W najbliższych tygodniach mają zacząć działać dwie nowe funkcjonalności portalu. W aplikacji biurowej będzie automatycznie pokazywać się data doręczenia pism, a adwokaci i radcy prawni będą je dostawać do skrzynki odbiorczej tak, by nie przeoczyli korespondencji sądowej wśród innych wiadomości. Warto jednak przypomnieć, że ich "odpalenie" zapowiada się od września, a problem - według informacji Prawo.pl - tkwi w konieczności dostosowania ich do możliwości technicznych poszczególnych sądów.
Przypomnijmy, że 3 lipca weszła w życie nowelizacja ustawy antycovidowej - pakiet zmian wraz z nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego. Chodzi konkretnie o jej art. 15zzs[9] ust. 2, zgodnie z którym w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, w braku możliwości wykorzystania systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, sąd doręcza adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu lub Prokuratorii Generalnej RP pisma sądowe, poprzez umieszczenie ich treści w systemie teleinformatycznym służącym udostępnianiu tych pism (portal informacyjny).
Zobacz w LEX: Zasady doręczania pełnomocnikom zawodowym pism sądowych przez Portal Informacyjny - nagranie ze szkolenia >
Czytaj: MS poprawia zarządzenie związane z e-doręczeniami>>
W listopadzie spotkanie z przedstawicielami adwokatury i radców
Jak informuje Prawo.pl sędzia Wojciech Łukowski, prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu, na dziewiątego listopada planowane jest kolejne spotkanie z przedstawicielami adwokatury i radców prawnych.
- Rozmawiać będziemy o dalszych funkcjonalnościach, w tym również tym, czy nie będą one zależne od zmian legislacyjnych. Ze strony NRA i KRRP wiemy, że jedną z takich priorytetowych funkcjonalności jest oczywiście kalendarz adwokata czy radcy, dający możliwość odnotowywania w systemie informacji o urlopach. To na pewno wymaga zmian legislacyjnych jeżeli ma doprowadzić do wstrzymania na czas urlopu biegu terminu - mówi sędzia Wojciech Łukowski – prezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu.
Czytaj w LEX: Nowe zasady wysyłania pism w postępowaniu cywilnym >
Sędzia dodaje, że w ostatnim czasie Departament informatyzacji MS przekazał do sądów pismo zezwalające na zakup aktualizacji do jednego z systemów w związku z działaniem Portalu Informacyjnego Sądu. - Po wdrożeniu poprawek do systemów we wszystkich sądach, do końca listopada, powinny zacząć działać nowe funkcjonalności - mówi sędzia Łukowski. I precyzuje, że chodzi o moduł zapewniający import informacji o doręczeniu bezpośrednio do systemu wydziałowego oraz osobny moduł skrzynki doręczeniowej. Jego celem jest to, by doręczane pisma sądowe były wyodrębnione, a nie trzeba było ich odnajdywać wśród innych zamieszczanych w portalu dokumentów - wskazuje.
Zobacz procedurę w LEX: Doręczanie pism sądowych >
Przedstawiciele adwokatury, ale też radców, nowego terminu nie chcą komentować. - Czekamy, mamy nadzieję, że te funkcjonalności uda się wkrótce uruchomić, jesteśmy w kontakcie z ministerstwem - wskazują.
Zapraszamy na szkolenie: Funkcjonowanie Portalu Informacyjnego i nowy model doręczeń pism sądowych w praktyce >
Problemy według prawników? Brak jednolitych zasad
Warto też wrócić do wyników adwokackiej i radcowskiej ankiety, dotyczącej działania Portalu Informacyjnego Sądów Powszechnych. Wzięło w niej udział 3649 osób (w tym 97 proc. stanowią adwokaci). Większość z respondentów - bo aż 85, 2 proc. korzysta z portalu od ponad 24 miesięcy, a 67,6 proc. - codziennie. Co ważne, większość - bo 61,2 proc. uważa, że jest to rozwiązanie bardzo przydatne.
Czytaj w LEX: Zmiany w doręczeniach przez portal informacyjny w związku z nowelizacją tzw. instrukcji kancelaryjnej >
Badanie pokazuje też, że zaledwie 16,1 proc. adwokatów i radców korzysta z portalu w jednej apelacji, większość - 63,6 proc. ma aktywowane konto w od dwóch do sześciu apelacjach i aż 65 proc. respondentów mówi o różnicach w dostępie do spraw i wykorzystaniu funkcjonalności portalu pomiędzy poszczególnymi wydziałami sądów/sądami/apelacjami.
Prawnicy wymieniali przy tym w większości brak ujednolicenia zasad publikowania dokumentów oraz różnice w czasie ich publikowania. Uciążliwe jest dla nich także niepublikowanie protokołów rozpraw i uzasadnień wyroków. Różnice widzą w dopisywaniu do sprawy adwokata z urzędu: czasem - jak wskazali, są dopisywani z automatu, a czasem muszą składać osobny wniosek o dodanie sprawy i dostęp do niej.
Czytaj w LEX: Postępowanie rozpoznawcze oraz odwoławcze po reformie kpc w praktyce >
Wśród przeszkód w korzystaniu z portalu najwięcej osób - 89,9 proc. wymieniło nieuzupełnianie treści przez część sądów lub błędne uzupełnianie treści, długie rozpatrywanie wniosków o dostęp do spraw - 48,3 proc., brak obligatoryjnej wzmianki o dacie doręczenia orzeczeń - 61,4 proc., brak automatycznego informowania o prawomocności orzeczeń - 73,3 proc., brak poczty wewnętrznej umożliwiającej sprawne i bezpieczne komunikowanie się pełnomocnika z sądem - 47,3 proc. i brak wirtualnego kalendarza dostępnego dla sędziów w zakresie terminów posiedzeń sądowych wyznaczonych z udziałem pełnomocników korzystających z portalu - 45,5 proc. 22,7 proc. adwokatów i radców wskazało na przejściowe problemy techniczne.
- W części opisowej ankietowani zwracali uwagę m.in. na brak aktualizacji pełnomocników, brak standaryzacji nazewnictwa dokumentów oraz standaryzacji samych dokumentów. Uciążliwa jest także niemożność złożenia wielu wniosków o dostęp jednocześnie i brak możliwości oznaczania przez pełnomocników urlopów czy innych zajętych terminów. Ankietowani wskazują na słabą funkcjonalność wyszukiwarki spraw - zaznaczono w opracowaniu.
Czytaj w LEX: Rozpoznawanie spraw cywilnych na posiedzeniach niejawnych w świetle przepisów kpc oraz tzw. tarcz antykryzysowych >
"Czynnik ludzki" też szwankuje
Według prawników, którzy wzięli udział w badaniu, problemem jest też to, że pracownicy sądów nie są przygotowani merytorycznie do obsługi portalu. Wskazują , że wiele błędów wynika z „czynnika ludzkiego”.
- Dostęp do spraw jest przyznawany bezpodstawnie albo usuwany bez żadnej przyczyny, dokumenty nie są udostępniane na bieżąco. Użytkownicy pilnują, aby sprawy udostępniane na portalu odpowiadały informacjom z akt głównych. Obsługa sekretariatów nie ma możliwości szybkiego naprawiania błędów w niekompletnych, udostępnionych informacjach, wszystkie problemy należy załatwiać przez operatora, który nie zawsze jest w stanie pomóc. Wnioski są akceptowane następnie odrzucane, ponownie akceptowane, reklamowane - wszystko bez interakcji z użytkownikiem - wskazano w uwagach.
Czytaj w LEX: Doręczanie pism sądowych za pośrednictwem portalu informacyjnego sądu - aspekty praktyczne >
Kolejną kwestią jest też - jak czytamy - zbyt krótki czas trwania sesji, wieloetapowe procedury składania wniosków i zgłaszania błędów, co znacząco je wydłuża; brak możliwości masowego wykonania czynności (np. udostępnienia spraw dla subkonta). - Przy dużej liczbie prowadzonych spraw przeszukiwanie jest utrudnione. Zdarza się, że opublikowane w portalu pliki są niemożliwe do otwarcia. Czas oczekiwania na pojawienie się dokumentów, czy dostęp do sprawy jest zbyt długi, nawet 24-48h po otrzymaniu dostępu. Problemem jest także to, że do każdej apelacji trzeba się logować oddzielnie. Portal działa znacznie gorzej na urządzeniach mobilnych - wynika z badania.
Czytaj w LEX: Obowiązki adwokatów i radców prawnych w świetle ustawy o doręczeniach elektronicznych >
Lista życzeń, czyli czego brakuje
W ankiecie zapytano też adwokatów i radców jakiej funkcjonalności im brakuje. W zestawieniu znalazł się m.in. "wirtualny kalendarz" dostępny dla sędziów w zakresie terminów posiedzeń sądowych, wyznaczonych z udziałem pełnomocników korzystających z portalu. Z informacji Prawo.pl wynika, że taka funkcja jest rozważana, a rozmowy o niej mają zacząć się po wprowadzeniu dwóch funkcjonalności, które obecnie są testowane.
Kolejne punkty to m.in.:
- możliwość kierowania pism i wniosków przez pełnomocników do sądu drogą elektroniczną;
- aktualizacja spraw oraz podejmowanych czynności, co utrudnia ustalenie aktualnego stanu sprawy bez konieczności osobistego stawiennictwa w czytelni;
- możliwość składania pism w sprawach bezpośrednio przez portal;
- automatyczne podpinanie spraw;
- dostęp do pełnych akt sprawy;
- informacja o prawomocności wyroków;
- skany pism procesowych;
- skrzynka nadawcza;
- możliwość udzielania pełnego dostępu do konta innym osobom, np. sekretarkom;
- opcja "zapomnij sprawę", by pełnomocnik nie otrzymywał powiadomień starych spraw;
- zakładka zawierająca jedynie orzeczenia merytoryczne w sprawach;
- bezpośrednie przejścia z jednej sprawy do drugiej z poziomu zakładki powiązań;
- możliwość wysyłania wiadomości do sekretariatu bezpośrednio z odnośnika do sprawy, np. przez formularz kontaktowy;
- numery przesyłek poleconych;
- odrębna poczta wyłącznie do komunikacji sądu z pełnomocnikiem;
- możliwość komunikacji z pracownikami sądu;
- aktualizacja dostępu w razie zmiany sygnatury;
- możliwość podglądu opinii biegłych, złożonych zeznań świadków na piśmie;
- możliwość subkonta dla kolegi adwokata (nie dla aplikanta adwokackiego);
- podgląd wszystkich czynności w sprawie;
- podgląd treści dokumentów na urządzeniach mobilnych bez konieczności ich pobrania;
- możliwość składania prostych wniosków np. o wydanie odpisu pisma z równoczesnym opłaceniem kosztów
- możliwość zamawiania akt w czytelni i rezerwacji miejsca w czytelni;
- weryfikacja daty odbioru poszczególnych pism wysyłanych przez sądy (wezwania do świadków, orzeczenia, wezwania do stron, pism wysyłanych przez strony, zwrotek);
- weryfikacji prawomocności/wykonalności orzeczeń;
- automatyczna transkrypcja nagrań rozpraw.
Czytaj w LEX: Doręczanie pism w postępowaniu administracyjnym po nowelizacji KPA 5 października 2021 r. >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.