W marcu 2017 r. PTPA zwróciło się do Ministra Sprawiedliwości o informację publiczną o pracach zmierzających do wypowiedzenia przez Polskę Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej przyjętej w Stambule 11 maja 2011 r., a także o udostępnienie projektu wniosku o wypowiedzenie Konwencji. Konwencję przyjęto w Polsce w 2015 r. głosami ówczesnej koalicji PO-PSL.
Resort odpowiedział, że w listopadzie 2016 r. wystąpił do innych ministerstw o opinię co do Konwencji, przedstawiając własną, wstępną ocenę skutków jej wprowadzenia. Dodano jednak, że już na pierwszym etapie konsultacji powstała konieczność uzyskania opinii organów Unii Europejskiej w tej sprawie. Dlatego zapadła decyzja o wstrzymaniu wszelkich prac analitycznych. Wskazano, że procedura związana z przygotowaniem wniosku służyła wymianie informacji, uzgodnieniu poglądów. Dlatego uznano, że dokument ten ma charakter dokumentu wewnętrznego, który nie podlega udostępnieniu w trybie ustawy z 6 września 2011 r. o dostępie do informacji publicznej.
PTPA składa skargę do WSA
W efekcie PTPA złożyło skargę na bezczynność ministra. Wskazało, że dokument resortu trafił do innych podmiotów, wobec czego ma cechy dokumentu urzędowego. Nie można go zatem uznać za dokument wewnętrzny, ale za informację publiczną. W ocenie Towarzystwa przyjęcie, że dopiero ostateczny projekt, a nie wcześniejsze propozycje zmian, staje się informacją publiczną, godzi w konstytucyjne zasady, takie jak: jawność działania władzy publicznej, udziału obywateli w sprawowaniu władzy oraz w prawo do informacji.
Czytaj: Za przemoc domową na bruk - RPO pozytywnie o propozycji rządu>>
Do sprawy w WSA przyłączył się RPO Adam Bodnar, który poparł argumenty PTPA.
Wskazał, że prawo do informacji publicznej wynika z art. 61 Konstytucji, zgodnie z którym obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. - Zasada jawności działania organów państwa jest jedną z fundamentalnych wartości państwa prawa. Art. 61 Konstytucji RP nie pozwala na arbitralne ograniczenia w prawie do informacji, poprzez wskazanie, kiedy są one możliwe (wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa) - wskazał.
Powołując się na prokonstytucyjną wykładnię pojęcia informacji publicznej, RPO podkreślił, że żądany dokument jest informacją publiczną podlegająca udostępnieniu. Został bowiem sporządzony przez Ministra Sprawiedliwości w ramach jego kompetencji i jest związany z realizacją jego zadań. - Wszelkie dokumenty, które dotyczą działalności władzy publicznej oraz realizacji wykonywanych przez nią zadań, stanowią bowiem informację publiczną - podnosił.
Ministerstwo unikało odpowiedzi?
W ocenie Rzecznika projekt wniosku o wypowiedzeniu Konwencji należy traktować jako informację dotyczącą polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa, tj. zamierzeń władzy ustawodawczej i wykonawczej dotyczącej wypowiedzenia Konwencji stambulskiej, a także jako informację o projektowaniu aktów normatywnych, dotyczy bowiem projektu aktu normatywnego.
- Minister Sprawiedliwości wyraźnie unika wskazywania w odpowiedzi skierowanej do PTPA, iż przygotowany przez niego dokument był projektem wniosku o wypowiedzeniu Konwencji i że został on rozesłany do uzgodnień międzyresortowych, a zatem miał charakter oficjalnego stanowiska organu – pisał RPO do WSA. Dodał, że stanowisko MS, zgodnie z którym żądane informacje nie są informacją publiczną, jest niewłaściwe. Dlatego RPO nie zgodził się z twierdzeniem resortu, że „zainicjowana w listopadzie 2016 r. procedura służyła wymianie informacji, zgromadzeniu niezbędnych materiałów, uzgadnianiu poglądów i stanowisk, i nie jest sama w sobie wyrazem stanowiska Ministra Sprawiedliwości”.
Czytaj: Za przemoc domową nawet na... bruk - MS ma projekt zmian>>
16 listopada 2017 r. WSA w Warszawie (sygn. akt II SAB/Wa 306/17) uwzględnił skargę PTPA na bezczynność Ministra Sprawiedliwości. Zobowiązał go do rozpatrzenia wniosku PTPA o udostępnienie informacji publicznej.
Minister kieruje kasację, NSA ją oddala
Naczelny Sąd Administracyjny właśnie oddalił skargę kasacyjną MS. Ten prawomocny wyrok oznacza, że resort musi ponownie zbadać wniosek PTPA, wiedząc że żądana informacja stanowi informację publiczną.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
