Obowiązek proporcjonalnego obniżenia kosztów kredytu konsumenckiego, który został spłacony przed terminem. wynika z art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim i dotyczy na przykład pobranych prowizji, opłaty przygotowawczej czy ubezpieczeń.
Ustawa o kredycie konsumenckim weszła w życie 18 grudnia 2011 r. i od tego czasu stopniowo zaczną się przedawniać roszczenia konsumentów o rozliczenie wcześniejszej spłaty kredytu.
Wcześniejsza spłata
Rzecznik Finansowy przypomina, jak to działa w praktyce. Załóżmy, że ktoś 18 grudnia 2011 r. zaciągnął na rok kredyt konsumencki, ponosząc koszty (np. prowizji i opłat przygotowawczych) na poziomie 5 tys. zł. Jeśli spłacił go w połowie pierwotnie przewidzianego okresu, czyli 18 czerwca 2012 r., powinno do niego wrócić 2,5 tys. zł. Dlaczego? Zgodnie z prawem w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego następuje obniżenie wszystkich kosztów takiego kredytu (z wyjątkiem opłat notarialnych). Redukcja ta ma charakter proporcjonalny, tj. odnosi się do okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie.
Czytaj w LEX: Aneksy do umów kredytowych a obowiązki informacyjne względem klienta >
– Bank powinien rozliczyć kredyt w ciągu 14 dni od dnia wcześniejszej spłaty kredytu w całości. W powyższym przykładzie powinien to zrobić do 2 lipca 2012 r. To oznacza, że roszczenie o zwrot tej kwoty przedawnia się z końcem dnia 3 lipca 2022 r. – wyjaśnia Paulina Tronowska, radca prawny w biurze Rzecznika Finansowego.
Czytaj w LEX: Koszty pozaodsetkowe związane z kredytem konsumenckim >
Na stronie internetowej rzecznika dostępny jest kalkulator, który pozwala na wyliczenie, jaką kwotę powinien oddać nam pożyczkodawca, jeśli spłaciliśmy kredyt przed terminem. Wyliczenia pokazują też, jakiej kwoty odsetek za opóźnienie można domagać się od podmiotu rynku finansowego w przypadku uchybienia tym obowiązkom oraz czy część z tych odsetek mogła już ulec przedawnieniu. Kalkulator pokazuje też, kiedy przedawni się nasze roszczenie.
Czytaj: SN odpowie, co z prowizją po wcześniejszej spłacie kredytu>>
Liczy się data spłaty
Termin przedawnienia roszczeń o rozliczenie spłaconego kredytu konsumenckiego zależy od tego, w jakiej dacie doszło do wcześniejszej jego spłaty. Dzieje się tak dlatego, że 9 lipca 2018 r. weszły w życie przepisy zmieniające termin przedawnienia roszczeń, w wyniku których okres przedawnienia został skrócony z 10 do sześciu lat. Czyli jeżeli wcześniejsza spłata kredytu konsumenckiego nastąpiła przed 9 lipca 2018 roku, to przedawnienie następuje po 10 latach. Roszczenia dotyczące wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego dokonanej od 9 lipca 2018 roku przedawniają się zaś po sześciu latach.
Zobacz linie orzeczniczą w LEX: Obniżenie kosztów kredytu konsumenckiego w przypadku jego wcześniejszej spłaty >
- Aby prawidłowo obliczyć termin przedawnienia trzeba również wziąć pod uwagę, że zgodnie z ustawą kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia kredytu konsumenckiego w ciągu 14 dni od dnia dokonania jego wcześniejszej całkowitej spłaty (art. 52 tej ustawy) – tłumaczy radca prawny Radosław Górski.
Przykładowo: jeśli kredyt został spłacony 1 lipca 2018 roku, to przedawnienie roszczeń nastąpi dnia 16 lipca 2028 roku, a jeśli został spłacony 1 sierpnia 2018 roku, to przedawnienie roszczeń nastąpi 16 sierpnia 2024 roku.
- Konsumenci przeważnie nie znają swoich praw wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim, która dotyczy nie tylko udzielonych na jej podstawie kredytów ale również i pożyczek, i nie wiedzą o tym, że w związku z wcześniejszą spłatą kredytu albo pożyczki przysługuje im prawo do zwrotu poniesionych kosztów – uważa Radosław Górski.
Czytaj w LEX: Przedterminowa spłata kredytu konsumenckiego >
Banki i instytucje pożyczkowe z reguły nie wywiązują się zaś z obowiązku rozliczenia bez interwencji konsumenta i albo wcale nie zwracają pobranych opłat albo je zaniżają. -Tymczasem aby odzyskać swoje pieniądze na ogół wystarczy jedynie w odpowiednim czasie wezwać do ich rozliczenia – wskazuje Górski.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.