Prowadzę działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej (PKPiR, VAT). W lutym 2008 r. zakupiłem samochód osobowy na umowę za 20.000 zł (nabywcą pojazdu jestem ja oraz mój ojciec). Samochód ten będzie wykorzystywany przeze mnie do prowadzonej działalności gospodarczej i dlatego chciałbym zaewidencjonować go jako środek trwały. Do umowy kupna-sprzedaży dołączone jest oświadczenie, że zapłaciłem za samochód 90% jego wartości, a mój ojciec pozostałe 10%.
Czy należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych w związku ze zwiększeniem majątku spółki?

Tak, czynność ta będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Mamy tu do czynienia z wniesieniem do spółki wkładu powiększającej jej majątek. Tego rodzaju zdarzenie jest - na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych - traktowane jako zmiana umowy spółki, podlegająca podatkowi.


Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) - dalej u.p.c.c., podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 u.p.c.c. obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym. Jak wynika z przepisu art. 5 ust. 2 u.p.c.c. jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.

Jeśli zatem kupował Pan samochód na współwłasność z Ojcem, to Oboje Panowie byliście podatnikami tego podatku. W deklaracji powinniście zatem być wymienieni Oboje, zaś za zapłatę należnego podatku odpowiadaliście solidarnie.

Czynność wniesienia samochodu (objętego Pana współwłasnością) jest odrębną czynnością od jego wcześniejszego zakupu. Z przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., wynika, że środkami trwałymi mogą być także rzeczy objęte współwłasnością podatnika (a nie wyłączną własnością). Uznać należy, że można wnieść do spółki udział we własności samochodu, i że wówczas samochód ten staje się środkiem trwałym w spółce cywilnej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k) u.p.c.c. podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także zmiany umowy spółki, jeśli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przepisy u.p.c.c. definiują jednocześnie, co należy rozumieć pod pojęciem "zmiany umowy spółki". Zgodnie z art. 1 ust. 3 pkt 1 u.p.c.c., odnoszącym się do spółek osobowych (w tym spółki cywilnej), w przypadku tych spółek za zmianę umowy uważa się wniesienie lub podwyższenie wniesionego do spółki wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika lub akcjonariusza, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika lub akcjonariusza spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania.

Wniesienie samochodu (udziału w samochodzie) do spółki jest zmianą umową spółki. Powoduje bowiem zwiększenie majątku spółki (masy majątkowej objętej wspólnością łączną wspólników). Czynność ta podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Mieści się w katalogu czynności opodatkowanych.

Przepis art. 4 pkt 9 u.p.c.c. stanowi, że obowiązek podatkowy przy umowie spółki cywilnej (więc i przy zmianach tej umowy) ciąży na wspólnikach tej spółki. Powoływany już art. 5 ust. 2 u.p.c.c. wskazuje, że jeśli obowiązek podatkowy ciąży na wspólnikach spółki cywilnej, to wówczas zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są wspólnicy spółki cywilnej.