Zgodnie z przepisami wchodzącego od 1 stycznia przyszłego roku - Polskiego Ładu, w 2022 r. terminy na sporządzenie dokumentacji cen transferowych oraz złożenie TPR z „wmontowanym już ww. Oświadczeniem”, będą przesunięte. Dla podmiotów, których rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym, będą to odpowiednio: dla pierwszej czynności - koniec października, a dla drugiej - koniec listopada. Warto więc podsumować mijający rok i wspomnieć o najważniejszych wydarzeniach z zakresu problematyki cen transferowych jakie miały miejsce w czasie jego trwania oraz przypomnieć jakie zmiany czekają całą branżę w 2022 roku.
Zobacz również: Do 31 grudnia trzeba poinformować o realizowanej strategii podatkowej >>
TP-Kalejdoskop
Rok 2021 z pewnością należy uznać za niezwykle dynamiczny z perspektywy przepisów regulujących transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi. Odbyły się cztery edycje Forum Cen Transferowych (XI, XII, XIII i XIV). Ministerstwo wydało szereg udanych i mniej udanych w swojej istocie dokumentów i objaśnień, w tym: Projekt objaśnień dot. domniemania i należytej staranności o których mowa w art. 11o ust. 1b ustawy o CIT oraz art. 23za ust. 1b ustawy o PIT, Objaśnienia z zakresu korekt cen transferowych w rozumieniu art. 11e ustawy o CIT (art. 23q ustawy o PIT) oraz Objaśnienia w zakresie metody porównywalnej ceny niekontrolowanej. W marcu 2021 r. światło ujrzał także projekt Interpretacji ogólnej dot. definicji transakcji kontrolowanej. 24 czerwca 2021 r. MF zapowiedziało prekonsultacje w zakresie cen transferowych dotyczące tzw. „Polskiego Ładu”, które trwały od 28 czerwca do 2 lipca 2021 r., po których opublikowało odpowiedzi na otrzymane uwagi. W październiku wydano zaś drugą, poszerzoną wersję Pytań i odpowiedzi do Informacji TPR. Prawdziwy wręcz „wysyp” publikacji miał miejsce w grudniu. Resort opublikował wtedy: Objaśnienia z zakresu metody marży transakcyjnej netto, Interpretację ogólną dot. pojęcia transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym oraz Zbiór dobrych praktyk z zakresu wpływu COVID-19 na ceny transferowe. Poinformowano także o rozpoczęciu powtórnych konsultacji podatkowych projektu objaśnień podatkowych dotyczących obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla tzw. pośrednich transakcji rajowych, które potrwają do dnia 31 stycznia 2022 r.
Batalia o kawę z raju
W nawiązaniu do wspomnianych „pośrednich transakcji rajowych”, mijający rok upłynął pod znakiem „tarć” pomiędzy środowiskiem biznesu a Ministerstwem Finansów dot. tego właśnie zagadnienia. W tym miejscu należy przypomnieć, że przy ów transakcjach, limit istotności obligujący do sporządzania dokumentacji cen transferowych wynosi zaledwie 500 tys. zł. Na skutek fali krytyki Ministerstwo Finansów zdecydowało zrezygnować z obowiązku sporządzania absorbujących analiz benchmarkingowych do tychże transakcji. Dodatkowo ostatnie informacje napawają co prawda umiarkowanym optymizmem związanym z faktem, iż zgodnie z wydaną niedawno Interpretacją ogólną dot. transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, Resort położył nacisk na badanie rzeczywistego właściciela (ang. beneficial order) tylko w przypadku transakcji zakupowej (tj., gdy polski podmiot kupował od niepowiązanego kontrahenta np. towar/usługę a ten przeprowadzał rozliczenia z podmiotem rajowym. Użył jednak w treści tejże Interpretacji niezwykle nieprecyzyjnego sformułowania, publikując, iż: […] dla transakcji, o których mowa w art. 23za ust. 1a ustawy o PIT i art. 11o ust. 1a ustawy o CIT, co do zasady wystąpi jedynie badanie strony kosztowej, gdyż tylko takie transakcje skutkują powstaniem należności, dla której można ustalać rzeczywistego właściciela”.
Co równie istotne w grudniu w powtórnie konsultowanym projekcie objaśnień podatkowych dotyczących tzw. pośrednich transakcji rajowych Ministerstwo wskazało, że w pierwszej kolejności podatnik powinien zweryfikować, czy jego kontrahent jest rzeczywistym właścicielem. W przypadku potwierdzenia tej okoliczności, podatnik nie ma obowiązku sporządzania dokumentacji. W przypadku gdy podatnik nie uzyska informacji wskazujących na to, że druga strona transakcji jest rzeczywistym właścicielem, czy też uzyska potwierdzenie, że nie jest rzeczywistym właścicielem, powinien on następnie poddać weryfikacji, czy rzeczywisty właściciel jest podmiotem rajowym. Dopiero gdy podatnik nie zgromadzi informacji wystarczających do ustalenia rezydencji rzeczywistego właściciela, powinien przejść do weryfikacji podstawy domniemania.
Zobacz również: MF łagodzi obowiązek sprawdzania transakcji z rajów podatkowych >>
Ministerialna bomba na koniec roku
W grudniu 2021 r. Ministerstwo Finansów zaskoczyło podatników jeszcze jednym zagadnieniem – które w swojej istocie w sposób pośredni łączy się z obszarem cen transferowych. 15 grudnia br. podało ono „przypominający komunikat” dot. publikowania strategii podatkowych dla zobligowanych do tego podmiotów. Odniosło się w nim również do pojawiających się wątpliwości dot. interpretacji nowych przepisów z art. 27b oraz 27c ustawy o CIT w zakresie prezentacji transakcji zawartych z podmiotami powiązanymi. Zdaniem urzędników: […] wskazany tam (przyp. autora) limit należy odnosić do łącznej wartości wszystkich transakcji, które w danym roku podatkowym zostały dokonane przez podatnika z podmiotami powiązanymi. W pierwszej kolejności podatnik powinien więc zsumować transakcje. Jeśli ich wartość nie przekracza 5 proc. sumy bilansowej aktywów, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego podatnika, to transakcje nie podlegają ujęciu w informacji o realizowanej strategii podatkowej. […] Wystarczające jest wskazanie łącznej wartości transakcji zawartych z danym podmiotem powiązanym, ogólny opis charakteru transakcji […] oraz wskazanie ogólnego charakteru powiązań między podmiotami […].
Zdaniem doradców podatkowych, z literalnego brzmienia ww. przepisów nie można wyinterpretować tak szeroko pojmowanych elementów i wymogów. Należy pamiętać, że wielu podatników opublikowało już strategie podatkowe bez wspomnianych powyżej składowych, jednak co istotne, zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa oraz dwuznacznościami w interpretowaniu wybranych przepisów Kodeksu karnego skarbowego (znowelizowanego także od stycznia 2022 r.), kary mają być wymierzane za nieopublikowanie strategii podatkowej, a nie błędy w niej zawarte.
Grupy robocze na posterunku
Nawiązując do czterech edycji FCT, które odbyły się w kończącym się roku warto podkreślić, że aktywnie pracowały jego grupy robocze. W styczniu wystartowały prace grupy dot. skutków pandemii na COVID-19 w obszarze cen transferowych, których efektem są finalne, rozbudowane w swojej istocie Rekomendacje w tym właśnie obszarze. W podobnym czasie prace rozpoczęła także grupa robocza ds. transakcji finansowych. W kwietniu opublikowano dokument Rekomendacji dot. analizy wskaźników. W styczniu br. wystartowały także prace grupy roboczej ds. rozwoju regulacji ws. cen transferowych. Miesiąc później, rozpoczęła swoje prace kolejna grupa (ds. transakcji z zakładem zagranicznym). W marcu zaś, z pracami wystartowała grupa ds. trudnych do wyceny wartości niematerialnych. Wszystko to pokazuje, jak newralgicznym i wymagającym dalszych wyjaśnień obszarem, są przepisy dot. cen transferowych. W 2022 r. można się więc spodziewać dalszej aktywizacji działań w tym zakresie i publikacji kolejnych dokumentów, rekomendacji i projektów w ww. materiach.
Radosław Chudy, prawnik w zespole ds. cen transferowych Kancelarii GWW
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
