W dniu 10 listopada br. spółka Centralny Port Komunikacyjny sp. z o.o. (CPK) ogłosiła wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego pod nazwą: Opracowanie Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowego dla Projektu nr 00100017 „Budowa linii kolejowej nr 58 Łętownia-Rzeszów” o nr 162/20/KRI/12/PZP/MAK/86 („Postępowanie”). Jest to pierwsze z wielu postępowań, które CPK planuje ogłosić w celu realizacji Programu Kolejowego CPK, na który składa się 12 tras kolejowych. 

Związek Ogólnopolski Projektantów i Inżynierów z siedzibą w Warszawie (ZOPI), który działa na rzecz ochrony interesów podmiotów skupiających swoją działalność na projektowaniu, usługach inżynieryjnych oraz usługach powiązanych z usługami inżynierów i projektantów, dokonał wszechstronnej analizy warunków kontraktowych zaproponowanych przez CPK. Konsekwencją tej analizy jest złożone 20 listopada br. obszerne odwołanie ZOPI na postanowienia SIWZ, dotyczące zarówno postanowień instrukcji dla wykonawców (IDW) w części dotyczącej warunków udziału w postępowaniu, opisu przedmiotu zamówienia (OPZ), jak i istotnych postanowień umowy (IPU).

 


 

Wykonawco – przewiduj i wyceniaj

CPK skonstruował postanowienia OPZ i IPU w sposób zobowiązujący Wykonawcę do uwzględnienia w cenie oferty szeregu ryzyk, których nie da się przewidzieć na etapie sporządzania oferty, wynikających w dużej mierze z niedookreślenia przedmiotu zamówienia. Jednocześnie, możliwości zwiększenia wynagrodzenia wykonawcy czy zmiany terminu realizacji umowy są znacząco ograniczone, a przy tym, nawet w przypadku zaistnienia przesłanki uzasadniającej zmianę umowy, CPK nie jest zobligowany do jej dokonania, a jedynie ma takie prawo. Doświadczenie członków ZOPI realizujących szereg kontraktów w różnych branżach wskazuje, że niestety zamawiający często odmawiają zmiany umowy, powołując się na konieczność uwzględnienia określonych okoliczności w ofercie.

Znamiennym przykładem postanowień IPU opracowanych przez CPK, dobrze obrazującym niezachowanie równowagi kontraktowej stron, jest postanowienie zobowiązujące wykonawcę do aktualizacji wszystkich wcześniejszych etapów prac. Aktualizacja ta jest wymagana, jeżeli na dzień zatwierdzenia ostatniego etapu opracowań składających się na projekt okaże się to konieczne w celu zapewnienia, w szczególności zgodności z prawem i spójności przedmiotu umowy. Co ciekawe, również w tym przypadku, wykonawca nie ma pewności, że otrzyma wynagrodzenie za pracę, ani że czas realizacji umowy zostanie mu przedłużony. Zamawiającemu jest w tym zakresie pozostawiona całkowita uznaniowość. Co więcej, obowiązek aktualizacji prac nie został wpisany wprost jako przesłanka zmiany umowy. Oznacza to zatem, iż wykonawca będzie musiał poszukiwać innych przesłanek, np. zmiany prawa i oczekiwać, że Zamawiający uwzględni jego wniosek o zmianę umowy.

CPK oczekuje też, że wykonawca, jego podwykonawca i ich osoby najbliższe przez okres trwania umowy (zakładane prawie 2 lata) i przez 3 lata gwarancji i rękojmi nie będą podejmowali zatrudnienia, a nawet wolontariatu w podmiotach posiadających interesy sprzeczne z Zamawiającym. Takie zobowiązanie, wobec bliżej nieokreślonego pojęcia sprzeczności interesów, może skutecznie blokować działalność wykonawcy obawiającego się znacznych kar umownych (100 tys. zł za każdy przypadek).

Zobacz też: Rząd proponuje nowelizację prawa zamówień publicznych>>
 

Opracowanie czy aktualizacja?

Zamawiający w wielu miejscach OPZ czy Umowy albo nie dookreśla elementów prac, które pod względem czasu ich trwania lub kosztów mają bardzo duże znaczenie dla kalkulacji oferty, albo też brak jest spójności w ich opisie. CPK, np. w jednym miejscu wskazuje, iż wykonawca ma opracować mapy do celów projektowych, a w innym, że ma je zaktualizować. Szereg dokumentów istotnych do przeprowadzenia racjonalnej wyceny oferty, np. dotyczących opisu Pasażerskiego Modelu Transportowego Wykonawca ma otrzymać dopiero po podpisaniu umowy, a przy tym w nieokreślonym konkretnie terminie lub też w terminie np. 90 dni przed zakończeniem etapu II. Co więcej, część dokumentów, np. standardy techniczne Instytutu Kolejnictwa są dopiero opracowywane. Pytanie zatem, w jaki sposób wykonawca oszacuje cenę oferty i zobowiąże się do zrealizowania prac w zgodzie z dokumentami, których treść nie została mu udostępniona lub jeszcze nie istnieje.

Wykonawca zobligowany jest także do opracowania czterech wariantów trasy linii, jednak Zamawiający może od niego żądać opracowywania w ramach każdego wariantu nieokreślonej liczby podwariantów.

Oczekiwania branży 

CPK powinno unieważnić postępowania, przeprowadzić dialog techniczny z Wykonawcami, wypracować na tej podstawie zakres umowy oraz OPZ i wtedy przystąpić do ogłoszenia Zamówienia. Może też uznać nasze odwołanie w całości, opublikować na nowo SIWZ i przejść do dialogu z ZOPI w trakcie uzgodnień nowej dokumentacji. Alternatywnie Zamawiający może skorzystać z bardzo dobrego, sprawdzonego na rynku w praktyce SIWZ PKP PLK na prace przedprojektowe dla projektów kolejowych wraz ze wszystkimi wytycznymi PLK, które można szybko zaimplementować do projektów CPK przy kosmetycznych modyfikacjach – podsumowuje Janusz Zubrzycki, prezes Zarządu firmy członkowskiej ZOPI - Infra – Centrum Doradztwa.

Naszym celem jest doprowadzić do dialogu branży z zamawiającym aby wspólnie wypracować zapisy, które będą wykorzystywane w kolejnych przetargach CPK, jak na razie mimo naszej chęci do rozmów (wysłaliśmy pismo z zaproszeniem do współpracy w czerwcu tego roku), brak tej chęci ze strony zamawiającego. Mamy nadzieję to zmienić.

Anna Oleksiewicz, prezes Zarządu ZOPI, adwokat i wspólnik kancelarii Hoogells