Ustawa zakłada, że dodatek terenowy do wynagrodzenia pracownika socjalnego wzrośnie do 400 zł, a dodatkowy urlop będzie możliwy po przepracowaniu trzech lat. Zmiana ustawy o pomocy społecznej ustala też ścieżkę awansu zawodowego dla pracowników socjalnych oraz okresowe oceny. Podwyższa także kary za prowadzenie nielegalnej placówki zapewniającej całodobową opiekę.
Zmiany na korzyść pracowników socjalnych
Z 250 zł do 400 zł zwiększy się kwota dodatku do wynagrodzenia pracownika socjalnego zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej. Chodzi o osoby, do których podstawowych obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki – tzw. dodatek terenowy.
Z 5 lat do 3 lat zmniejszono okres pracy pracowników socjalnych, od którego uzależniony jest dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni.
Umożliwiono też zdobycie uprawnień do wykonywania zawodu pracownika socjalnego poprzez zdobycie kwalifikacji w ramach ukończenia studiów podyplomowych z zakresu metodyki i metodologii pracy socjalnej.
Ustawa przewiduje ścieżkę awansu zawodowego dla pracowników socjalnych oraz wprowadza okresowe oceny (z możliwością kwestionowania ich wyników przez pracownika). Wprowadza też pomoc psychologiczną dla pracowników socjalnych w sytuacji zagrożenia w terenie.
Zobacz też: Raport: Pracownicy socjalni zarabiają najmniej w Europie>>
Prace w Sejmie i Senacie
Senat zaproponował do ustawy pięć poprawek. Pierwsza zakłada przedłużenie obowiązywania dotychczasowych standardów w zakresie kwalifikacji wymiaru zatrudnienia w określonych placówkach opieki całodobowej powstałej przed 1 stycznia 2020 r. Ta została przyjęta.
Sejm 15 kwietnia nie zgodził się na wprowadzenie możliwości wydania w trybie pilnym decyzji o przyznaniu schronienia w schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi, jeśli doszło do nagłego pogorszenia stanu zdrowia osoby w kryzysie bezdomności.
Posłowie odrzucili też rozszerzenie katalogu organizacji, które mogą zawrzeć z gminą umowę o prowadzeniu rodzinnego domu pomocy (chodzi m.in. o umożliwienie tego organizacjom pozarządowym).
Czwarta poprawka ma na celu określenie w drodze rozporządzenia standardów kształcenia na studiach podyplomowych, które pozwalają wykonywać pracę pracownika socjalnego. Z kolei piąta zmienia terminy wejścia w życie niektórych rozwiązań.
Zmiany w płatnościach w ośrodkach wsparcia
Ustawa zakłada też zniesienie odpłatności za usługi w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Dotyczy to usług, które nie są świadczone przez całą dobę w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Zmiany dotyczą też ustalania wysokości zasiłku okresowego w przypadku osoby samotnie gospodarującej. Obecnie wysokość zasiłku okresowego dla osoby samotnie gospodarującej ustalona jest do wysokości różnicy między kryterium dochodowym tej osoby a jej dochodem – z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie.
Po zmianie, zasiłek będzie ustalany do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a jej dochodem – z tym, że miesięczna kwota zasiłku nie może być wyższa niż kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Aktualna wysokość kryterium dochodowego na osobę w rodzinie wynosi 528 zł.
Dzięki rozwiązaniu, maksymalna wysokość zasiłku okresowego będzie zmieniać się każdorazowo wraz ze zmianą kryteriów dochodowych, co pozytywnie wpłynie na sytuację osób pobierających to świadczenie.
Uelastycznienie możliwości przyznawania świadczeń niepieniężnych
Nowelizacja wprowadza możliwość przyznania usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych w trybie pilnym, uzasadnionym nagłą zmianą stanu zdrowia osoby, której będą świadczone. Umożliwia także wspólne skierowanie małżonków lub rodziców z dorosłymi dziećmi do tego samego domu pomocy społecznej.
Podwyższenie kar za prowadzenie nielegalnej placówki
Podwyższa też kary za prowadzenie nielegalnej placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Zaproponowano różne wysokości kar w zależności od liczby osób przebywających w nielegalnej placówce, tj.:
- w przypadku, gdy w danej placówce przebywa od 1 do 10 osób – kara wyniesie 10 tys. zł;
- od 11 do 20 osób – 20 tys. zł;
- powyżej 20 osób – 30 tys. zł.
Z 40 tys. zł do 60 tys. zł podwyższone mają być kary w przypadku prowadzenia przez placówkę nadal tej samej lub innej działalności. Dotyczy to sytuacji po uprawomocnieniu się decyzji o nałożeniu kary pieniężnej za prowadzenie bez zezwolenia wojewody placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku.
Pozostałe rozwiązania
Ustawa doprecyzowuje przepisy dotyczące procedury zawierania kontraktu socjalnego z osobą bezdomną. Doprecyzowano też przepisy dotyczące integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Polsce status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą.
Zmieniono datę wejścia w życie zweryfikowanych kryteriów dochodowych – obowiązywać będą od 1 stycznia. Poszerzono możliwości realizacji usług w ramach rodzinnego domu pomocy.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej podkreśla, że w 2021 r. skutki finansowe zmian wyniosą 50,78 mln zł.
Wcześniejsze prace nad ustawą
Podczas drugiego czytania Sejm ponownie skierował projekt nowelizacji ustawy o pomocy społecznej do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Powodem są zgłoszone poprawki zakładające m.in. zwiększenie dodatku za pracę w terenie dla pracowników socjalnych do 400 zł tylko do 500 zł i zmniejszenie okresu pracy pracowników socjalnych, od którego zależy dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni - do dwóch lat. Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny nie poparła jednak we wtorek poprawek opozycji.
Rada Ministrów przyjęła 9 lutego projekt ustawy przedłożony przez ministra rodziny i polityki społecznej. Projekt wprowadza korzystne zmiany dla pracowników socjalnych.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
