W wyroku z 8 czerwca 2023 r., sygn. akt C-322/22 TSUE, uznał, że przepisy krajowe, które ograniczają oprocentowania nadpłat, są sprzeczne z prawem UE i naruszają zasadę skuteczności oraz zasadą lojalnej współpracy.

Powyższa sprawa dotyczyła funduszy zagranicznych z państw trzecich, które na podstawie wyroku TSUE ubiegały się o zwrot odsetek od nienależnie pobranego podatku u źródła.

Czytaj więcej: ​Przełomowy wyrok TSUE w sprawie opodatkowania nadpłat >>

Jak fiskus interpretuje przepisy w zakresie oprocentowania nadpłat?

Z przepisów ordynacji podatkowej wynika, że oprocentowanie przysługuje za okres:

  1. od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu - pod warunkiem, że podatnik złożył wniosek o zwrot nadpłaty w terminie 30 dni od dnia publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym UE;
  2. od dnia powstania nadpłaty do 30 dnia od dnia publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym UE - jeżeli wniosek o zwrot nadpłaty został złożony po upływie 30 dni od dnia tej publikacji.

Co do wskazanych wyżej sytuacji, co do zasady nie istnieją wątpliwości i wydają się one być klarowne dla podatników.

Przedmiotem sporu pozostaje jednak stan faktyczny w którym, podatnik złożył wniosek po upływie 30 dni od dnia publikacji wyroku, a sama nadpłata powstała już po tym terminie. W tego rodzaju sytuacji organy stwierdzają, że podatnikowi nie należą się żadne odsetki, argumentując, że jeżeli wniosek o zwrot został złożony po upływie 30 dni od publikacji wyroku Trybunału w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, z którego wynika stwierdzenie sprzeczności rozpatrywanego opodatkowania z prawem Unii, oprocentowanie jest ograniczone w czasie, a w określonych przypadkach nie jest ono w ogóle należne.

Zobacz procedurę w LEX: Wniesienie skargi o wznowienie postępowania po orzeczeniu TK lub organu międzynarodowego >

Rozstrzygnięcie TSUE w zakresie oprocentowania nadpłat

Pomimo wyroku TSUE z 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt C-190/12, który odnosił się również do kwestii oprocentowania nadpłat i podkreślał sprzeczność krajowych przepisów z prawem unijnym, ustawodawca nie podjął żadnych działań w celu naprawienia tego błędu, co w rezultacie poskutkowało pojawieniem się nowego wyroku TSUE w tej sprawie.

Trybunał w najnowszym wyroku uznał, że ograniczanie należnego podatnikowi oprocentowania nadpłaty do 30. dnia od publikacji wyroku TSUE w Dzienniku Urzędowym UE oraz wykluczenie wszelkiego oprocentowania w przypadku, gdy owa nadpłata została poniesiona przez podatnika po upływie trzydziestego dnia, jest niezgodne z prawem unijnym.

TSUE podkreślił, że tego rodzaju zasady wypłaty odsetek nie powinny prowadzić do pozbawienia podmiotu podlegającego władztwu administracyjnemu należnego zadośćuczynienia tytułem straty, jaką poniósł taki podmiot, co zakłada w szczególności, że wypłacone na jego rzecz odsetki obejmują cały okres od dnia, w którym zapłacił on daną kwotę pieniężną, do dnia, w którym została ona mu zwrócona.

Jak słusznie wskazał Trybunał, prawo do zwrotu kwot pieniężnych, do których zapłaty państwo członkowskie zobowiązało podmiot podlegający władzy organów administracji z naruszeniem prawa Unii oraz do zapłaty odsetek przysługujących od tych kwot, przynależy do zasady zwrotu nienależnego świadczenia.

Ponadto TSUE zauważył, że nie można wymagać, aby każdy rozsądny podatnik, który nie brał udziału w konkretnym procesie przed TSUE, był świadomy publikacji orzeczenia Trybunału, a tym bardziej jego skutków.

Czytaj w LEX: Wznowienie postępowania podatkowego po wyroku TK i TSUE >

 

Europejski Przegląd Sądowy - Nr 5/2023 [212]

Sprawdź  

Skutki orzeczenia TSUE dla podatników

Efektem powyższego orzeczenia TSUE jest stworzenie możliwości ubiegania się przez podatników od państwa rekompensat z tytułu niezwróconych należności, które powstały na skutek orzeczenia TSUE. Wyrok ten można również odnieść jako podstawę do wznowienia postępowań, które zakończyły się uprzednio wydaniem przez fiskusa decyzji odmownej lub oddaleniem skargi przez sąd administracyjny.

WZÓR DOKUMENTU: Wniosek o wznowienie postępowania podatkowego po orzeczeniu TSUE >

W tym przypadku niezwykle istotne dla podatników będzie zachowanie terminu na złożenie wniosku o wznowienie postępowania, ponieważ wynosi on miesiąc odpowiednio od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, natomiast w przypadku skargi na wznowienie postępowania termin ten wynosi trzy miesiące. Podatnicy każdorazowo powinni jednak dokonać szczegółowej analizy, czy takie orzeczenie ma wpływ na ich stan faktyczny.

Zobacz procedurę w LEX: Orzeczenie TK jako podstawa wznowienia postępowania podatkowego >

Remigiusz Fijak, Partner Associate ID Advisory

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.