Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Prokuratora Krajowego z pytaniem o działania zespołu prokuratorów, który miał analizować sprawy przedstawione w wyemitowanym w maju 2019 r. w internecie filmie "Tylko nie mów nikomu", autorstwa Marka i Tomasza Sekielskich. Przedstawiono w nim przypadki pedofilii wśród duchownych. Efektem był również projekt powołania komisji, do identyfikowania zaniedbań i zaniechań w wyjaśnianiu przypadków nadużyć seksualnych wobec dzieci. Ma liczyć siedmiu członków - wybieranych przez Sejm, Senat, prezydenta, premiera i Rzecznika Praw Dziecka.

 


RPO pytał również prokuraturę, czy przedmiotem jej zainteresowania jest kwestia odpowiedzialności karnej osób nadzorujących pracę poszczególnych księży, które - mając wiarygodną informację o możliwości popełnienia przestępstw seksualnych wobec dzieci - zaniechały poinformowania o tym organów ścigania. Za to może grozić kara do 3 lat pozbawienia wolności.

Jeden ksiądz skazany, reszta spraw umorzona

Z odpowiedzi nadesłanej do RPO wynika, że prokuratorzy przeprowadzili szczegółową analizę filmu, pozwalającą na ustalenie postępowań karnych, których zakres - w odniesieniu do części osób wskazywanych jako sprawcy - obejmował przedstawione w nim zdarzenia. Z informacji tej wynika, że skazany został tylko jeden ksiądz, o którym była mowa w filmie - Paweł K. Resztę spraw umorzono.

Czytaj: Dziekan adwokatury z Opola kandydatem do komisji ds. pedofilii>>

Zastępca Prokuratora Generalnego Krzysztof Sierak poinformował, że w Departamencie Postępowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej zakończono badanie postępowań przygotowawczych dotyczących przestępstw seksualnych, które osoby duchowne miały popełnić wobec małoletnich, umorzonych od początku 2016 r.

Chodzi w sumie o 30 spraw karnych, decyzje o umorzeniu postępowania przygotowawczego podjęto w 29 z nich. Jedna sprawa zakończyła się decyzją o odmowie wszczęcia postępowania.

W 13 sprawach za podstawę umorzenia postępowania karnego przyjęto przepis art. 17 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego (brak znamion czynu zabronionego), w 12 sprawach - art. 17 § 1 pkt 1 Kpk (niepopełnienie czynu lub brak danych dostatecznie uzasadniających jego podejrzenie). 2 sprawy umorzono wobec stwierdzenia, że nastąpiło przedawnienie karalności (art. 17 § 1 pkt 6 Kpk).

Przedawnienie karalności było także przyczyną decyzji o odmowie wszczęcia postępowania. Ponadto jedno postępowanie zostało umorzone na podstawie art. 17 § 1 pkt 5 Kpk (śmierć podejrzewanego). W innej ze spraw stwierdzono brak znamion czynu ściganego z oskarżenia publicznego i brak interesu społecznego w kontynuowaniu ścigania z urzędu czynu prywatnoskargowego.

Czytaj: Ustawa o państwowej komisji do spraw pedofilii już obowiązuje>>

Przeprowadzone badanie aktowe pozwoliło na stwierdzenie, że w 16 sprawach wydane decyzje (o umorzeniu postępowania i jedno postanowienie o odmowie wszczęcia) były słuszne.

14 decyzji przedwczesnych

Prokuratura poinformowała też, że w pozostałych sprawach decyzje o umorzeniu uznano za przedwczesne lub nietrafne z uwagi na niewyczerpanie inicjatywy dowodowej oraz niekompletny materiał dowodowy. 

- Ponadto zajęto stanowisko o potrzebie ich weryfikacji po wykonaniu dodatkowych czynności pozwalających na podjęcie decyzji w przedmiocie podjęcia na nowo umorzonego śledztwa - poinformowano RPO. 

Zespół ocenił, że w jednej sprawie niezasadnie wszczęte zostało śledztwo - mimo jednoznacznego ustalenia przy pierwszej czynności tzw. negatywnej przesłanki procesowej, czyli przedawnienia. Natomiast w innej sprawie niezasadnie umorzono postępowanie przed wszczęciem, co jednak nie wystarczyło do podjęcia prawidłowej decyzji w przedmiocie jego umorzenia.

 

- W każdej z analizowanych spraw skierowano stanowiska odnoszące się do prawidłowości przeprowadzonego postępowania przygotowawczego i zasadności podjętej decyzji. Opracowano także kompleksowe wnioski i uwagi, które przekazano wszystkim prokuraturom regionalnym w celu przedstawienia ich podległym prokuratorom i omówienia na szkoleniach - zapewniła Prokuratura Krajowa.