To już piąta skarga kierowana przez Rzecznika na podstawie znowelizowanej  ustawy o Sądzie Najwyższym. Dotyczy ona sytuacji, gdy córka zmarłej w 1994 roku osoby w 1997 r. w sądzie testament i sąd uznał, że to ona dziedziczy po matce, a jej brat – nie.
W 2003 r. córka  ponownie wniosła sprawę o spadek po matce. Ten sam sąd  -zamiast uznać, że sprawa już została rozstrzygnięta - rozpatrzył ją po raz drugi. I tym razem przedstawiony testament uznał za nieważny i rozdzielił spadek między córkę i syna zmarłej. Uczestnicy postępowania nie apelowali, w efekcie i to postanowienie się uprawomocniło. Córka zmarłej wniosła potem o wznowienie postępowania, ale jej wniosek został odrzucony w 2017 r.

Jak zauważają autorzy skargi do SN, córka zmarłej - zgodnie z wyrokiem - odziedziczyła raz cały majątek matki, a raz – tylko połowę. Jej brat – nie dostał spadku, a zarazem odziedziczył jego połowę. A gdy zmarł, sprawa skomplikowała się jeszcze bardziej, gdy trzeba było ustalić, co dziedziczą jego spadkobiercy.

Czytaj: Prawie 3 tys. wniosków o skargi nadzwyczajne jest już u RPO>>

Zdaniem RPO sprawę może naprawić tylko skarga nadzwyczajna - nowa instytucja prawna, która Rzecznikowi Praw  Obywatelskich pozwala na kierowanie skarg nadzwyczajnych w „starych” sprawach, jeśli jest to konieczne dla zapewnienia praworządności i sprawiedliwości społecznej.

W skardze nadzwyczajnej RPO wnosi o uchylenie postanowienia z 2003 r., zarzucając sądowi w S.  naruszenie:

  • zasady zaufania do państwa oraz bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji,
  • prawa do dziedziczenia, chronionego w ramach art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji,
  • prawa do sądu, wyrażonego w ramach art. 45 ust. 1 Konstytucji, z uwagi na wydanie drugiego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, co nie pozwala na uznanie, iż zainteresowani uzyskali wiążące stanowisko sądu.

Jak stwierdza RPO w uzasadnieniu skargi, został w ten sposób stworzony stan niepewności prawnej, w którego ramach uczestnicy postępowań nie mogą legitymować się jednoznacznym i nie budzącym wątpliwości potwierdzeniem nabycia uprawnień spadkowych. - Oznacza to pozbawienie ich możliwości skutecznej realizacji uprawnień majątkowych nabytych na podstawie dziedziczenia - stwierdza Rzecznik.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.