Założenia do nowej ustawy o prokuraturze przedstawiane były w czasie niedawnego III Kongresu Prawników Polskich. Projekt - jak zapowiedzieli przedstawiciele Stowarzyszenia - jest obecnie w pracach legislacyjnych.
Czytaj: Naczelna Rada Prokuratury, silny samorząd, mniej nadzoru - założenia nowej ustawy o prokuraturze>>
Dwa razy negatywnie i pożegnanie z pracą
O założeniach dotyczących ocen okresowych poinformował prokurator Jacek Bilewicz, członek zarządu Stowarzyszenia Lex Super Omnia.
Wskazał, że to rozwiązanie będzie obejmować szeregowych prokuratorów i kierowników prokuratur. - Taka ocena ma być przeprowadzona co dwa lata. Dwie negatywne oceny okresowe mają powodować możliwość rozwiązania stosunku pracy z prokuratorem - podkreślił.
Czytaj w LEX: Postulowany model udziału prokuratora w postępowaniu delibacyjnym w sprawach cywilnych. Uwagi de lege lata i de lege ferenda >
Prokuratura to nie fabryka śrubek
Tu warto przypomnieć, że oceny okresowe prokuratorów już obowiązywały, wprowadziła je uchwalona w 2011 r. ustawa Prawo o ustroju sądów powszechnych, a przepisy znalazły nawet finał w Trybunale Konstytucyjnym - ze względu na nieostre kryteria ocen.
- Jestem zdziwiony, że ze strony prokuratorów taka propozycja się w ogóle pojawiła. Muszą bowiem oni pamiętać jak absurdalne było to rozwiązanie. Było ono forsowane przez polityków, którzy wymyślili, że w prokuratorze i sądach wprowadzą model korporacyjny w zarządzaniu zasobami ludzkimi. Ale wymiar sprawiedliwości to nie fabryka śrubek, każda sprawa to osobny ludzki problem, czasem i ludzki dramat i nie da się tego oceniać, używając korporacyjnej sztancy - mówi prokurator Jacek Skała, przewodniczący Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury.
Czytaj w LEX: Odpowiedzialność dyscyplinarna prokuratora w świetle aktualnego orzecznictwa sądowego >
Jak dodaje, w początkowym okresie była pewna grupa prokuratorów skupiona wokół ministerstwa i szefa Krajowej Rady Prokuratury, która opowiadała się za ocenami w proponowanym kształcie. - Ale później pod wpływem naszej akcji edukacyjnej całe środowisko, które poczuło zresztą na własnej skórze jak to funkcjonuje - było przeciwne, włącznie z wcześniejszymi zwolennikami i z Andrzejem Seremetem, który w sposób bardzo kategoryczny opowiedział się za zniesieniem ocen okresowych. Walkę z tym absurdem toczyliśmy zresztą ramię w ramię z sędziami z Iustitii, wraz z którymi skierowaliśmy sprawę do Trybunału Konstytucyjnego, zorganizowaliśmy też akcję przeciwko „psuciu prawa” - przypomina.
Czytaj w LEX: Prokuratura po 5 latach obowiązywania ustawy – Prawo o prokuraturze z 28.01.2016 r. >
Szkolenia, wydziały i piątka dla kolegi
Przypomina też, że do całego systemu oceniania prokuratura mocno się przygotowywała.
- Dobrze pamiętamy szkolenia prowadzone przez korporacyjnych specjalistów od HR dla prokuratorów i sędziów w sprawie ocen okresowych. Nie wiedzieliśmy, czy śmiać się czy płakać. Stopień oderwania ocen okresowych od prokuratorskiej i sądowej rzeczywistości był tak duży, że ocieraliśmy się o granice kabaretu. Największym paradoksem było wówczas to, że w prokuraturach jeszcze zanim wprowadzono oceny okresowe, już powstały wydziały do spraw ocen okresowych. Prasa wówczas obśmiewała to, nazywając je „wydziałami do spraw, których nie ma.” Jednym z elementów ocen okresowych była samoocena. Można było sobie zresztą wybrać czy dokonujesz samooceny czy też ocenia cię kolega. Ja wybrałem to drugie rozwiązanie żeby było bardziej obiektywnie. Daliśmy sobie z kolegą po piątce - wskazuje.
Jak dodaje, najbardziej rozbudowanym elementem ocen okresowych była ocena zewnętrzna dokonywana przez wizytatorów. - Ten system był całkowicie niewydolny i przede wszystkim oderwał ocenianych i oceniających od typowej prokuratorskiej pracy, kierując siły i środki na coś całkowicie bezproduktywnego - zaznacza prokurator Skała.
Czytaj w LEX: Obowiązki prokuratora zawieszonego w czynnościach – kilka uwag wokół art. 150 § 1 zd. 2 ustawy Prawo o prokuraturze >
Na podobne kwestie zwraca uwagę Tomasz Salwa, wiceprzewodniczący Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP. - Gdy wprowadzano oceny okresowe w naszym systemie funkcjonował już złożony system oceny prokuratorów w postaci wizytacji, lustracji, wewnętrznego i zewnętrznego nadzoru, zobiektywizowanego nadzoru sądowego oraz opiniowania przez ciała kolegialne. Jednym z argumentów podnoszonych przez projektodawców ocen okresowych dla prokuratorów było wówczas stworzenie czytelnych kryteriów awansu w strukturze organizacyjnej Prokuratury. Wprowadzający te zmiany, politycy stracili z pola widzenia fakt, iż proponowane rozwiązania nie przewidywały jakiegokolwiek mechanizmu ustawowego wiążącego uzyskanie pozytywnych ocen z awansem do jednostek wyższego rzędu - mówi.
Czytaj w LEX: Wojskowy pion Prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej w ujęciu historycznym i współczesnym - geneza, rola i znaczenie >
I dodaje, że awans, wbrew założeniom autorów, pozostawał nadal w sferze całkowitej dowolności. - Należałoby zapytać autorów pomysłu, czemu służyć mają oceny okresowe. Zapewnieniu wiecznego zajęcia kontrolującym wizytatorom, czy rzeczywiście uzyskaniu ścieżki zobiektywizowanego awansu? Jeśli to drugie, to należy wprowadzić mechanizm awansu co najmniej finansowanego związanego z uzyskaniem pozytywnych ocen. System ocen okresowych to były ogromne koszty w wymiarze czysto ekonomicznym. Skutkował dalszym rozrostem struktur nadzorczych, kosztem struktur orzekających i zwalczających przestępczość - mówi.
Przypomina, że obowiązujące w przeszłości oceny wiązały się z też z rozbudowaną biurokracją. - W interesie obywateli jest to, żeby sędziowie orzekali, a prokuratorzy oskarżali, zamiast wypełniać absurdalne rubryczki i pogłębiać statystycznego raka, który od lat drąży w równym stopniu sądy i prokuratury - podsumowuje.
Czytaj w LEX: Rola prokuratora w sądownictwie Polskiego Państwa Podziemnego oraz udział prokuratorów w strukturach podziemnych >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
