Trybunał Konstytucyjny rozpoznał we wtorek 8 kwietnia skargę konstytucyjną dotyczącą kosztów uzyskania przychodów w przypadku nabycia przez podatnika składnika majątku będącego przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki.

Chodzi o art. 22 ust. 1e pkt 3 ustawy o PIT - w brzmieniu obowiązującym do końca 2014 r. - w zakresie, w jakim w przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, zawężał prawo ustalenia kosztu uzyskania przychodu.

To zagadnienie zawiera:

{"dataValues":[41277,13799,1034,95,54],"dataValuesNormalized":[15,5,1,1,1],"labels":["Orzeczenia i pisma urz\u0119dowe","Pytania i odpowiedzi","Komentarze i publikacje","Procedury","Akty prawne"],"colors":["#EA8F00","#940C72","#007AC3","#E5202E","#85BC20"],"maxValue":56259,"maxValueNormalized":20}

Czytaj więcej w systemie informacji prawnej LEX

Jak wyjaśniał sędzia TK Rafał Wojciechowski, zakwestionowany przepis prowadził do odmiennego traktowania wierzytelności własnych (które nie mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów) i wierzytelności nabytych (które mogły być kosztem podatkowym). Przepis ten był ponadto nieprecyzyjny i prowadził do rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Sprawa trafiła przed TK z powodu wspólnika i właściciela udziałów w spółce z o.o., który podjął uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki. W uchwale postanowiono, że kapitał zakładowy spółki ma pokrycie w postaci wierzytelności pieniężnych skarżącego wobec innego przedsiębiorstwa, które wynikają z umów pożyczek. Skarżący w umowie przeniesienia wierzytelności oświadczył, że obejmuje udziały w podwyższonym kapitale zakładowym spółki, pokrywając je wkładami niepieniężnymi (aportem) w postaci wierzytelności pieniężnych i przenosi te wierzytelności na rzecz spółki. Jednocześnie w imieniu spółki nabył te wierzytelności. 

Organ podatkowy zakwestionował jego rozliczenie, wskazując, że skoro przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej są wierzytelności własne podatnika wynikające z zawartych przez niego jako pożyczkodawcę umów pożyczek, kwota udzielonych pożyczek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu art. 22 ust. 1e pkt 3 ustawy o PIT. Użyte w przepisie pojęcie ,,faktycznie poniesione na nabycie" oznacza, że chodzi o wydatki realnie i fizycznie poniesione. Wnosząc za udziały w spółce wierzytelności własne jako wkład niepieniężny nie wystąpi faktycznie poniesiony wydatek, niezaliczony wcześniej do kosztów nabycia wnoszonych wierzytelności. Udzielenie pożyczki i nabycie wierzytelności stanowią odrębne czynności prawne.

Według fiskusa oznacza to niemożność ujęcia wartości tych wierzytelności w kosztach uzyskania przychodów. Z organem podatkowym zgodziły się sądy administracyjne obu instancji. 

Czytaj również: Fiskus rozstrzygnie wątpliwości co do stanu faktycznego na korzyść podatników