Prokurator zarzucił rażące naruszenie prawa przez Sąd Rejonowy w Zabrzu, które nie zbadał treści umowy pożyczki. Chodziło również o kwestię, czy nie naruszono zasad współżycia społecznego. W efekcie sąd nakazał Barbarze R. zapłatę kwoty kilkadziesiąt razy wyższej niż zawarta w umowie pożyczki.
W tej sprawie spór się toczy o zapłatę 1216 zł 60 gr z odsetkami, które wynoszą 12 procent za każdy miesiąc.
Prokurator powołuje się na praworządność
Według Aleksandra Łasocha, prokuratora Prokuratury Regionalnej delegowanego do Prokuratury Krajowej, nie ma znaczenia, że osoba, która wzięła pożyczkę zawarła ugodę z powodami.
Zobacz: NSA: Autor skargi kasacyjnej uniemożliwił sądowi jej rozpoznanie >>
- Są wartości wyższe niż koszty finansowe prowadzenia procesu. Jeśli chcemy być demokratycznym państwem prawa, to ograniczenie wartości przedmiotu sporu nie może przeważać nad praworządnością – podkreślił prokurator Łasocha.
Dlatego na pierwsze pytanie, zdaniem prokuratora, trzeba odpowiedzieć pozytywnie. Co do drugiego zagadnienia, to wniosek o wycofanie skargi nie powinien mieć znaczenia dla rozpoznania skargi nadzwyczajnej przez Sąd Najwyższy.
Czytaj w LEX: Skarga nadzwyczajna w praktyce >
Izba Kontroli stanęła przed problemem: Czy w postępowaniu zainicjowanym skargą nadzwyczajną wartość przedmiotu zaskarżenia może stanowić samoistną przyczynę odrzucenia skargi nadzwyczajnej? A także, jakie skutki procesowe należy wiązać z wystąpieniem przez osobę, na rzecz której podmiot uprawniony wniósł skargę nadzwyczajną, z wnioskiem o cofnięcie tej skargi, zwłaszcza, w sytuacji gdy inicjujący kontrolę nadzwyczajną podmiot uprawniony odmawia uwzględnienia tego wniosku.
Uchwała 7 sędziów SN
Na posiedzeniu jawnym Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw publicznych podjęła uchwałę, według której niedopuszczalne jest odrzucenie skargi nadzwyczajnej wyłącznie z powodu niskiej wartości przedmiotu sporu, nawet jeśli ta wartość jest minimalna.
Jak uzasadniała Joanna Lemańska, prezes Izby, taka uchwała wynika z wyjątkowości skargi nadzwyczajnej jako środka zaskarżenia i jej funkcji publicznej.
Przewodnicząca wyjaśniała, że art. 85 ustawy o Sądzie Najwyższym stanowi, że w zakresie nieuregulowanym przepisami ustawy do skargi nadzwyczajnej, w tym postępowania w sprawie tej skargi, stosuje się w zakresie spraw cywilnych – przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące skargi kasacyjnej.
A kodeks postępowania cywilnego określa, że skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych.
Jednakże zdaniem Izby Kontroli tych przepisów nie stosuje się do skargi nadzwyczajnej, gdyż ustawa o Sądzie Najwyższym jest kompletna, reguluje skargę nadzwyczajną wystarczająco, co nie pozwala na zastosowanie przepisów dotyczących skargi kasacyjnej - podkreśliła sędzia Lemańska.
Co więcej - skargę nadzwyczajną mogą składać tylko określone podmioty, a nie osoby fizyczne. Ponadto wartość przedmiotu sporu nie ma znaczenia dla rozpoznania skargi nadzwyczajnej, gdyż wyższą wartością niż koszty finansowe jest wyeliminowanie z obrotu prawnego orzeczeń elementarnie niesprawiedliwych. Sędzia Lemańska podała przykład skargi nadzwyczajnej rozpoznawanej przez SN w sprawie zadośćuczynienia dla osób poszkodowanych przez eksperyment medyczny. Otrzymały one po 500 zł zadośćuczynienia. Wszystkie te orzeczenia Izba Kontroli Nadzwyczajnej uchyliła.
Zobacz procedurę: Rozpoznanie skargi nadzwyczajnej przez Sąd Najwyższy w sprawie cywilnej >
Na drugie zagadnienie SN odmówił podjęcia uchwały. Dlatego, że adresatem wniosku strony o cofnięcie skargi nie był Sąd Najwyższy, tylko składający skargę, więc - w ocenie SN - nie mogło to pociągać za sobą skutków procesowych. Skoro podmiot, któremu przysługuje prawo do złożenia skargi, nie jest związany wnioskiem strony o wystąpienie ze skargą nadzwyczajną w danej sprawie, to równocześnie brak jest racjonalnych argumentów do uznania, że jest on związany wnioskiem o cofnięcie skargi nadzwyczajnej - powiedziała prezes Lemańska
Uchwała Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN z 5 września 2023 r., sygn. akt II NSNc 43/23
Zobacz procedury:
- Badanie dopuszczalności skargi nadzwyczajnej przed Sądem Najwyższym ze względów podmiotowych oraz przedmiotowych w sprawie cywilnej >
- Badanie dopuszczalności skargi nadzwyczajnej przed Sądem Najwyższym ze względu na zachowanie terminu do jej wniesienia w sprawie cywilnej >
- Badanie dopuszczalności skargi nadzwyczajnej przed Sądem Najwyższym ze względu na wymagania konstrukcyjne skargi w sprawie cywilnej >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
