Komisja sprawiedliwości i praw człowieka wniosła w ostatnim czasie także inny projekt niż nowelizacja prawa o Adwokaturze. To również efekt petycji, tym razem NRA, która skierowana została do Sejmu wiosną. Projekt ustawy nowelizującej ustawę o radcach prawnych - jak wskazano w uzasadnieniu - ma na celu wprowadzenie istotnych zmian w przepisach dotyczących ochrony danych osobowych, uelastycznienia procedur samorządu zawodowego radców prawnych poprzez wprowadzenie usprawnień funkcjonowania organów samorządu zawodowego oraz usunięcia istniejących wątpliwości interpretacyjnych, które pojawiły się w praktyce stosowania ustawy. Ponadto daje Krajowej Izbie Radców Prawnych podstawę do zawierania na rzecz radców prawnych grupowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Czytaj: Nowela o Adwokaturze coraz bliżej? Komisja sejmowa wniosła projekt>>

„Przebierany" radca prawny? Do 100 tys. zł grzywny

Sporo zmian dotyczy postępowania dyscyplinarnego. Projekt zakłada zaostrzenie zasad odpowiedzialności za bezprawne używanie tytułu zawodowego „radca prawny" poprzez wprowadzenie kary ograniczenia wolności albo grzywny do 100 000 złotych. - Należy wskazać, że podobne przepisy znajdują się w innych aktach korporacyjnych rangi ustawowej, tj. w ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym oraz ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Na gruncie obowiązujących przepisów karnoprawna ochrona tytułu zawodowego sprowadza się do penalizowania przywłaszczenia tytułu na podstawie art. 61 par. 1 Kodeksu wykroczeń, który przewiduje sankcje w postaci kary grzywny do 1000 złotych albo kary nagany - uzasadniono.

Kolejne proponowane zmiany dotyczą wykonalności prawomocnych i kończących postępowanie orzeczeń Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Krajowej Izby Radców Prawnych. Zmiana art. 62[2] ust. 1 polega na dodaniu normy, że kasacja przysługuje od orzeczenia prawomocnego i kończącego postępowanie - ma, jak wskazują projektodawcy, stanowić doprecyzowanie zakresu orzeczeń podlegających zaskarżeniu w trybie kasacji.

- Wprawdzie de lege lata wynika to już z odpowiednio stosowanego w postępowaniu dyscyplinarnym art. 519 kodeksu postępowania karnego, jednak przepis ten wskazuje na wyroki, nie zaś orzeczenia, które w postępowaniu dyscyplinarnym mają znaczenie swoiste i odpowiadają wydawanym w postępowaniu karnym wyrokom. Może to prowadzić do rozbieżnych interpretacji, a w konsekwencji wymaga jednoznacznego doprecyzowania przedmiotu kasacji w ustawie o radcach prawnych - wskazano.

Propozycja ma też na celu wyraźnie - jak dodano - zaakcentowanie prawomocności orzeczeń Wyższego Sądu Dyscyplinarnego, natychmiastowej wykonalności prawomocnego i kończącego postępowanie orzeczenia WSD oraz - zaznaczono w uzasadnieniu - zniesienie bezwzględnej suspensywności kasacji w sprawach dyscyplinarnych radców prawnych. - Dla zapewnienia skutecznej kontroli sądowej w toku postępowania kasacyjnego jako wystarczający jawi się mechanizm względnej suspensywności, przewidziany w art. 532 kodeksu postępowania karnego (odpowiednio stosowanym w postępowaniu dyscyplinarnym radców prawnych – w zw. z art. 74 [1] pkt 1 nowelizowanej ustawy). Sąd Najwyższy, na podstawie art. 532 par. 1 kodeksu postępowania karnego, ma możliwość wstrzymania zaskarżonego orzeczenia, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji, o co także mogą wnosić podmioty ją wnoszące. Przedmiotowa instytucja wydaje się wystarczającym zabezpieczeniem interesów prawnych ukaranego w przypadku wydania orzeczenia, które dotknięte jest widocznym prima facie rażącym naruszeniem prawa, zwłaszcza jeśli jego wykonanie pociągałoby dla ukaranego poważne i nieodwracalne skutki - uzasadniono.

Rozszerzenie obowiązku ochrony tajemnicy zawodowej

Z kolei w art. 5b projektu zaproponowano zmianę polegającą na rozszerzeniu zakresu obowiązku ochrony tajemnicy zawodowej także na te przypadki, gdy z żądaniem ujawnienia informacji uzyskanych przez radcę prawnego w związku z udzielaniem pomocy prawnej występują inne podmioty niż prezes UODO.

Czytaj: Adwokat wydalony z zawodu przed rozpoznaniem kasacji - jest projekt NRA>>

Adwokaci chcą, by ich ustawa pomogła w batalii z kancelariami odszkodowawczymi​>>

Prezes NRA: Mijająca kadencja to m.in. wzmocnienie pozycji adwokatów na rynku>>

Proponuje się również ustalenie zasady ogólnej w zakresie retencji danych, zgodnie z którą okres przechowywania danych osobowych ustala administrator danych zgodnie z celami ich przetwarzania i dokonuje przeglądu tych danych co 5 lat. - Konsekwencją tej zmiany jest rezygnacja z dotychczas „sztywno" określonych okresów przechowywania danych przetwarzanych przez radców prawnych w ramach wykonywania zawodu, z jednoczesnym pozostawieniem ustawowych okresów przechowywania danych: 10-letniego (w przypadku postępowań prowadzonych przez organy samorządu zawodowego radców prawnych i nadzoru nad tymi postępowaniami) oraz 15-letniego odnoszącego się do postępowań dyscyplinarnych.

KIRP zajmie się ubezpieczeniem radcy prawnego

Kolejne zmiany dotyczą ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej radców prawnych. Projekt zakłada stworzenie jednoznacznej podstawy prawnej dla kontynuacji wdrożonego i stosowanego w ramach samorządu zawodowego radców prawnych rozwiązania, zgodnie z którym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności zawodowych przez radców prawnych jest zawierana na rzecz radców prawnych przez Krajową Izbę Radców Prawnych, reprezentowaną na ogólnych zasadach przez uprawnionych członków Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych.

Możliwość zawarcia umowy ubezpieczenia na rzecz radców prawnych wynika z przepisów kodeksu cywilnego (art. 808 k.c.). Jest to rozwiązanie stosowane z powodzeniem od wielu już lat. Jego zaletą jest możliwość uzyskania istotnie korzystniejszych warunków ubezpieczenia niż gdyby umowy ubezpieczenia zawierane były przez poszczególnych radców prawnych. Oczywiste jest, że liczba ubezpieczonych w ramach jednej umowy radców prawnych jest istotnym czynnikiem wpływającym na ustalenie warunków ubezpieczenia (sumy gwarancyjnej oraz składki ubezpieczeniowej) przez ubezpieczyciela - zaznaczono.

 

Aplikant radcowski z uprawnieniami aplikanta do chwili ślubowania

Doregulowane mają zostać też przepisy dotyczące aplikantów radcowskich. Obecnie zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 3 ustawy aplikanta radcowskiego skreśla się z listy aplikantów radcowskich w wypadku wpisu na listę radców prawnych. Natomiast prawo wykonywania zawodu radcy prawnego powstaje z chwilą dokonania wpisu na listę radców prawnych i złożenia ślubowania. W orzecznictwie i literaturze przedmiotu przeważa pogląd, iż osoba, która została skreślona z listy aplikantów w wypadku wpisu na listę radców prawnych, a nie złożyła jeszcze ślubowania, nie może być ani zastępcą radcy prawnego (bo nie ma już statusu aplikanta), ani jego substytutem (bo nie ma jeszcze statusu radcy prawnego). Projekt zakłada, że uprawnienia aplikanta będą przysługiwać również osobie wpisanej na listę radców prawnych, która czeka na złożenie ślubowania - do dnia złożenia ślubowania.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.