Głównym powodem przełożenia dyskusji miał być napięty grafik listopadowego prezydium NRA. - Uznano, że temat ewentualnych zmian w Kodeksie Etyki Adwokackiej jest tak obszerny, że NRA powinna się tym zająć na odrębnym posiedzeniu plenarnym - mówi jeden z rozmówców portalu. 

O tym, że kodeks etyki adwokackiej wymaga zmian, mówiono od dawna. Pracuje nad nimi Komisja Etyki przy Naczelnej Radzie Adwokackiej pod kierownictwem prof. Jacka Giezka. 

Na pierwszy ogień - zasiadanie w spółce

We wrześniu NRA przyjęła uchwałę, poprzez którą zmieniono par. 9 Zbioru Zasad Kodeksu Etyki i Godności Zawodu w zakresie łączenia zajęć z wykonywaniem zawodu adwokata. Obowiązujący dotąd przepis skrócono i zapisano, że nie wolno łączyć zajęć, których wykonywanie uwłaczałoby godności zawodu adwokata lub ograniczało jego niezależność oraz podważało zaufanie do Adwokatury. 

Czytaj w LEX: RODO w kancelarii prawnej w kontekście polskich regulacji sektorowych >

Nie może to też - w myśl wprowadzonej zmiany - prowadzić do obniżenia jakości świadczonej przez adwokata pomocy prawnej, czy utraty zaufania będącego podstawą stosunku wiążącego adwokata z jego klientem. Chodziło m.in. o by adwokaci mogli pełnić funkcję członka zarządu czy członka rady nadzorczej.

 


Wskazano również, że prowadząc działalność zarobkową niezwiązaną z kształtowaniem świadomości prawnej lub ze świadczeniem pomocy prawnej, adwokat nie może używać tytułu zawodowego. Wymienione zostały stanowiska i zajęcia kolidujące z wykonywaniem zawodu adwokackiego, w szczególności: zajmowanie w cudzym przedsiębiorstwie stanowiska zarządcy, sprawowanie funkcji członka zarządu, prokurenta w spółkach prawa handlowego oraz członka rady nadzorczej oddelegowanego do zarządu spółki prawa handlowego, chyba że jest to przejściowo sprawowana funkcja, mająca za cel wykonanie określonego i ograniczonego w czasie zlecenia klienta, podejmowanie się zawodowo pośrednictwa przy transakcjach handlowych, z wyjątkiem doradztwa przy zawieraniu umów oraz dokonywania w ramach działalności kancelarii adwokackiej czynności handlowych i finansowych niezwiązanych z wykonywaniem zawodu adwokata, prowadzenie kancelarii adwokackiej w tym samym lokalu z osobą prowadzącą inną działalność, gdy taka sytuacja byłaby sprzeczna z zasadami etyki adwokackiej lub mogła narazić dobre imię Adwokatury.

Czytaj: Adwokat w zarządzie spółki? NRA zmienia kodeks etyki adwokackiej>>

O zakazie reklamy - dyskusja od dawna

Kwestie związane z reklamą reguluje par. 23 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu Adwokata. Zgodnie z nim adwokata obowiązuje zakaz korzystania z reklamy, jak również zakaz pozyskiwania klientów w sposób sprzeczny z godnością zawodu oraz współpracy z podmiotami pozyskującymi klientów z naruszeniem prawa lub zasad współżycia społecznego.

Czytaj w LEX: Nowe obowiązki pełnomocników procesowych - reforma KPC >

 Kolejne przepisy - m.in. par. 23a regulują kwestie informowania o działalności zawodowej i tak adwokat może to robić: 

  • zgodnie z zasadami „Zbioru”;
  • zgodnie z przepisami obowiązującymi, 
  • zwłaszcza dotyczącymi ochrony konsumentów
  • i zwalczania nieuczciwej konkurencji;
  • dokładnie i bez wprowadzania w błąd;
  • z poszanowaniem tajemnicy zawodowej;
  • jeśli taka informacja nie jest ukierunkowana na udzielenie adwokatowi konkretnego zlecenia. 


Doprecyzowane jest też to, jak taka informacja może wyglądać i co powinna zawierać - m.in. znak towarowy lub graficzny kancelarii lub spółki, nazwę i adres kancelarii oraz imię i nazwisko adwokata, numery środków łączności, adres e-mailowy oraz nazwę strony internetowej i np. listę wspólników spółki. 

 

 

Adwokaci mówiąc o ewentualnych zmianach często powołują się na Kodeks Etyki Radców Prawnych, gdzie o reklamie nie ma mowy, zapisano jednak, że zakazane jest informowanie sprzeczne z prawem, dobrymi obyczajami lub naruszające godność zawodu radcy prawnego, a w szczególności: niezgodne z rzeczywistością lub wprowadzające w błąd, naruszające tajemnicę zawodową i ograniczające klientowi swobodę wyboru, polegające na powoływaniu się na osobiste wpływy lub znajomości, wykorzystywaniu łatwowierności lub przymusowego położenia, nadużyciu zaufania, wywieraniu presji, udzielaniu nierzetelnych obietnic lub gwarancji. 

Czytaj w LEX: Umowa spółki komandytowej, w której wykonywany jest zawód adwokata >

Linia zbyt cienka - potrzebne zmiany

Prof. Jacek Giezek w rozmowie z Prawo.pl podkreślał, że komisja dostrzega potrzebę rozwiązań w tym zakresie, dotyczących kształtowania wizerunku adwokata w przestrzeni publicznej. - To jest w naszej ocenie jak najbardziej dopuszczalne, a nawet pożądane, ale w określonych granicach. Dobrze byłoby, gdyby granice te udało się dość wyraźnie wyznaczyć, jednak bez potrzeby wchodzenia w taką kazuistykę, która dzisiaj ma miejsce - mówił. 

Na problem zwracał również wielokrotnie uwagę adwokat dr Witold Kabański, prezes Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w Warszawie. - Czasem jest to cienka linia pomiędzy informacją o wykonywaniu zawodu a zabronioną reklamą. Widziałem amerykańskie filmy reklamujące firmy adwokackie, na których adwokat pokazuje, czy wręcz chwali swój zespół, mówi: o swoim doświadczeniu zawodowym i osiągnięciach, jakimi sprawami się zajmuje. Tam mamy do czynienia z informacją, u nas byłaby to niedozwolona reklama.  A przecież w interesie społecznym jest to, by dowiedzieć się, która kancelaria, jakimi sprawami się zajmuje - zaznaczał.

Nie wszyscy adwokaci wierzą jednak w skuteczność reklamy. Wielu z nich podkreśla, że wiara w nią może być złudna, bo usługi adwokackie to nie produkt z półek sklepowych.  Jak wskazuję istotny jest natomiast obszar informowanie o działalności w sieci. I tu konieczne jest doprecyzowanie i zwiększenie kontroli. 

Czytaj: Od nieopłaconej składki po pobicie - więcej prawników... więcej dyscyplinarek>>

Internet głównym źródłem informacji prawnych

O tym, że internet stał się głównym miejscem gdzie Polacy poszukują informacji prawnych świadczy choćby sondaż, przeprowadzony z inicjatywy Naczelnej Rady Adwokackiej, w ramach kampanii informacyjnej "Adwokat w każdym przypadku". Ankietowani pytani o miejsce gdzie szukają informacji prawnych, najczęściej wskazywali specjalistyczne serwisy i portale - 43 proc. Na drugim miejscu znalazły się fora internetowe - aż 37 proc. spośród nich właśnie tam szuka informacji i aż 36 proc. uznaje je za wiarygodne. 27 proc. ankietowanych po poradę zwraca się do znajomych i rodziny i jedynie co piąty Polak decyduje się skonsultować swój problem prawny odpłatnie w kancelarii. 

 


- Jeżeli reklama jest zakazana, a w mojej ocenie to powinno być normą w naszym zawodzie, to łamanie zakazu reklamy powinno być bardzo jednoznacznie ścigane przez organy dyscyplinarne. Dzisiaj - z tego co widzę - tak nie jest. Z drugiej strony jeśli poszlibyśmy w przeciwnym kierunku, czyli dopuszczenia reklamy, to też to jak prawnicy się reklamują powinno być ściśle kontrolowane. Nie ma kraju w Europie, który przychodziłby mi do głowy, gdzie reklama byłaby dopuszczalna i niekontrolowana - mówi w rozmowie z Prawo.pl adwokat Joanna Parafianowicz. 

W ocenie prawników problemem są nie banery reklamowe na budynkach, czy ulotki rozdawane pod gmachem sądu, jak niegdyś, lecz reklama w internecie - czyli odpowiednie pozycjonowania, udostępnianie informacji o danym adwokacie. - Wystarczy wpisać w Google, że szukamy adwokata z konkretnej specjalizacji, by zobaczyć jaka jest tego skala - dodają.