Nowelizacja jest inicjatywą prezydenta Andrzeja Dudy. Prezydencka minister Małgorzata Paprocka, przedstawiając w Sejmie projekt zaznaczyła, że jej celem jest uzupełnienie obowiązującej ustawy o regulacje, na brak których wskazywała sama państwowa komisja. Według niej luki w obowiązującej ustawie uniemożliwiają prawidłowe wykonywanie bardzo istotnych ze społecznego punktu widzenia zadań komisji, w szczególności związanych z prowadzeniem postępowań wyjaśniających.

Sprawdź też: Kościelne modele ochrony danych osobowych >>>

Jak podkreślała, proponowane przepisy są wynikiem współpracy Kancelarii Prezydenta z Komisją ds. Pedofilii i stanowią realizację postulatów komisji.- Zmiany, które proponuje prezydencka inicjatywa, mają bardzo szeroki zakres i uzupełniają, a właściwie doprecyzowują całą procedurę, w jaki sposób należy przeprowadzić postępowanie wyjaśniające. Wprowadzone tam są szerokie gwarancje i dla osoby wskazanej jako sprawca, ale przede wszystkim dla ofiar. Cała ta instytucja jest nakierowana na sprawiedliwość dla tych, którzy zostali takimi przestępstwami w dzieciństwie pokrzywdzeni - powiedziała prezydencka minister Małgorzata Paprocka.

Ustawa została ostatecznie uchwalona przez Sejm 13 stycznia br. Sejm odrzucił poprawkę Senatu o karach za odmowę wydania dokumentów. Prezydent 24 stycznia br. podpisał ustawę. 

Czytaj też: I KZP 1/22, Udział w postępowaniu karnym Państwowej Komisji ds. wyjaśniania przypadków czynności skierowanych p-ko wolności seksualnej - Postanowienie Sądu Najwyższego >>>

 

 

Organizacje i kościoły zobowiązane do przekazywania dokumentów

- Podstawowym celem nowelizacji jest uzupełnienie obowiązujących regulacji w zakresie prowadzenia przez komisję postępowania wyjaśniającego. Prezydent proponuje istotną zmianę w dostępie Komisji do informacji i dokumentów uzyskiwanych w związku z realizacją przez nią ustawowych zadań. Zgodnie z projektem m.in. organy państwa, organizacje pozarządowe, samorządy zawodowe, kościoły, związku wyznaniowe na wniosek komisji będą zobowiązane do przekazania w terminie 30 dni informacji i dokumentów żądanych przez komisję - czytamy  w uzasadnieniu projektu.

 

Przewodnik po prawie karnym. Tablice, orzecznictwo, kazusy

Wojciech Filipkowski, Ewa Guzik-Makaruk, Katarzyna Laskowska

Sprawdź  

Dookreślenie obszaru działania i uporządkowanie zakresu pojęciowego

Ustawa zmienia ustawę z 30 sierpnia 2019 r. o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15. 

Podstawowym celem nowelizacji jest uzupełnienie obowiązujących regulacji, w szczególności w zakresie prowadzenia przez Państwową Komisję do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 /dalej „Komisja”/, postępowania wyjaśniającego. Ustawa ma także na celu uczynienie obowiązującej ustawy bardziej czytelną poprzez dookreślenie obszaru działania Komisji oraz uporządkowanie zakresu pojęciowego przedmiotu ustawy i jego ujednolicenie. Proponowane zmiany mają zwiększyć efektywność działalności Komisji przy zagwarantowaniu osobie poszkodowanej oraz osobie wskazanej jako sprawca w prowadzonym postępowaniu wyjaśniającym konstytucyjnej zasady równości stron i zasady obrony swoich praw i przy jednoczesnym zapewnieniu przestrzegania zasady sprawiedliwości naprawczej oraz zadośćuczynienia krzywdzie doznanej przez osobę poszkodowaną, wykorzystaną seksualnie w okresie dzieciństwa.

Do najważniejszych rozwiązań zawartych w ustawie należy zaliczyć:

  • ujednolicenie siatki pojęć w obowiązującej ustawie przede wszystkim poprzez odpowiednie odesłanie do czynów zabronionych określonych w rozdziale XXV Kodeksu karnego;
  • zmiany w kompetencjach Komisji związanych z wyjaśnianiem przypadków pedofilii i badania reakcji organów państwowych na otrzymane zawiadomienia o popełnieniu przestępstw pedofilii lub informacje o niezawiadomieniu o podejrzeniu popełnieniu przestępstw z rozdziału XXV k.k. wskazanych w art. 240 k.k., a także w interwencjach podejmowanych przez Komisję na rzecz pokrzywdzonych między innymi poprzez:
  1. wprowadzenie wyraźnej podstawy normatywnej do żądania przez Komisję informacji i dokumentów oraz wprowadzenie ustawowego obowiązku ich udostępniania,
  2. wprowadzenie podstawy normatywnej do przetwarzania danych i informacji objętych tajemnicą zawodową niezbędnych do realizacji ustawowych zadań Komisji,
  3. rozszerzenie instytucji anonimizacji danych będących w posiadaniu Komisji;
  • zmiany w zakresie organizacji Komisji polegające między innymi na:
  1. zmianie nazwy Komisji z „Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego” na „Państwową Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15” – jako konsekwencji ujednolicenia siatki pojęciowej oraz dostosowania nazwy Komisji do rzeczywistego przedmiotu jej działalności,
  2. zmianie przesłanek powołania i odwołania członka Komisji w związku z popełnieniem przestępstwa umyślnego ściganego z urzędu, ustawowym określeniu siedziby Komisji, a także doprecyzowaniu zasad powoływania i odwoływania zastępców przewodniczącego Komisji oraz nadawania im uprawnień;
  • zmiany w zakresie postępowania przed Komisją polegające między innymi na:
  1. doprecyzowaniu zasad podejmowania decyzji przez Komisję,
  2. wprowadzeniu procedury postępowania w przypadku nieprecyzyjnych zgłoszeń do Komisji o podejrzeniu popełnienia przestępstwa pedofilii – wprowadzenie instytucji uzupełnienia zawiadomienia,
  3. doprecyzowaniu zasad udziału Komisji w postępowaniu karnym na prawach oskarżyciela posiłkowego;
  • zmiany w postępowaniu przed Komisją w przedmiocie wpisu do Rejestru (w postępowaniu wyjaśniającym) - charakter obowiązujących instytucji postępowania wyjaśniającego i doświadczenia Komisji uzasadniały uzupełnienie przepisów między innymi o:
  1. wprowadzenie dodatkowych gwarancji procesowych dla stron postępowania oraz rozwinięcie przepisów dotyczących przebiegu postępowania dowodowego,
  2. wprowadzenie wyraźnej regulacji dotyczącej podstawy materialnej wydania postanowienia o wpisie w Rejestrze;
  3.  wprowadzenie instytucji umorzenia postępowania wyjaśniającego w razie sprzeciwu osoby pokrzywdzonej co do prowadzenia postępowania wyjaśniającego lub w przypadku śmierci sprawcy;
  4. wprowadzenie instytucji wykonywania praw osoby poszkodowanej w razie jej śmierci w toku postępowania wyjaśniającego przez osoby najbliższe albo właściwego prokuratora;
  5. przyznanie prawa do odwołania od postanowienia Komisji w przedmiocie wpisu do rejestru także osobie pokrzywdzonej;
  6. wprowadzenie nowego modelu kontroli sądowej postanowień Komisji w przedmiocie wpisu w Rejestrze między innymi poprzez wprowadzenie dodatkowych przepisów dla postępowania odwoławczego, Komisja będzie organem I instancji, odwołanie będzie rozpoznawane w ramach II instancji przez sąd okręgowy w oparciu o odpowiednie stosowanie przepisów k.p.c. o apelacji; z uwagi na charakter spraw rozpatrywanych przez Komisję i skutki wpisu do Rejestru lub odmowy wpisu do Rejestru wprowadzono możliwość wniesienia do Sądu Najwyższego skargi kasacyjnej od orzeczeń sądu odwoławczego;
  • wyodrębnienie z kompetencji edukacyjnych Komisji kompetencji badawczej;
    • zmiany w zakresie kompetencji edukacyjnych i prewencyjnych Komisji poprzez określenie stypizowanych form tych kompetencji, wyodrębnienie raportu dotyczącego zjawiska wykorzystywania seksualnego małoletnich poniżej lat 15 wraz z rekomendacjami (opracowywanego nie rzadziej niż raz na trzy lata) oraz wprowadzenie sprawozdania rocznego z działalności.

Ustawa nowelizuje również ustawę z  31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowisk państwowe, ustawę z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, ustawę o z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym oraz ustawę z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym. Zmiany tych ustaw mają charakter wynikowy.

Czytaj także: Komisja ds. pedofilii protestuje, wydawca poprawia cytat w nowym podręczniku>>

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.