Uchwała ta dotyczy spraw zawieszonych, albo już rozpoczętych, a nie zakończonych, przed sądami administracyjnymi. Kanwą tej uchwały był wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 lutego 2024 r. w sprawie K 90/22. Wniosek o sprawdzenie konstytucyjności dotyczył wysokości stawek za "urzędówki" w sprawach cywilnych. Trybunał uznał, że regulacje dotyczące wysokości tych stawek są niezgodne z Konstytucją. Zgodnie z wnioskiem, stawki te są zależne od wartości przedmiotu sprawy i wynoszą: do 500 zł tej wartości - 60 zł; powyżej 500 zł do 1500 zł wartości - 180 zł; powyżej 1500 zł do 5000 zł wartości - 600 zł.
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Plucińska-Filipowicz Alicja, Koszty postępowania administracyjnego>
Dwie linie orzecznicze
Termin na składanie wniosków o wznowienie minął trzy miesiące po wydaniu orzeczenia, tj. w maju ubiegłego roku.
- Sprawa nie dotyczy tylko sporów z zakresu finansów, spraw podatkowych, ale wszystkich spraw administracyjnych rozpoznawanych we wszystkich izbach sądów administracyjnych – wyjaśnia Maciej Małanicz-Przybylski, adwokat i partner z Kancelarii Kurpiejewski Budzewski i Wspólnicy. Adwokat wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie i z urzędu reprezentował klienta w sprawie skargi na decyzję Rady ds. Uchodźców. W sprawie tej sąd administracyjny postanowieniem przyznał mu 120 zł wynagrodzenia.
Po wyroku Trybunału w 2024 r. mecenas wystąpił do WSA o wznowienie postępowania w sprawie przyznanego mu wynagrodzenia, ale sąd I instancji uznał ten wniosek za niedopuszczalny.
Adwokat złożył skargę kasacyjną do NSA, w którym zawieszono decyzję do rozstrzygnięcia sformułowanego w lutym br. przez prezesa NSA zagadnienia prawnego dotyczącego takich przypadków.
Jak zaznaczył sędzia sprawozdawca Bogusław Dauter, celem uchwały było wyeliminowanie rozbieżności w orzecznictwie. Dlatego, że w NSA we wszystkich izbach zapadały sprzeczne orzeczenia w sprawie wznowienia postępowania. Wyłoniły się dwie linie orzecznicze w sprawie skutków orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego:
1. Pierwsza uznawała, że niemożliwe jest wznowienie postępowania w sprawie kosztów pełnomocnika procesowego, w tym wynagrodzenia za pomoc prawną. Takie postepowanie nie kończy sprawy.
2. Druga linia wprost przeciwnie: możliwe jest wznowienie postępowania po wyroku Trybunału Konstytucyjnego na podstawie art. 190 ust.4 Konstytucji i art. 271 i 270 ppsa.
Czytaj także komentarz praktyczny w LEX: Kowalczyk Rafał, Orzekanie o kosztach pomocy prawnej na podstawie rozporządzeń o ponoszeniu przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata i radę prawnego>
Wznowienie spraw wpadkowych - możliwe
NSA zaznaczył, że przed wyrokiem TK istniało orzecznictwo prokonstytucyjne, w jego wyniku sądy pomijały rozporządzenie ministra sprawiedliwości i przyznawały wyższe stawki dla pełnomocników z urzędu.
W uzasadnieniu uchwały sędzia Dauter stwierdził, że w innych procedurach, na przykład w cywilnej, możliwe było wznowienie postępowania tzw. wpadkowego.
- Art. 190 ust.4 Konstytucji należy czytać i interpretować szeroko – wskazał sędzia sprawozdawca. Stanowi on, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.
Uchwała NSA w składzie siedmiorga sędziów z dnia 26 maja 2025 r., sygn. akt II FPS 1/25.
Czytaj także komentarz praktyczny w LEX: Dziurda Marcin, Koszty sądowe – najistotniejsze zagadnienia po zmianach z lipca 2023 r>
Cena promocyjna: 179.1 zł
Cena regularna: 199 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 139.29 zł 
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
