Storstockholms Lokaltrafik, przedsiębiorstwo transportu publicznego w Sztokholmie, wyposaża swoich kontrolerów w kamery nasobne służące do nagrywania pasażerów podczas kontroli biletów. Ma to zapobiegać groźbom i atakom oraz dokumentować takie przypadki. Kamery działają przez całą zmianę roboczą. Są wyposażone w pamięć cykliczną, co oznacza, że po pewnym czasie nagrany obraz i dźwięk jest nadpisywany nowym. W razie potrzeby kontroler może jednak nacisnąć przycisk wyłączający funkcję automatycznego czyszczenia i w ten sposób zapewnić, że utrwalone dane nie będą usuwane.
Czytaj też w LEX: Sztuczna inteligencja w administracji samorządowej >
Kamerki a RODO: art. 13 czy art. 14?
Szwedzki urząd ochrony danych dopatrzył się w działaniu takiego systemu naruszenia szeregu przepisów rozporządzenia RODO. Stwierdził m.in., że wykorzystywanie kamer nasobnych umożliwiało zbieranie danych osobowych bezpośrednio od nagrywanych osób, którym nie podano w tym względzie wystarczających informacji. W efekcie nałożył na przedsiębiorstwo administracyjną karę pieniężną 16 mln koron (tj. ok. 1,4 mln euro).
Firma odwołała się do sądu administracyjnego. Uważała, że pozyskuje dane pośrednio, a nie bezpośrednio od nagrywanych osób, tak więc obowiązek informacyjny aktualizuje się w innym momencie i ma inny zakres.
Sąd rozpatrujący sprawę nabrał wątpliwości, które zaowocowały pytaniem prejudycjalnym do Trybunału Sprawiedliwości UE: „Czy w przypadku gdy dane osobowe są pozyskiwane przy użyciu kamery nasobnej, zastosowanie znajduje art. 13, czy też art. 14 RODO?”.
Pierwszy z tych przepisów dotyczy informacji podawanych w przypadku zbierania danych od osoby, której dane dotyczą, zaś drugi – informacji podawanych w przypadku pozyskiwania danych w sposób inny niż od tej osoby. Zdaniem szwedzkiego sądu, wybór właściwego przepisu determinuje, po pierwsze, jakie informacje i kiedy należy podać osobie, która jest nagrywana, a po drugie - czy urząd był uprawniony do nałożenia kary za złamanie art. 13 RODO.
Zobacz też w LEX: Monitoring publiczny zgodny z RODO >
Wyrok TSUE w sprawie C-422/24 Storstockholms Lokaltrafik
Trybunał w wyroku z 18 grudnia 2025 r. przychylił się do tego, że zastosowanie ma art. 13 - dane są pozyskiwane nie ze źródła innego niż osoba, której dane dotyczą, lecz bezpośrednio od niej (punkt 36 wyroku). Nie jest wymagane, aby osoba, której dane dotyczą, przekazała dane świadomie, ani w ogóle podejmowała konkretne działania – za dane zebrane „bezpośrednio” od osoby należy uznać także dane pochodzące z obserwacji takiej osoby. Osoba ta musi zatem otrzymać pewne informacje niezwłocznie.
Jak jednak przekazać danej osobie te informacje? TSUE odwołał się do wytycznych 3/2019 Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD) w sprawie przetwarzania danych osobowych przez urządzenia wideo. - Zgodnie z tymi wytycznymi najważniejsze informacje przeznaczone dla osoby, której dane dotyczą, mogą zostać umieszczone na znaku ostrzegawczym (pierwsza warstwa), zaś pozostałe informacje obowiązkowe mogą zostać tej osobie podane, w sposób odpowiedni i kompletny, w miejscu łatwo dostępnym (druga warstwa) – stwierdził w wyroku (punkt 42).
Więcej na temat tego wyroku TSUE przeczytasz w LEX: Używanie kamer nasobnych przez kontrolerów biletów a RODO. Omówienie wyroku TS z dnia 18 grudnia 2025 r., C-422/24 (Storstockholms Lokaltrafik) >
W konkluzji TSUE stwierdził wprost, że w sytuacji, w której dane osobowe są zbierane przy użyciu kamer nasobnych noszonych przez kontrolerów w środkach transportu publicznego, informowanie osób, których dane dotyczą, reguluje art. 13 RODO, a nie art. 14.
Czytaj także: Bank nie może skanować dowodu bez wyraźnego powodu. ING z karą od UODO
Sprawdź też w LEX:
Jakie możliwości i narzędzia ma wójt aby przedsiębiorca usunął kamery? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
