Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Stanisław Trociuk wystąpił w tej sprawie do komendanta głównego policji gen. insp. Jarosława Szymczyka.
Policjant zastosował prawo wstecz
Do RPO trafiły informacje, że w październiku 2022 r. policjanci zatrzymali kierowcę, który przekroczył dopuszczalną prędkość o 42 km/h. Po sprawdzeniu w policyjnych systemach okazało się, że takie wykroczenie popełnił on także w czerwcu 2022 r. Funkcjonariusze potraktowali zatem wykroczenie jako „recydywę wykroczeniową" - zgodnie z przepisami, które obowiązują od 17 września 2022 r. Ukarali kierowcę 11 punktami karnymi oraz podwójnym mandatem 2 tys. zł za recydywę.
Policja uznała postępowanie funkcjonariuszy za błędne i sprzeczne z zasadą niedziałania prawa wstecz, a represja wobec obywatela została złagodzona, to RPO powziął wątpliwość, czy przypadek ten był jedynie incydentem oraz czy funkcjonariuszy odpowiednio przygotowano do egzekwowania nowych przepisów.
Czytaj:
Na drogach w 2022 roku było bezpieczniej, nie tylko przez surowsze przepisy>>
Nowy taryfikator punktów za wykroczenia drogowe już obowiązuje>>
Zdaniem RPO opisana sytuacja nie zaistniałaby, gdyby stosowanie instytucji „recydywy wykroczeniowej" nie rodziło kontrowersji u samych funkcjonariuszy, a w bazie danych przewidziano algorytm jednoznacznego wyszczególniania, które wykroczenie popełnione po wejściu w życie nowych przepisów można kwalifikować do surowszej odpowiedzialności.
Rzecznik zwraca się zatem do KGP o informacje wskazujące:
- ile Komenda Główna Policji zna przypadków niewłaściwego zastosowania instytucji tzw. „recydywy wykroczeniowej";
- czy każdorazowo podjęto z urzędu kroki prawne zmierzające do uwolnienia kierującego od surowszej (niewłaściwie nałożonej) sankcji karnej;
- czy (i w jakiej skali) funkcjonariusze zostali przeszkoleni w zakresie prawidłowego stosowania nowych przepisów o „recydywie wykroczeniowej";
- czy są prowadzone (lub planowane) działania nakierowane na uszczegółowienie policyjnego systemu teleinformatycznego, aby automatycznie korelował przypadki konieczności skorzystania z sankcji za „recydywę wykroczeniową" z uwzględnieniem, że jest to możliwe dopiero w przypadku wykroczeń po wejściu w życie nowych regulacji.
