przecież nie każda sytuacja jest zerojedynkowa, ktoś zawiesza postępowanie, odwołuje się, to jest skomplikowany proces, który cały czas monitorujemy – dodaje Adam Szyma. Podkreśla, że zespoły to często niechciane dzieci, jeśli chodzi o finansowanie ich działalności.

- Wykonujemy zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej i finansuje nas budżet państwa. Corocznie ustala nam się budżet niedoszacowany, środki zwykle starczają do 3 kwartału. Dzieje się tak, ponieważ lata temu do ustawy wprowadzono zapis, że działalność zespołów może finansować samorząd i strona rządowa wyraźnie liczyła na to, że tak będzie. Może, więc nie musi, a jeżeli ktoś nie musi, to nie chce płacić. I tak od lat trwa przepychanka między tymi stronami, a po środku jesteśmy my – mówi Szyma. Przypomina, że gdy weszły 20-proc. podwyżki dla budżetówki, to nie dla zespołów, bo zatrudnia ich samorząd. Gdy były podwyżki w samorządzie, też nie dla zespołów lub były mniejsze, bo finansuje ich budżet państwa. Nie uwzględniono pracowników zespołów w ostatnich dodatkach dla pomocy społecznej.

- Bez żenady obciąża nas się zadaniami ponad siły, wydatki rosną, niestety nie na nasze pensje. Jesteśmy grupą pomijaną, wykluczaną, wręcz dyskryminowaną – uważa Adam Szyma. Dodaje, że w odpowiedzi na pismo z Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych poprosił o spotkanie ministerstwa z przedstawicielami zespołów. Dyrektor Cieszewski podkreśla, że ministerstwo jest zawsze gotowe na takie rozmowy.

Bernadeta Skóbel, radca prawny, kierownik Działu Monitoringu Prawnego i Ekspertyz Związku Powiatów Polskich, zwraca uwagę na jeszcze jeden problem.

– Podczas niedawnego spotkania z zespołami powiatowymi zgłaszali oni, że coraz częściej następuje odpływ kadr od nich do zespołów wojewódzkich, które rekrutują pracowników spośród tej grupy właśnie. Potwierdza to Adam Szyma, że takie przypadki się zdarzają, szczególnie w większych ośrodkach. Bernadeta Skóbel zaznacza, że problemy zgłaszane przez powiatowe zespoły są znane ZPP i planowane są jeszcze w styczniu rozmowy z ministerstwem rodziny na ten temat w ramach Zespołu ds. Ochrony Zdrowia.

Zobacz także w LEX: 500+ do zwrotu, bo rodzic nie dysponował orzeczeniem o niepełnosprawności dziecka > >

 

Ekonomia społeczna jako narzędzie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu
-10%

Irena Lipowicz, Magdalena Małecka-Łyszczek, Radosław Mędrzycki

Sprawdź  

Cena promocyjna: 161.1 zł

|

Cena regularna: 179 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 134.25 zł