Istotą kasacji był zarzut pogorszenia sytuacji oskarżonej. w sytuacji, gdy apelacja była wniesiona na korzyść. Sąd II instancji warunkowo umorzył postępowanie - przypomniał sędzia sprawozdawca Adam Roch.
Sąd Rejonowy w Łodzi orzekł, ze doszło do przedłożenia przez oskarżoną dwóch pism w sądzie w imieniu Andrzeja S. . a więc miało dojść do podrobienia i posłużenia się fałszywym podpisem. Ale w uzasadnieniu wyroku nie napisano, że oskarżona podrobiła podpis w celu użycia. Sąd II instancji jeden z tych elementów wyeliminował. A zatem sąd II instancji wykreślił słowa " w celu posłużenie się" podrobionym podpisem. gdyż nie udowodniono, że to oskarżona osobiście składała pisma w sądzie. Mógł to zrobić pracownik jej biura.
W efekcie , jak stwierdził sędzia Adam Roch wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi nie pogorszył sytuacji oskarżonej, gdyż w sądzie apelacyjnym ograniczono odpowiedzialność oskarżonej.
Przepis, na podstawie którego oskarżona odpowiadała przed sądem, stanowi, że podrabianie lub przerabianie dokumentu w celu użycia go jako autentycznego, albo używanie takiego sfałszowanego dokumentu jako prawdziwego grozi kara pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat (art. 270 kk).
Zobacz też wzór dokumentu w LEX: Wniosek o wniesienie kasacji nadzwyczajnej przez Rzecznika Praw Obywatelskich >
Nieuprawnione pogorszenie sytuacji
Rzecznik wniósł kasację od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 14 czerwca 2022 r., zmieniającego wyrok sądu rejonowego.
Rzecznik zaskarżył to orzeczenie w całości na korzyść oskarżonej Małgorzaty B.-P. Orzeczeniu zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów prawa procesowego. W ocenie rzecznika naruszenie to polegało na pogorszeniu sytuacji procesowej oskarżonej poprzez dokonanie na jej niekorzyść zmiany w zakresie znamion zawartych w opisie czynu przypisanego, poprzez uznanie, że oskarżona działała w celu użycia podrobionego dokumentu za autentyczny, mimo iż rozpoznawane były apelacje wniesione wyłącznie na korzyść skazanej.
Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku sądu okręgowego i zmienionego nim wyroku sądu rejonowego i uniewinnienie oskarżonej od przypisanego jej przestępstwa.
Zobacz procedurę w LEX: Kasacja nadzwyczajna >
Według prof. Wiącka sąd rejonowy błędnie ustalił, co skorygował sąd II instancji na etapie postępowania apelacyjnego i wyeliminował z opisu czynu, działanie oskarżonej w postaci przedłożenia dokumentów z kwestionowanymi podpisami w sądzie rejonowym. Ustalenie to uznano jako nieudowodnione, a tym samym za dowolne. Potwierdza to analiza akt. W postępowaniu rozpoznawczym cała uwaga sądu rejonowego skupiona była na ustaleniu, kto nakreślił podpisy. Sąd nie prowadził jakiegokolwiek postępowania co do celu i okoliczności złożenia podpisów oraz okoliczności powstania dokumentów.
Sąd I instancji nie prowadził postępowania dowodowego na okoliczność celu złożenia tych podpisów. Nie badano też, czy dokument jako całość jest wiarygodny.
Zobacz też procedurę w LEX: Sporządzenie kasacji przez stronę - elementy kasacji >
Ustalenie nowych faktów
Rzecznik zwrócił uwagę, że skoro sąd II instancji uznał, że w istniejącym układzie procesowym możliwe jest jedynie ustalenie, że oskarżona złożyła podpisy i zmienił opis czynu, samodzielnie ustalając, że oskarżona uczyniła to w celu użycia ich za autentyczny, tym samym dokonał nowego, negatywnego dla oskarżonej ustalenia faktycznego. Skutkowało to działaniem negatywnym dla oskarżonej poprzez dokonanie na jej niekorzyść zmiany w zakresie znamion zawartych w opisie czynu przypisanego.
Zmiana ta polegała na przyjęciu, że działała w celu użycia podrobionego dokumentu za autentyczny. To zaś jest sprzeczne z podstawowymi gwarancjami procesowymi. W realiach tej sprawy apelacja od wyroku sądu rejonowego wniesiona została wyłącznie na korzyść oskarżonej. W konsekwencji sąd okręgowy nie był uprawniony do dokonywania jakiejkolwiek zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku dla oskarżonej niekorzystnym.
W realiach tej sprawy uchybienie to miało wpływu na treść orzeczenia - orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Karnej i oddalił kasację jako oczywiście bezzasadną.
Sędzia sprawozdawcą w sprawie był Adam Roch, wcześniej orzekał w zlikwidowanej Izbie Dyscyplinarnej SN.
Wyrok Izby Karnej SN z 7 listopada 2025 r., sygnatura akt V KK 271/25
Czytaj też w LEX: Doręczenia pism za pośrednictwem portalu informacyjnego w postępowaniu karnym >
Cena promocyjna: 68.4 zł
Cena regularna: 76 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 53.2 zł 
