Minister Sprawiedliwości i Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro złożył kolejny wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją RP art. 6 ust. 1 Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Chodzi teraz o zbadanie, czy Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu ma prawo podważać status nie tylko sędziów Trybunału Konstytucyjnego, ale także wszystkich nowych sędziów powołanych na urząd przez wybrana z naruszeniem prawa Krajową Radę Sądownictwa.

Czytaj: TK powie, czy trybunał w Strasburgu może oceniać status jego sędziów>>

Rozprawa planowana jest na 24 listopada, a więc za 10 dni. Dodatkowy wniosek został złożony 9 listopada br., natomiast pierwszy - w zakresie legalności wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego - 28 lipca br.

Sprawa ma bezprecedensowy charakter - jak stwierdzi w uzasadnieniu sam wnioskodawca.  To "niemal historyczny moment, w jakim znalazł się dyskurs o suwerenności państwa na tle postępujących mechanizmów internacjonalizacji prawa" - podkreślono w tym uzasadnieniu.

Zaskarżony art. 6 Konwencji jest fundamentem praworządności, bo mówi o prawie do sprawiedliwego sądu, ustanowionego ustawą we właściwym terminie każdego obywatela.

Czytaj: Themis: Wypowiadanie standardów Strasburga...

Nowy wniosek ministra

Zdaniem ministra sprawiedliwości prawo do sądu wynikające z Konwencji jest sprzeczne z naszą ustawą zasadniczą w zakresie, w jakim: 

  •  upoważnia Europejski Trybunał Praw Człowieka do wykreowania, na gruncie prawa krajowego, podlegającego ochronie sądowej prawa podmiotowego sędziego do zajmowania funkcji administracyjnej w strukturze organizacyjnej sądownictwa powszechnego
  • przesłanka „sąd ustanowiony ustawą" nie uwzględnia, będących podstawą ustanowienia sądu, powszechnie obowiązujących przepisów Konstytucji oraz ustaw, a także ostatecznych i powszechnie obowiązujących wyroków polskiego Trybunału Konstytucyjnego
  • dopuszcza dokonywanie przez sądy krajowe lub międzynarodowe wiążącej oceny zgodności z Konstytucją i  Konwencją ustaw dotyczących ustroju sądownictwa, właściwości sądów oraz ustawy dotyczącej Krajowej Rady Sądownictwa, by w ten sposób ustalić spełnienie przesłanki „sądu ustanowionego ustawą" z art. 188 pkt 1 Konstytucji RP.

Powodem uzupełniania wniosku do TK przez ministra był wyrok Europejskiego Trybunał Praw Człowieka, który 8 listopada stwierdził, że Polska musi podjąć szybkie działania w celu rozwiązania problemu braku niezależności neo-KRS. 8 listopada ETPC wydał wyrok w sprawie Dolińska-Ficek i Ozimek przeciwko Polsce (49868/19 i 57511/19).

 

 

Strasburg będzie sądził nadal

Art. 6 Konwencji to kluczowy przepis, na który bardzo często powołują się skarżący, w tym także obywatele polscy.

- Do standardów wynikających z tego przepisu niejednokrotnie odwoływał się Trybunał Konstytucyjny i polskie sądy. Jeszcze do niedawna trudno było sobie wyobrazić, że ktoś może zarzucać temu przepisowi niezgodność z Konstytucją. Z art. 6 Konwencji wynika, że Trybunał Konstytucyjny musi być niezależny, bezstronny czy procedować w składzie zgodnym z prawem. Wymogi te nie są jednak niezgodne z Konstytucją – wręcz przeciwnie, wynikają one nie tylko z Konwencji, ale i z samej Konstytucji - uważa dr Marcin Szwed z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Czytaj: ETPC: Udział dublera w składzie Trybunału narusza prawo do sądu>>

Sędzia w stanie spoczynku Trybunału w Strasburgu prof. Lech Garlicki dodaje, że polski Trybunał Konstytucyjny może orzec, że Europejska Konwencja Praw Człowieka jest sprzeczna z konstytucją, ale nie może w ten sposób zakazać sędziom powoływania się na nią przy ocenie statusu innych sędziów. Bo od lat orzecznictwo tego Trybunału uznaje, że prawidłowość powołania sędziego jest elementem objętym wymaganiami z artykułu 6 Konwencji - wskazuje Garlicki.

Sygnatura K 7/21

 

Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Partyk Aleksandra, Partyk Tomasz, Naruszenie prawa stron do rozpoznania sprawy „w rozsądnym terminie” w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka >