Łukasz M. został pięć razy skazany: za niealimentację – trzy razy oraz dwa razy za prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości. Czyny były popełniane w latach 2004-2015 Kary wynosiły:
- w wypadku czynu z art. 178a par. 1 kk – prowadzenie auta pod wpływem alkoholu na osiem miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie oraz dwa lata zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, a także na 12 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej,
- w wypadku niealimenentacji – art. 209 kk – od 5 do 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem.
Sąd Rejonowy w Sopocie w październiku 2022 r., połączył kary jednostkowe wymierzone Łukaszowi M. prawomocnymi wyrokami i orzekł jedną karę – roku pozbawienia wolności.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się 20 października 2022 r.
Kasacja prokuratora na korzyść
Kasację od tego wyroku, na korzyść skazanego Łukasza M., wniósł Prokurator Generalny, który zaskarżając wyrok w całości, zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa karnego procesowego.
Sąd Rejonowy w Sopocie pominął, iż wyrokiem z 2020 r. w istocie wymierzono skazanemu karę sześciu, a nie ośmiu miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, zarządzoną następnie do wykonania.
A więc doszło do wadliwego orzeczenia, bo z rażącym naruszeniem art. 86 par. 1 k.k., w brzmieniu obowiązującym do 24 czerwca 2020 r.. Błędnie sąd I instancji wymierzył karę łączną sześciu miesięcy plus pięciu miesięcy pozbawienia wolności, czyli powyżej sumy wskazanych kar.
Sprawdź w LEX: Górna granica kary łącznej grzywny w wyroku łącznym - LINIA ORZECZNICZA >>
Kasacja słuszna: Sąd się pomylił
Wskazując na ten zarzut, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Sopocie do ponownego rozpoznania. Sąd Najwyższy uznał, że kasacja jest zasadna. Sąd Najwyższy w Izbie karnej zauważył, że w czasie procedowania przed Sądem Rejonowym doszło do rażącej obrazy przepisów prawa.
Zobacz również: Pod hasłem COVID-19 zmieniona kara łączna >>
Bezsprzecznym jest bowiem, że w części wstępnej wyroku łącznego powinny zostać opisane dokładnie wszystkie skazania, które następnie stanowią przedmiot tego rozstrzygnięcia. W komparycji powinny zostać zatem poprawnie określone zarówno daty wydania poszczególnych wyroków analizowanych pod kątem wydania wyroku łącznego, ich sygnatury, daty przypisanych czynów, podstawy prawne skazań, ale także kary jednostkowe i łączne wymierzone za te przestępstwa. Skazania wymienione i opisane w tej części wyroku, stanowią bowiem podstawę rozstrzygnięcia w części dyspozytywnej, czyli w tzw. sentencji wyroku. Sąd Rejonowy wymierzył błędnie karę „ośmiu miesięcy pozbawienia wolności”, podczas, gdy jak wynika z treści wyroku tego sądu, Łukasz M. za czyn z art. 209 k.k. wymierzono karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres dwóch lat tytułem próby. Wykonanie tej kary zostało następnie zarządzone.
Błędne określenie wysokości tej kary i uczynienie jej w takim wymiarze wraz z karą pięciu miesięcy pozbawienia wolności - rażąco naruszało treść art. 86 par 1 k.k. oraz wskazane w tym przepisie reguły wymiaru kary łącznej.
Czytaj też: Zasady orzekania kary łącznej na skutek wyroków Trybunału Konstytucyjnego K 14/17 i P 20/17 >>
Kara łączna tylko 11 miesięcy
Sąd Rejonowy w Sopocie, stosował przepisy kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015 r. do 24 czerwca 2020 r., a wówczas art. 86 par. 1 k.k. stanowił, że sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności; karę pozbawienia wolności wymierza się w miesiącach i latach. Oznacza to, że kara łączną wymierzona na gruncie tej sprawy nie mogła przekraczać 11 miesięcy pozbawienia wolności.
Co prawda oba wyroki jednostkowe podlegające łączeniu w analizowanej sprawie, zostały wydane już po 24 czerwca 2020 r., to jednak z uwagi na fakt, iż czyn będący przedmiotem osądu w sprawie został popełniony przed przywołaną datą nowelizacji, to przepisy ustawy karnej w przyjętym przez Sąd Rejonowy w Sopocie brzmieniu, jako korzystniejsze dla skazanego, zostały właściwie zastosowane w tej sprawie.
Czytaj też: Ustawowa dyrektywa wymiaru kary łącznej a dyrektywy ukształtowane w orzecznictwie sądów >>
Aktualnie wydanie wyroku łącznego wobec skazanego być może nie będzie już w ogóle możliwe, gdyż jedna z kar powinna być wykonana do końca 2022 roku. Niemniej, sytuacja Łukasza M. nie ulegnie pogorszeniu, gdyż odbycie przez niego kolejno każdej z prawomocnie orzeczonych kar jednostkowych, będzie dla skazanego korzystniejsze niż poprzednio.
SN uchylił wyrok, a sprawę skierował do ponownego rozpoznania, w toku którego niezbędną będzie ponowna szczegółowa analiza wszystkich skazań wydanych wobec Łukasza M. w aspekcie zwłaszcza możliwości wydania wobec niego wyroku łącznego.
Wyrok Izby Karnej Sądu Najwyższego z 25 maja 2023, sygn. akt V KK 10/23
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
