Trybunał, odnosząc się do zarzutów skargi wskazał, że art. 77 ustawy o księgach wieczystych stanowi wyjątek od zasady akcesoryjności hipoteki i w efekcie pozbawia skuteczności zarzut przedawnienia. - Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Przepis ten odnosi się w równym stopniu do wszystkich dłużników osobistych, którzy dokonali obciążenia przedmiotu swojej własności hipoteką, jak również osób trzecich – właścicieli niebędących dłużnikami osobistymi, tzw. dłużników rzeczowych - podkreślił.
Nie ma zróżnicowania sytuacji dłużników
W ocenie Trybunału zaskarżony przepis nie prowadzi zatem do zróżnicowania sytuacji dłużników, ani nawet do wyróżnienia wśród nich odrębnych grup, do których miałyby zastosowanie odmienne regulacje. Nie skutkuje on również zróżnicowanym poziomem ochrony własności i praw majątkowych, z których mogą być egzekwowane wierzytelności wobec osoby trzeciej niebędącej dłużnikiem osobistym.
Trybunał przyznał, że dochodzi do kolizji ochrony praw dwóch równorzędnych podmiotów, a więc wierzyciela i dłużnika, które musiały być zbadane w kontekście takiej formy zabezpieczenia, jaką stanowi hipoteka.
Czytaj: SN: Omyłka przy wprowadzaniu e-ksiąg wieczystych pozbawiła bank hipoteki>>
- Ochrona interesów obu stron stosunku zobowiązaniowego powinna być w tym wypadku należycie wyważona. Sprawa dotyczy szczególnej sytuacji, w której dłużnik rzeczowy żąda ochrony prawa własności w wypadku braku spłaty kredytu przez dłużnika osobistego. Dłużnik rzeczowy domaga się zatem ochrony swojej własności z uszczerbkiem dla praw majątkowych wierzyciela - uzasadniał.
Wziął przy tym pod uwagę, że zasadą jest wywiązywanie się z zaciągniętych zobowiązań. - Obowiązkiem dłużnika jest spłata kredytu nie zaś uchylanie się od wykonania umowy przez dążenie do przedawnienia roszczenia bądź przerzucenie odpowiedzialności na właścicieli nieruchomości niebędących dłużnikami osobistymi. Celem hipoteki jest natomiast stworzenie gwarancji efektywnej ochrony praw wierzyciela - zaznaczył.
Prawa wierzyciela też chronione
TK zwrócił uwagę, że nie oznacza to, iż dłużnik pozbawiony jest jakichkolwiek gwarancji ochrony swoich praw. - Jednak ochrona ta nie może wyłączać czy ograniczać uprawnień jakie płyną z instytucji zabezpieczenia dla wierzyciela. W związku z tym zakres ochrony praw dłużnika w wypadku hipoteki musi być podporządkowany realizacji tego pierwszego celu - dodaje.
Zwraca uwagę, że hipoteka jako zabezpieczenie wierzytelności odgrywa szczególną rolę w wypadku zobowiązań długoterminowych, opiewających na duże kwoty. - Na uwzględnienie zasługuje, że dłużnik hipoteczny pozostaje nadal właścicielem nieruchomości. Może z niej korzystać, pobierać pożytki, może też nią rozporządzać. Brak możliwości skutecznego podniesienia zarzutu przedawnienia może w niektórych sytuacjach sprzyjać zapobieganiu egzekucji, a właściciel może uchronić się przed utratą przedmiotu zabezpieczenia - orzekł.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
