Chodzi o art. 1 ust. 2 ustawy z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Trybunał Konstytucyjny miał ocenić, czy jest zgodny z zapisami Konstytucji - prawem do sprawiedliwego procesu i wynagrodzenia szkody, biorąc pod uwagę, że uniemożliwia przeciwdziałania przewlekłości postępowania klauzulowego oraz wyklucza rekompensatę za nieuzasadnioną zwłokę w rozpoznaniu sprawy.

Trybunał orzekł, że ten przepis jest niekonstytucyjny. 

Czytaj: TK wyrok o zgodności przepisów o KRS z konstytucją wyda po orzeczeniu TSUE>>

 

O co chodziło w sprawie? 

W wyniku rozpoznania powództwa skarżącej sąd rejonowy wydał wyrok zaoczny, zasądzając na jej rzecz kwotę 458 zł wraz z ustawowymi odsetkami, a także zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, w pozostałej zaś części oddalił wniosek o zwrot kosztów procesu. Nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

 


Sąd rejonowy stwierdził prawomocność wyroku zaocznego. Kobieta złożyła więc wniosek o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności, ale ponieważ sąd nie podjął czynności, złożyła do sądu okręgowego skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu. Domagała się stwierdzenia jego przewlekłości, przyznania na jej rzecz kwoty 2000 zł oraz zlecenia sądowi rejonowemu podjęcia czynności zmierzających do niezwłocznego nadania klauzuli wykonalności wyrokowi zaocznemu oraz doręczenia tego wyroku opatrzonego klauzulą wykonalności pełnomocnikowi skarżącej. 

Zobacz procedury w LEX:

Rozpoznanie skargi na przewlekłość postępowania sądowoadministracyjnego >

Badanie wymogów formalnych skargi na przewlekłość postępowania sądowoadministracyjnego >

Sąd okręgowy odrzucił jednak jej skargę oraz zwrócił uiszczoną od niej opłatę. Wskazał przy tym, że skargę na przewlekłość postępowania można wnieść jedynie w jego toku. Zdaniem sądu nadanie klauzuli wykonalności orzeczeniu nie jest odrębną sprawą, a jedynie czynnością techniczną, dokonywaną po prawomocnym rozstrzygnięciu istoty uprzednio rozpoznawanego sporu, postępowanie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności ma zaś jedynie charakter incydentalny. Ocenił więc, że środek jest niedopuszczalny. 

Naruszenie Konstytucji

W skardze podniesiono, że prawo do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki jest prawem wynikającym wprost z art. 45 Konstytucji, a zatem jest gwarantowane przez Konstytucję i podlega jej jej ochronie. 

- Co oznacza, że zamknięcie drogi sądowej do realizacji tego prawa jest bezwzględnie możliwe tylko na poziomie Konstytucji. Tymczasem przepisy Konstytucji nie wyłączają stosowania prawa do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w odniesieniu do postępowania klauzulowego - zaznaczono.