Oba projekty, co warto podkreślić, to efekt pracy samorządów prawniczych. Trafiły m.in. do Sejmu wraz z petycją, a sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka wzięła na siebie ich wniesienie. Przy czym samorząd radcowski pracuje też nad kompleksową regulacją -  ma być gotowa na przełomie listopada i grudnia 2025 r. Różnice w projektach, które są w Sejmie, od razu widać. Przykładowo, Naczelna Rada Adwokacka zaproponowała doregulowanie i rozbudowanie przepisu dotyczącego świadczenia pomocy prawnej - także poprzez wskazanie, że jest nim pośrednictwo w: zawieraniu umów, których przedmiotem jest świadczenie pomocy prawnej; udzielaniu pełnomocnictwa do świadczenia pomocy prawnej, a także „działalność polegająca na zorganizowanym dochodzeniu roszczeń osób trzecich, w ich imieniu lub na ich rachunek, choćby roszczenie zostało przeniesione na podmiot prowadzący taką działalność w drodze przelewu". Projekt zmian w ustawie o radcach prawnych na razie tego obszaru nie dotyczy.

Czytaj: Ograniczenie wolności za podawanie się za radcę prawnego?>>

Nowela o Adwokaturze coraz bliżej? Komisja sejmowa wniosła projekt>>

Do Prawo.pl zgłaszają się prawnicy, którzy wskazują, że ewentualna nowelizacja obu ustaw powinna zostać dobrze przeanalizowana i przedyskutowana wspólnie przez samorządy, czego przykładem są np. propozycje dotyczące aplikantów.  Potrzebę ujednolicenia obu regulacji dostrzega również samorząd radcowski. 

 

Aplikant aplikantowi nierówny?

Niepokój aplikantów wzbudziły proponowane zmiany w zakresie art. 77 Prawa o adwokaturze, a konkretnie to, że tożsame propozycje nie znalazły się w projekcie ustawy o radcach prawnych w odniesieniu do aplikantów adwokackich.

O co chodzi? W myśl obowiązującego art. 77 ust. 3 Prawa o adwokaturze, aplikant radcowski może zastępować adwokata na takich samych zasadach jak radcę prawnego, jeżeli adwokat jest wspólnikiem w spółce adwokacko-radcowskiej, z wyjątkiem spraw, w których adwokat występuje w charakterze obrońcy w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe. Z kolei w myśl art. 35 [1] ust. 5 ustawy o radcach prawnych: aplikant adwokacki może zastępować radcę prawnego na takich samych zasadach jak adwokata, jeżeli radca prawny jest wspólnikiem w spółce adwokacko-radcowskiej. 

Co do zasady, oba przepisy sprowadzają się do ograniczenia, że takie zastępstwo jest możliwe, jeśli adwokat lub radca jest wspólnikiem w spółce adwokacko-radcowskiej. Projekt nowelizacji prawa o adwokaturze zakłada rezygnację z takiego ograniczenia. I tak po zmianach art. 77 ust. 3 będzie brzmiał: aplikant radcowski może zastępować adwokata na takich samych zasadach jak aplikant adwokacki.

Czytaj też w LEX: Zasięg korporacyjnego upoważnienia aplikanta do zastępstwa >

Zobacz również linię orzeczniczą: Pełnomocnictwo substytucyjne a upoważnienie aplikanta do zastępowania adwokata lub radcy prawnego >

 

Konsekwencje? Poważne - aplikanci adwokaccy liczą na posłów

Na problem zwrócił uwagę aplikant adwokacki Piotr Kuraś. – W sejmie są aktualnie dwa projekty nowelizacji – jeden to prawo o adwokaturze, drugi ustawa o radcach prawnych. W zakresie zastępstwa adwokata przez aplikanta radcowskiego nowelizowane jest jedynie prawo o adwokaturze. W projekcie dotyczącym ustawy radcowskiej nie zaproponowano zmiany dotyczącej aplikantów adwokackich. Jeśli to nie zostanie uwzględnione, np. w wyniku poselskich poprawek, i ustawy wejdą w życie, dojdzie do absurdalnej i dyskryminującej sytuacji, kiedy aplikant radcowski będzie mógł zawsze zastępować adwokata, z kolei aplikant adwokacki będzie mógł zastępować jedynie radcę, który jest członkiem spółki adwokacko-radcowskiej – mówi Kuraś. 

I dodaje, że taka rozbieżność będzie też miała znaczenie ekonomiczne dla aplikantów. – Powiedzmy wprost. Aplikanci często korzystają z możliwości substytucji. Mogą dzięki temu zarobić dodatkowe pieniądze. Po zmianach aplikant radcowski będzie miał zdecydowanie więcej takich możliwości niż aplikant adwokacki, co również doprowadzi do dyskryminacji ekonomicznej – wskazuje.

Aplikant zaznacza, że w jego ocenie projekty nie zostały ze sobą w tym zakresie skonsultowane. – Mam nadzieję, że zostanie to w miarę szybko poprawione – podsumowuje.

Sprawdź też w LEX: Czy patron może ująć w kosztach fakturę za aplikację aplikanta? >

 

Samorząd radcowski pracuje nad kompleksowymi zmianami

Prof. Rafał Stankiewicz, kierownik Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych, przypomina, że prace nad projektami, które są w Sejmie, są obecnie na bardzo wstępnym etapie.

– Trwają prace eksperckie, projekty zostały skierowane do sejmowego Biura Legislacyjnego, ale też do konsultacji. Trwają też nasze prace samorządowe nad kompleksową zmianą ustawy o radcach prawnych. Projekt powinien być gotowy na przełomie listopada i grudnia. Widzimy potrzebę – powtarzam – ujednolicenia obu regulacji, jesteśmy otwarci na dyskusję i oczywiście na to, by tożsame rozwiązanie dotyczące aplikantów adwokackich wprowadzić do naszej ustawy – zaznacza profesor.

Zapytaliśmy też o to adwokaturę.  Adw. Bartosz Tiutiunik, wiceprezes NRA podkreśla, że "nie jest rolą samorządu adwokackiego zabiegać o zmiany w ustawie o radcach prawnych".  

Zobacz też szkolenia online w LEX: 

AI w kancelarii prawnej – jak korzystać bezpiecznie i zgodnie z prawem? >

Zaskarżanie orzeczeń - zasady i praktyka postępowania odwoławczego >

Skuteczne dowodzenie w procesie cywilnym >

Oznaczanie stron w sprawach cywilnych w kontekście zarzutów apelacyjnych >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.