Adwokatura nie chce na razie ujawniać szczegółów projektu. Z nieoficjalnych informacji wynika, że odzwierciedla on już wcześniej prezentowane adwokatom propozycje i ma charakter "dość koncepcyjny". W wielu miejscach, także w zakresie reklamy, są wskazane - według rozmówców Prawo.pl - pewne alternatywy.
Czytaj: Adwokatura dojrzewa do kolejnych zmian w etyce>>
Tajemnica adwokacka - bezwzględnie obowiązuje
Jedną z przesądzonych w projekcie kwestii ma być tajemnica adwokacka. Z nieoficjalnych informacji Prawo.pl wynika, że podkreślono iż ma bezwzględnie obowiązywać. - Chodzi o to, żeby ta kwestia, ze strony środowiska nie była w żaden sposób relatywizowana. Adwokatura stoi na stanowisku, że na gruncie ustrojowym tajemnica jest bezwzględna i tak to ma zostać. Tym bardziej, że w prawie powszechnie obowiązującym są wyłomy - przepisy stanowią, że zwolnienie z tajemnicy adwokackiej może mieć miejsce tylko gdy "jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu" - podkreśla jeden z rozmówców Prawo.pl.
I dodaje, że celem adwokatury jest to, by wpajać członkom, że o tajemnicę trzeba dbać, bo to jest w interesie klienta. - Nie może ze strony środowiska iść sygnał, że tajemnica ma względny charakter - wskazuje.
Jeszcze w grudniu 2018 r. NRA przyjęła model postępowania w zakresie ochrony tajemnicy adwokackiej. Zobowiązała wszystkich członków adwokatury do informowania o każdym przypadku lub próbie naruszenia tajemnicy adwokackiej. Adwokaci i aplikanci mają też obowiązek zaskarżać nieprawomocne postanowienia, którymi zwolniono ich z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej.
W myśl tej rekomendacji same rady adwokackie mają zapewnić udział swojego przedstawiciela (członka rady lub adwokata wyznaczonego przez dziekana) w czynności przesłuchania adwokata lub aplikanta adwokackiego - w charakterze świadka czy podejrzanego. Ma on być też przy przeszukaniu mieszkania i lokalu kancelarii adwokackiej.
Potrzeba zmian jest duża
Nad zmianami w etyce pracowała Komisja Etyki przy Naczelnej Radzie Adwokackiej pod kierownictwem prof. Jacka Giezka. We wrześniu 2019 r. NRA przyjęła uchwałę, poprzez którą zmieniono par. 9 Zbioru Zasad Kodeksu Etyki i Godności Zawodu w zakresie łączenia zajęć z wykonywaniem zawodu adwokata. Obowiązujący dotąd przepis skrócono i zapisano, że nie wolno łączyć zajęć, których wykonywanie uwłaczałoby godności zawodu adwokata lub ograniczało jego niezależność oraz podważało zaufanie do Adwokatury. Nie może to też prowadzić do obniżenia jakości świadczonej przez adwokata pomocy prawnej, czy utraty zaufania będącego podstawą stosunku wiążącego adwokata z jego klientem. Chodziło m.in. o to by adwokaci mogli pełnić funkcję członka zarządu czy członka rady nadzorczej spółki.
Czytaj w LEX: Umowa spółki komandytowej, w której wykonywany jest zawód adwokata >
Adwokaci konieczność zmian w swojej etyce dostrzegają. Od dawna podnoszona jest choćby kwestia zakazu "czystej reklamy". Reguluje to par. 23 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu Adwokata. Zgodnie z nim adwokata obowiązuje zakaz korzystania z reklamy, jak również zakaz pozyskiwania klientów w sposób sprzeczny z godnością zawodu oraz współpracy z podmiotami pozyskującymi klientów z naruszeniem prawa lub zasad współżycia społecznego.
Mówiąc o zmianach adwokaci często powołują się na Kodeks Etyki Radców Prawnych, gdzie o reklamie nie ma mowy, zapisano jednak, że zakazane jest informowanie sprzeczne z prawem, dobrymi obyczajami lub naruszające godność zawodu radcy prawnego, a w szczególności: niezgodne z rzeczywistością lub wprowadzające w błąd, naruszające tajemnicę zawodową i ograniczające klientowi swobodę wyboru, polegające na powoływaniu się na osobiste wpływy lub znajomości, wykorzystywaniu łatwowierności lub przymusowego położenia, nadużyciu zaufania, wywieraniu presji, udzielaniu nierzetelnych obietnic lub gwarancji.
Z drugiej strony wielu prawników podnosi, że szkopuł nie tkwi wcale w przepisach dotyczących reklamy, bo adwokaci bez reklamy mogą skutecznie informować o swojej działalności. Wskazują jednak, że zasady ich etyki nie są dostosowane do współczesności i rozwoju technologii.
Czytaj w LEX: Pieniactwo sądowe na przykładzie spraw toczących się przed Sądem Metropolitalnym w Lublinie >
Technologia wymusza inne podejście
W ocenie prawników powinny zostać doregulowane kwestie związane z korzystaniem z internetu. Bo to właśnie on stał się w ostatnich latach istotnym narzędziem jeśli chodzi o rynek prawniczy. Polacy poszukują tu informacji prawnych. Sondaż, przeprowadzony z inicjatywy Naczelnej Rady Adwokackiej, w ramach kampanii informacyjnej "Adwokat w każdym przypadku" pokazał, że aż 43 proc. ankietowanych pytanych o miejsce gdzie szukają informacji prawnych, wskazywało specjalistyczne serwisy i portale.
Czytaj: MS i samorządy za kolejnymi zachętami do mediacji>>
Na drugim miejscu znalazły się fora internetowe - aż 37 proc. spośród nich właśnie tam szuka informacji i aż 36 proc. uznaje je za wiarygodne. 27 proc. ankietowanych po poradę zwraca się do znajomych i rodziny i jedynie co piąty Polak decyduje się skonsultować swój problem prawny odpłatnie w kancelarii.
Czytaj w LEX: Nowe obowiązki pełnomocników procesowych - reforma KPC >
Dlatego w ocenie części prawników ten obszar powinien być lepiej kontrolowany. Choćby w zakresie ustalenia granic w kształtowaniu wizerunku adwokata czy informowania o kancelariach "w sieci".
Za mało dyskusji
Z drugiej jednak strony część adwokatów, z którymi rozmawiało Prawo.pl, skarży się na sposób przeprowadzania zmian.
- To bardzo istotne kwestie. Wymagają szerokiej dyskusji, analizy, uwzględnienia opinii adwokatów. Teraz projekt ma być konsultowanych ale wiele osób uważa, że taka dyskusja powinna poprzedzić jego opracowanie - mówi jeden z adwokatów.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
