Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT) za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Ujęcie kosztu w księgach
Ustalenie momentu ujęcia kosztu w księgach ma zasadnicze znaczenie dla kosztów rozliczanych w walutach obcych, przy czym opierając się na dotychczasowym podejściu sądów administracyjnych dochodzi się do wniosku, że ustalenie tego momentu nie należy do łatwych czynności.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Za dzień poniesienia kosztu – według art. 15 ust. 4e ustawy o CIT – należy uznać dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
W systemie LEX znajdziesz zagadnienie powiązane z tym artykułem:
Potrącanie kosztów uzyskania przychodów w czasie w CIT
Najczęściej czytane w temacie:
Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX
To zagadnienie zawiera:
Najczęściej czytane w temacie:
Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX
Dzień poniesienia kosztu ma znaczenie
Mimo wprowadzenia definicji legalnej określenia "dzień poniesienia kosztu", rozstrzygnięcie, kiedy koszt powinien być uznany za poniesiony budzi istotne wątpliwości. W praktyce ukształtowało się kilka odmiennych poglądów.
Można spotkać się ze stanowiskiem, że dniem poniesienia kosztu jest dzień, do którego dany wydatek został przypisany zgodnie z zasadami rachunkowości (tak np. w wyroku NSA z 19 lutego 2019 r., sygn. II FSK 395/17). Pomimo, iż stanowisko to jest wyrażone w wyroku NSA, co w praktyce często oznacza dla podatników nijako drogowskaz wykładni przepisów podatkowych, w tym przypadku na pewno nie możemy mówić o takiej sytuacji. Otóż NSA w tej samej sprawie (moment ujęcia kosztu podatkowego) przyjmował również, że dniem poniesienia kosztu jest dzień wpisania danego wydatku do ksiąg rachunkowych (tak na przykład wyrok NSA z 25 kwietnia 2018 r., sygn. II FSK 1042/16 czy też wyrok NSA z 13 lutego 2018 r., sygn. II FSK 219/16). Co gorsza, NSA wydawał również wyroki, w których stwierdza, że dniem poniesienia kosztu nie jest dzień, do którego dany wydatek został przypisany zgodnie z zasadami rachunkowości, ani też dzień, w którym podatnik dokonał czynności zaksięgowania danego wydatku (tak np. wyrok NSA z 10 marca 2020 r., sygn. II FSK 863/18, czy też wyrok NSA z 5 listopada 2019 r., sygn. II FSK 3512/17). W wyrokach tych składy orzekające stwierdzają m.in., że faktyczna data dokonania zapisu w księgach rachunkowych nie może zmieniać kwalifikacji danego wydatku i wpływać na moment zaliczenia go jako kosztu w rozumieniu ustawy o CIT. Nie jest ona bowiem datą ujęcia kosztu, a jedynie datą technicznego wprowadzenia informacji do systemu.
Moment potrącenia kosztu w walucie obcej
Słusznie podkreśla się, że z tą różnorodnością orzeczeń nie idzie czytelna odpowiedź na pytanie, co ma decydować o momencie potrącenia kosztu. Dominującym ostatnio poglądem jest ten, że za dzień poniesienia kosztu należy uznać – co do zasady – dzień, na który ujęto wydatek w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury lub rachunku (tzn. dzień, do którego wydatek został przypisany w księgach rachunkowych), przy czym bez znaczenia pozostaje prawidłowość takiego ujęcia w świetle prawa bilansowego. W takim przypadku wydatek w walucie obcej powinien być przeliczony przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień, na który ujęto w księgach rachunkowych fakturę/rachunek (a w przypadku braku faktury lub rachunku, inny dowód). Takie stanowisko wynika również z ostatnich interpretacji organów podatkowych (np. pismo dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 kwietnia 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.123.2022.1.BJ), w którym organ stwierdził, że art. 15 ust. 4e ustawy o CIT odnosi się do pojęcia kosztu w znaczeniu ustawy podatkowej. W zakresie wszelkich wydatków stanowiących na gruncie ustawy o CIT pośrednie koszty uzyskania przychodów podatnik jest uprawniony do rozpoznania ich w kosztach podatkowych w dacie, pod którą dany wydatek zostanie ujęty w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
![CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość [PRZEDSPRZEDAŻ] ebook](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/24131/978-83-8223-932-4_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 196.8 zł
|Cena regularna: 246 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Organ podatkowy zauważył również, że istnieje taka grupa wydatków (kosztów) poniesionych przez podatnika, które stanowią koszt poniesiony w rozumieniu art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, a rachunkowo nie będą ujęte na koncie kosztowym wcale albo będą ujęte z opóźnieniem. To oznacza, że faktyczna data dokonania zapisu w księgach rachunkowych (tj. ujęcie danego wydatku „jako koszt” w księgach rachunkowych – ujęcie wydatku na koncie kosztowym) nie może zmieniać kwalifikacji danego wydatku i wpływać na moment zaliczenia go jako kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 4e ustawy o CIT.
Zobacz również: Skarbówka sprawdzi stan konta bankowego, ale tylko w przypadku podejrzenia przestępstwa >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
