Przepisy tarczy antykryzysowej dały organom gminnym możliwość uchwalenia pomocy dla przedsiębiorców w zakresie podatku od nieruchomości. Preferencje mogą być kierowane do określonej w uchwale grupy przedsiębiorców, którzy ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu wystąpienia pandemii COVID-19, i mogą przybrać formę:

  • zwolnienia z podatku od nieruchomości, bądź też
  • przedłużenia terminów płatności rat podatku od nieruchomości.

Organy gminne, decydując się na uchwalenie wsparcia dla przedsiębiorców, mogą wykorzystać tylko jeden ze wskazanych powyżej mechanizmów, bądź też skorzystać z obu rozwiązań.

Środki z podatku od nieruchomości zasilają budżety gmin. Oznacza to, że gmina, która np. zwolni przedsiębiorców z podatku od nieruchomości, straci na tym finansowo, bo do jej kasy wpłynie mniej pieniędzy, których rząd nie zrekompensuje. Rocznie z podatku od nieruchomości do budżetów gmin w skali kraju wpływa ok. 25 mld zł.

Warto tu przypomnieć, że w ramach tarcz, Ministerstwo Finansów nie zdecydowało się na wprowadzenie zwolnień w podatkach, które zasilają budżet państwa. Można było jedynie wnioskować o odroczenie terminu zapłaty lub rozłożenie należności na raty. Co więcej, uchwalone zostały przepisy, które zmieniły zasady w zakresie ewentualnego powrotu do wcześniejszych (niższych) stawek VAT. Przed zmianą podwyższone o 1 punkt procentowy stawki VAT miały obowiązywać do końca roku następującego po roku, w którym zostały spełnione określone warunki makroekonomiczne. Na podstawie danych za rok 2019 r., polska gospodarka spełniła te warunki, co oznaczałoby powrócenie do niższych stawek VAT od 1 stycznia 2021 r. Stawki VAT mogłyby więc być niższe już od ponad dwóch miesięcy. Problem jednak w tym, że nie są. Zmieniono przepisy, by uniemożliwić obniżkę.

Czytaj w LEX: Zwolnienie z podatku od nieruchomości w uchwałach rady gminy - wnioski po kontrolach RIO >

 

Pomoc firmom zrzucona na samorządy

- Na udzielenie wsparcia zdecydowało się ponad 100 gmin, co w porównaniu z całkowitą liczbą gmin w Polsce wynoszącą 2477 wskazuje, iż nie jest to rozwiązanie powszechnie stosowane. Większość spośród gmin, które zdecydowały się na pomoc przedsiębiorcom, to gminy z województw dolnośląskiego, małopolskiego oraz śląskiego. Są to w dużej mierze gminy „turystyczne”, a więc takie w których przedsiębiorcy odczuli negatywne skutki pandemii w sposób stosunkowo największy – komentuje Andrzej Żołna, doradca podatkowy, menadżer w zespole ds. podatku od nieruchomości Deloitte.

 


Nasz rozmówca podkreśla, że część gmin zdecydowała się na zastosowanie wyłącznie jednego z mechanizmów pomocy (zwolnienie, bądź też przedłużenie terminu płatności), ale występują również przypadki zastosowania obu metod wsparcia przez gminy.

Mechanizmy zwalniające z podatku bądź przedłużające termin płatności rat podatku od nieruchomości są różne. - Przedsiębiorcy powinni więc dokonać weryfikacji, czy w ich gminie przewidziano preferencje, a jeżeli tak, to czy mają możliwość z nich skorzystania i na jakich warunkach – zwraca uwagę Andrzej Żołna.

Zobacz w LEX: Działalność organów jednostek samorządu terytorialnego w świetle specustawy koronawirusowej i jej nowelizacji - szkolenie online >

 

W części gmin raczej ulgi i odroczenia

Okazuje się jednak, że gminy nie są zbyt chętne do udzielania zwolnień z podatku od nieruchomości.

Zobacz więcej: Gmina, która pomoże swoim podatnikom, straci finansowo >>

Jak ustalił serwis Prawo.pl, Miasto Stołeczne Warszawa wspiera przedsiębiorców dotkniętych skutkami pandemii. Jedną z form wsparcia jest udzielanie ulg w spłacie należności podatkowych. W 2020 roku wydano przedsiębiorcom 21 decyzji rozkładających na raty zapłatę należności podatkowych oraz 29 decyzji odraczających termin płatności należności podatkowych. Łącznie decyzje dotyczyły kwoty 3,5 mln zł.

- Rada m.st. Warszawy uchwałą z 23 kwietnia 2020 r. w sprawie przedłużenia terminów płatności rat podatku od nieruchomości, przedłużyła terminy płatności rat podatku od nieruchomości za kwiecień, maj i czerwiec 2020 r. Podatnicy nie musieli składać wniosków ponieważ przedłużenie terminów następowało z mocy prawa – informuje Karolina Gałecka, rzecznik prasowy Urzędu M. St. Warszawy.

Czytaj w LEX: Pomoc publiczna udzielana w związku z koronawirusem >

Z kolei Rada Miasta Krakowa nie wprowadziła, z uwagi na negatywne skutki pandemii Covid-19, w drodze uchwały żadnych zwolnień w zakresie podatku od nieruchomości za rok 2020. Jak nas informuje Dariusz Nowak, kierownik Biura Prasowego Urzędu Miasta Krakowa, w ramach indywidualnych ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w związku z Covid-19 prezydent miasta jako organ podatkowy udzielił w roku 2020 ulgi w formie umorzenia zaległości podatkowych w czterech przypadkach na łączną kwotę 140 652,10 zł. Wydano 169 pozytywnych decyzji obejmujących zobowiązania podatkowe na kwotę 11 484 620,05 zł oraz odroczenia, rozłożenia na raty lub umorzenia.

 

 

Miasto Poznań również nie udzieliło zwolnień z podatków. Przedsiębiorcy mogli ubiegać się o odroczenia terminów lub rozłożenie na raty płatności podatków, np. od nieruchomości czy od środków transportowych. Musieli tylko złożyć wniosek z odpowiednim uzasadnieniem oraz załącznikami.

Zobacz procedurę w LEX: Narzędzia podatkowe tarczy antykryzysowej 6.0 wspierające zwalczanie pandemii koronawirusa >

Jak z kolei mówi Tomasz Ficoń, rzecznik prasowy Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, w lutym 2021 została podjęta uchwała w sprawie zwolnienia od podatku od nieruchomości grup przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID–19. Zgodnie z nią ze zwolnienia będą mogli skorzystać przedsiębiorcy z branży hotelarskiej i turystycznej.

 

Umorzenia uszczuplają samorządowe kasy

Według Dariusza Nowaka, struktura ulg udzielonych podatnikom wskazuje, że zdecydowanie większa część udzielonej przedsiębiorcom pomocy ma charakter czasowy - odroczenie terminu, raty. Oznacza to, że wpływy gminy zostaną zrealizowane w późniejszym terminie, wynikającym z wydanej decyzji ulgowej.

- Tylko ta część pomocy, która polega na umorzeniu zaległości, ma charakter definitywny, tzn. że dochody gminy zostaną pomniejszone o wartość odpowiadającą kwocie umorzenia – mówi. Jak zaznacza, organ podatkowy kieruje się w trakcie postępowania o udzielenie ulgi przedsiębiorcy przepisami o dopuszczalności pomocy publicznej, które określają limity dopuszczalnej pomocy, uwzględniając wszelkie formy wsparcia udzielonego podmiotowi również przez inne organy i fundusze publiczne. – Powoduje to, że oczekiwany przez podmiot zakres pomocy nie może być ze względów formalnych i prawnych przyznany - mówi.

- Umorzenia oznaczają oczywiście uszczuplenie wpływów do miejskiej kasy, ale stanowią w naszej ocenie – ważną odpowiedź na potrzeby lokalnych przedsiębiorców, których funkcjonowanie zostało zawieszone na czas trwania pandemii – mówi Hanna Piórecka-Nowak, rzecznik prasowy urzędu gminy i miasta Czerwionka-Leszczyny. Gmina udzieliła siedmiu umorzeń od podatków dla podmiotów gospodarczych, których działalność została zawieszona w związku z pandemią.

Tomasz Ficoń podkreśla, że podejmowanie tego rodzaju decyzji zapewne negatywnie wpływa na finanse gminy, lecz jednocześnie jest korzystnym rozwiązaniem dla przedsiębiorców, ponoszących skutki pandemii.