Nowelizacja została przyjęta przez Sejm 26 stycznia, ten konkretny przepis wchodzi w życie po 14 dniach od je opublikowania . Chodzi o art. 18 par. 1 zgodnie, z którym w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie przepisu powództwo konsumenta o roszczenie związane z zawarciem umowy kredytu waloryzowanego, denominowanego lub indeksowanego do waluty innej niż waluta polska, w tym o ustalenie istnienia lub nieistnienia wynikającego z niej stosunku prawnego, o ustalenie bezskuteczności postanowień tej umowy lub o zwrot świadczeń związanych z jej zawarciem, wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu powód ma miejsce zamieszkania. Zmiana została wprowadzona dopiero na etapie prac w Sejmie.
Czytaj w LEX: Konstruowanie roszczenia w pozwie frankowym – zagadnienia praktyczne >>>
Po wyroku TSUE- pozwów "frankowych" może być więcej
Samo rozwiązania można nabrać teraz szczególnego znaczenia. 16 lutego - przypomnijmy Rzecznik Generalny TSUE w swojej opinii w sprawie dotyczącej pytania prejudycjalnego polskiego sądu, wskazał, że bank nie może dochodzić wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, gdy umowa została unieważniona; skoro nieważność ta powstała na skutek zamieszczenia bez bank nieuczciwych klauzul, przedsiębiorca nie może czerpać korzyści z tej sytuacji. Nie wyklucza to roszczenia konsumenta o wynagrodzenie za korzystanie z jego pieniędzy - czyli rat - uzyskanych przez bank. Teraz trzeba poczekać na wyrok TSUE, ale prawnicy już wieszczą kolejną falę pozwów frankowiczów. Dodatkowo mogą się pojawić pozwy konsumentów o wynagrodzenie od banków za korzystanie z przekazywanych im rat. - Pierwszy pozew już jest - na jego kanwie zostało zadane pytanie do TSUE, pozostali pełnomocnicy też pójdą tą drogą, bo to są dodatkowe pieniądze, dodatkowe środki do rozliczenia z bankami - mówił sędzia dr Piotr Bednarczyk.
Czytaj:
Rzecznik TSUE: Bankom nie przysługuje prawo do wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, frankowiczom - tak>>
Po opinii rzecznika i w oczekiwaniu na wyrok TSUE przebędzie pozwów frankowych>>
Zmiana dobra? Warszawskie sądy odetchną
Sędzia dr Bednarczyk przyznawał w rozmowie z Prawo.pl, że zmiana, która znalazła się w nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, by sprawy frankowe trafiały do sądów właściwych ze względu na miejsce zamieszkania konsumenta, jest oczywiście korzystna dla sądów warszawskich bo odpadnie im ok. 2/3 tego rodzaju spraw. - A dla konsumentów? Myślę, że wbrew pozorom w dłuższej perspektywie to również będzie pozytywna zmiana, ponieważ inne sądy też się nauczą jak należy postępować w takich sprawach. I oczywiście mogą być obawy, że te sprawy będą trwały dłużej, ale przecież tam też są sędziowie sądów okręgowych, więc szybko się tego nauczą - o ile jeszcze nie prowadzą takich spraw - i moim zdaniem zmiana okaże się korzystna - dodawał sędzia.
WZORY DOKUMENTÓW:
- Pozew dotyczący kredytu indeksowanego (pozew frankowy - teoria dwóch kondykcji) >
- Pozew dotyczący kredytu denominowanego (pozew frankowy - teoria dwóch kondykcji) >
- Pozew o ustalenie nieistnienia stosunku kredytu indeksowanego do CHF i o zapłatę (pozew frankowy - teoria salda) >
Z kolei dr Tomasz Niewiadomski, przewodniczący XXVIII Wydziału Cywilnego (tzw. wydziału frankowego) Sądu Okręgowego w Warszawie przyznawał, że obecnie w wydziale jest "na biegu ok. 40 tys. spraw". Miesięcznie z kolei zapada ok. 450 wyroków.
Zobacz procedurę w LEX: Wybór podstawy prawnej złożenia reklamacji >
- To wciąż za mało, ale wyraźnie widać stały postęp, szczególnie biorąc pod uwagę ilość wyroków wydawanych w całej Polsce choćby w 2020 roku, tj. przed powstaniem Wydziału. Wszystko zależy od tego, jaka to jest sprawa, ale w większości rozstrzygnięcia idą w kierunku ustalenia nieważności. Oczywiście z zastrzeżeniem, że chodzi o umowę konsumencką. Nieco inaczej mogą być traktowane umowy w innych walutach, czy te, które były zawierane - np. w 2010 r. i później. Nie należy przy tym generalizować, że wszystkie umowy są uznawane za nieważne, chociaż jak wynika z linii orzeczniczej Sądu Najwyższego – jeśli stosowany był wadliwy mechanizm przy odesłaniach do tabel kursowych to widać to w rozstrzygnięciach - mówił sędzia.
Zobacz procedurę w LEX: Złożenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczenia >
Czytaj: Rzecznik TSUE: Banki mają przestrzegać prawa, a konsument - "frankowicz" potrzebuje ochrony>>
Dodawał też, że wpływ roczny w 2022 roku wyniósł ponad 26 tys. spraw, z czego ok. 25,5 tys. to były sprawy C (cywilne rozpoznawane w procesie). - Obecnie w Wydziale orzeka 27 sędziów, a średni referat sędziego to nieco ponad 1600 spraw. Wydział ma jednak wsparcie władz Sądu które planują skierować do Wydziału kolejne etaty sędziowskie, rozbudowują też kadrę referendarską i asystencką. Ponadto Wydział otrzymał doskonałe warunki lokalowe, trwa też reorganizacja sekretariatu. Mimo wszystko tak duży, nowy wpływ, który jest w tej chwili, ogranicza sprawność toczących się już postępowań. Obecnie ok. 70 proc. spośród spraw, które rozpoznajemy, dotyczą osób mieszkających poza Warszawą - zaznaczał Tomasz Niewiadomski.
Przyznał też, że gdyby te sprawy kierowane były do innych sądów, zgodnie z miejscem zamieszkaniem konsumenta, tak jak zakłada zmiana, nad którą pracuje parlament, to byłaby to szansa na sprawniejszą pracę Wydziału. - Co za tym idzie, nie będzie dużej skali przewlekłości. Uważam, że jest to rozwiązanie rozsądne i korzystne, zarówno dla stron, jak i wymiaru sprawiedliwości. Jeśli chodzi natomiast o samą linię orzeczniczą w sprawach z powództwa konsumentów, to wydaje mi się, że - z powyższymi zastrzeżeniami - jest już ona w pewnym zakresie ukształtowana. Dlatego myślę, że sędziowie z innych sądów będą się na niej wzorować - mówił przewodniczący wydziału frankowego.
WIBORowicze jak frankowicze - czy oby na pewno? Motywy rozstrzygnięcia w sprawach frankowych a umowy kredytów z WIBORem - SZKOLENIE ONLINE >
Sędziowie z kraju obawiają się większego obciążenia
Co oczywiste, większego obciążenia obawiają się natomiast sędziowie z innych miast. Jak wskazuje sędzia Tomasz Partyk, orzekający w Sądzie Okręgowym w Krakowie, wprowadzenie w tzw. sprawach frankowych wyłącznej właściwości sądu miejsca zamieszkania powoda będącego konsumentem niewątpliwie doprowadzi do wzrostu obciążenia sędziów pracujących w wydziałach cywilnych w sądach poza Warszawą.
Czytaj w LEX: Czy stronie wadliwej umowy kredytu frankowego przysługuje prawo zatrzymania? - linia orzecznicza >>
- Już teraz krakowscy sędziowie mają w swoich referatach po kilkaset spraw tego rodzaju. Wyłączna właściwość miejscowa spowoduje istotny wzrost tej liczby. Być może doprowadzi to do konieczności wyspecjalizowania się niektórych sędziów w rozstrzyganiu takich spraw, co może skutkować powstaniem sekcji do spraw kredytów waloryzowanych walutami obcymi, a może nawet odrębnego wydziału sądu. Trudno zakładać, by zwiększenie liczby spraw rozpoznawanych przez sądy poza Warszawą i jednoczesne zmniejszenie liczby spraw rozpoznawanych przez sądy warszawskie miało wpływać na kierunek wyrokowania w sprawach z powództw kredytobiorców - dodaje.
Czytaj też: Kwestionowanie umów frankowych o charakterze mieszanym >>>
Zaznacza, że dominująca linia orzecznicza w sprawach z powództw kredytobiorców wydaje się już ugruntowana w skali ogólnopolskiej. - Odmienną kwestią są natomiast roszczenia banków z tytułu tzw. wynagrodzenia za korzystanie przez kredytobiorców z udzielonego im kapitału lub w związku ze zmianą siły nabywczej pieniądza. W tej materii nie utrwalił się w judykaturze jednoznaczny pogląd, w tym co do tego według jakiej metody te należności banków należy obliczać. Na tym tle mogą pojawiać się rozbieżności w praktyce różnych sądów, a nawet sędziów orzekających w tym samym sądzie, dopóki nie dojdzie do jednoznacznego ukierunkowania orzecznictwa przez TSUE lub SN. To jednak nie jest bezpośrednio związane z omawianą nowelizacją, ponieważ projektowany przepis odnosi się do powództw wnoszonych przez konsumentów - wskazuje sędzia Partyk.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
