Rzecznik praw obywatelskich, prof. Marcin Wiącek domaga się od dyrektora generalnego Służby Więziennej, gen. Jacka Kitlińskiego, poszanowania praw osób z niepełnosprawnością fizyczną, odbywających karę pozbawienia wolności. Wskazywał na szczególne potrzeby tych osadzonych, wymagające uwzględnienia w działaniach Służby Więziennej.

Pretekstem do kolejnego wystąpienia w tej sprawie była badana ostatnio w Biurze RPO sprawa osadzonego, który cierpi na porażenie czterokończynowe i z uwagi na poważnie ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji wymaga stałej opieki i pomocy innej osoby. Wymaga on pomocy przy wszystkich czynnościach dnia codziennego, w tym związanych z ubieraniem, utrzymaniem higieny, spożywaniem posiłków, załatwianiem potrzeb fizjologicznych.

 

Osadzony ten był umieszczany w celach przystosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnością, z odpowiednio dobranymi współwięźniami, którzy się nim opiekowali. Był on w praktyce całkowicie zdany na ich pomoc, nawet przy intymnych czynnościach higienicznych. Centralny Zarząd SW nie dostrzegł w tym nieprawidłowości, w pełni akceptując sposób działania administracji poszczególnych jednostek, w których osadzony był umieszczony.

Rzecznik przypomniał, że w podobnych sprawach wielokrotnie wypowiadał się Europejski Trybunał Praw Człowieka w kontekście zapewnienia tym osobom właściwych warunków odbywania kary. Wyroki zapadały również w sprawach przeciwko Polsce. ETPC niezmiennie podkreśla, że na państwie spoczywa obowiązek zapewnienia, aby warunki pozbawienia wolności były dostosowane do stanu zdrowia skazanego, w tym uwzględniały potrzeby wynikające z niepełnosprawności. Trybunał krytykuje system, w ramach którego niepełnosprawnemu więźniowi zapewniona jest rutynowa pomoc ze strony współwięźniów. Uznaje bowiem, że uzależnienie jego egzystencji od współwięźniów stawia go w poniżającym położeniu wobec nich, co narusza art. 3 Konwencji Praw Człowieka.

RPO ponownie skrytykował stanowisko Służby Więziennej. Uznał za niedopuszczalne przeniesienie na współwięźniów obowiązku udzielania wszelkiej pomocy i sprawowania pełnej, całodobowej opieki nad niepełnosprawnym osadzonym. Stwierdził, że wyroki ETPC nie są w praktyce realizowane. Zaapelował też o "podjęcie skutecznych działań zmierzających do zapewnienia wszystkim więźniom z niepełnosprawnością odbywania kary w warunkach adekwatnych do potrzeb wynikających z ich stanu zdrowia i zapewniających wykonywanie kary w sposób humanitarny".

 

Sprawdź również książkę: Osoby ubogie, niepełnosprawne i bezdomne w systemie pomocy społecznej >>