Nad Krajowym Rejestrem Mediatorów pracował już poprzedni rząd. Miał ruszyć najpierw w połowie, potem w trzecim kwartale 2023 roku. Prace legislacyjne jednak się przedłużyły, a projekt dotknęła dyskontynuacja. Co ważne – i co wcześniej budziło spore obawy – mediatorzy wpisani obecnie na listy stałych mediatorów mieli zostać wpisani do Krajowego Rejestru Mediatorów, jeśli przedstawią dokumenty i oświadczenia potwierdzające spełnienie wymogów ustawowych. Chodzi o to, by mediator miał pełną zdolność do czynności prawnych, korzystał z pełni praw publicznych oraz posiadał wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji.

Czytaj: MS pracuje nad Krajowym Rejestrem Mediatorów, można korzystać z pilotażu>>

Do wykazu prac legislacyjnych rządu trafił projekt ustawy o mediatorach sądowych, akredytowanych ośrodkach mediacyjnych i Krajowym Rejestrze Mediatorów. Ma być gotowy w III kwartale br. Obecnie przepisy regulujące status mediatora w Polsce są rozproszone w różnych aktach prawnych, zarówno o charakterze ustrojowym, jak i procesowym. Poszczególne przepisy wprowadzają różne kryteria i wymogi wobec mediatorów. Jednocześnie praktyka stosowania tych wymogów jest zróżnicowana w zależności od organu stosującego przepisy. Jest to szczególnie widoczne w procedurze wpisu mediatorów na listy stałych mediatorów i stosowaniu zróżnicowanych kryteriów w zależności od konkretnego prezesa sądu okręgowego – wskazano.

Będzie egzamin?

Projektowana ustawa ma określać:

  • warunki, które musi spełniać osoba fizyczna, aby zostać mediatorem sądowym, oraz zasady wpisu i wykreślenia mediatora sądowego z Rejestru;
  • warunki, które musi spełniać podmiot, aby zostać akredytowanym ośrodkiem mediacyjnym, zasady wpisu i wykreślenia akredytowanego ośrodka mediacyjnego z Rejestru, a także zasady przeprowadzania szkolenia bazowego lub szkolenia specjalizacyjnego oraz egzaminu bazowego lub egzaminu specjalizacyjnego;
  • zasady prowadzenia Rejestru.

Jak wskazano w założeniach, jednym z najistotniejszych wymogów stawianych wobec przyszłych mediatorów sądowych będzie ukończenie szkolenia bazowego oraz złożenie egzaminu bazowego, jak również ukończenie szkolenia specjalizacyjnego i złożenie egzaminu specjalizacyjnego. Wymogi te nie będą stosowane do sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku, adwokatów, radców prawnych oraz notariuszy . Te osoby będą zobowiązane do złożenia egzaminu bazowego w celu potwierdzenia posiadanej wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu mediacji.

Jesteś sędzią, aplikantem, asesorem? Nie będziesz mediatorem

Zgodnie z projektowaną ustawą, mediatorem sądowym nie będzie mógł zostać sędzia, prokurator, asesor sądowy, asesor prokuratury, aplikant aplikacji sędziowskiej, aplikant aplikacji prokuratorskiej, funkcjonariusz instytucji uprawnionej do ścigania przestępstw oraz ławnik sądowy w czasie trwania kadencji. Nie dotyczy to sędziów oraz prokuratorów w stanie spoczynku.

 

Akredytowane ośrodki mediacyjne

Podmiotami odpowiedzialnymi za przeprowadzenie szkoleń bazowych lub specjalizacyjnych, jak również egzaminów bazowych lub specjalizacyjnych, będą akredytowane ośrodki mediacyjne – czyli podmioty, które uzyskają akredytację ministra sprawiedliwości i zostaną wpisane do Rejestru.

Sam Rejestr ma być prowadzony przez ministra w systemie teleinformatycznym. Będzie rejestrem publicznym w rozumieniu art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne i będzie zawierał informacje o mediatorach sądowych i akredytowanych ośrodkach mediacyjnych. Każdy będzie miał dostęp do danych zawartych w Rejestrze (z wyjątkiem numeru PESEL, a w przypadku jego braku – rodzaju, numeru i serii dokumentu paszportowego, dokumentu potwierdzającego tożsamość cudzoziemca lub innego dokumentu zawierającego fotografię oraz oznaczenia serii, numeru oraz nazwy organu wydającego) za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.