Przedawnienie zobowiązań podatkowych, dochowanie należytej staranności, podejrzenia o udział w karuzelach vatowskich, rozliczanie kosztów uzyskania przychodów to obecnie trzy najbardziej zapalne punkty w kontaktach z fiskusem. Do tego dochodzą jeszcze długotrwałe postępowania kontrolne, odmowy wydawania interpretacji podatkowych, a także uchylanie tych już wydanych, które były korzystne dla podatników. Najbardziej problematyczne były zawsze rozliczenia VAT, jednak – jak potwierdzają eksperci – spory z fiskusem dotyczą teraz wszystkich pozostałych podatków.
Spory z fiskusem coraz bardziej długotrwałe
- Obserwuję zdecydowanie większą liczbę kontroli skarbowych i podatkowych, a w ich następstwie - także postępowań podatkowych. Większa jest nie tylko sama skala działań organów podatkowych, ale i waga prowadzonych sporów. Sprawy są coraz trudniejsze, opiewają na duże kwoty – mówi Małgorzata Militz, doradca podatkowy, wspólnik w GWW.
Tu zobaczysz nagranie szkolenia: Podatek u źródła – wybrane zmiany obowiązujące od 2019 r. >
Ekspertka zwraca uwagę, że problemem jest również to, że postępowania są długotrwałe. Skarbówka tłumaczy to np. koniecznością współdziałania z innymi organami krajowymi i zagranicznymi. Zdaniem Militz, działania w celu ustalenia stanu faktycznego, zasługują jak najbardziej na aprobatę, jednak nie można zaakceptować sytuacji, gdy organ podatkowy prowadzi szeroko zakrojone działania tylko w celu potwierdzenia z góry założonej tezy (np. świadomego udziału podatnika w oszustwie podatkowym).
Zobacz również: Obowiązkowy split payment pełen niedoróbek >>
Rozliczenia cen transferowych coraz bardziej ryzykowne >>
Terminy w sądach coraz dłuższe
Eksperci dostrzegają również coraz większy fiskalizm ze strony aparatu skarbowego. Organy podatkowe dążą – często za wszelką cenę - do wydania decyzji wymiarowej. Małgorzata Militz podkreśla, że w efekcie sprawy znajdują swój finał w sądach administracyjnych, często z pozytywnym dla podatnika skutkiem. Jej zdaniem, niepokojąca jest jednak praktyka organów podatkowych, iż w zasadzie w każdym przypadku składane są skargi kasacyjne, nawet w sytuacjach, gdy istnieje już utrwalona linia orzecznicza. Prowadzi to do wydłużenia terminów uzyskania ostatecznego rozstrzygnięcia. W praktyce spory trwają wiele lat.
Przeczytaj w LEX: VAT 2019 - przewodnik po zmianach >
Dla klientów doradców podatkowych taka sytuacja jest trudna do zaakceptowania. Długotrwały spór może powodować istotne pogorszenie sytuacji finansowej firmy, a w skrajnych przypadkach – doprowadzić do jej likwidacji. Przykładem takim może być sprawa podatnika, w której – pomimo korzystnego wyroku sądu pierwszej instancji - organ odwoławczy wniósł skargę kasacyjną, pogarszając tym samym sytuację finansową podatnika (z uwagi na konieczność uregulowania powstałej zaległości podatkowej). NSA natomiast, który rozpatrywał sprawę, nie dopatrzył się uchybień ze strony WSA i uznał skargę za bezzasadną (I FSK 1543/18).
Finał sprawy będzie w sądzie
- Doradca podatkowy, który na co dzień zajmuje się reprezentacją klientów przed organami podatkowymi i sądami administracyjnymi, z góry musi uprzedzić klienta o kilku sprawach – i nie mówię o oczywistych, tj. że uczyni wszystko co prawem dozwolone, aby wygrać sprawę. Niestety, już na samym początku współpracy należy wskazać, że sprawa najprawdopodobniej zakończy się w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, a jej wynik jest trudny do przewidzenia – podkreśla Alicja Sarna, doradcy podatkowy, partner w MDDP. Oznacza to, że całe postępowanie potrwa co najmniej cztery lata, o ile nie dłużej. W porównaniu z ubiegłymi latami czas ten jest znacząco dłuższy.
Przeczytaj w LEX: Przedawnienie zobowiązań podatkowych a VAT >
Na skutek wyroku sądu administracyjnego konieczne może być chociażby ponowne przeprowadzenie całego postępowania dowodowego. Ekspertka dodaje, że w sprawach, w których przedmiotem sporu jest np. kwestia należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta, czy też przedawnienie zobowiązania podatkowego, prawdopodobieństwo, że sprawa zakończy się w NSA graniczy z pewnością. Od samego początku postępowania, w zasadzie już po zakończeniu kontroli podatkowej lub celno-skarbowej można założyć, że w tego typu przypadkach decyzje organów podatkowych będą niekorzystne.
Problemem są już same przepisy
System podatkowy sam w sobie nie jest prosty - do tego często się zmienia. Trendom ulegają także interpretacje przepisów podatkowych dokonywane przez sądy oraz organy podatkowe. Zmienia się również sama praktyka i metody działania skarbówki. Jak jednak zauważa Robert Smoczyński, doradca podatkowy, partner w kancelarii TLA Smoczyński Koniewski, największym problemem jest to, że przepisy podatkowe są nieprecyzyjne, uchwalane „na szybko”, a podatnik musi borykać z różną praktyką organów podatkowych. Ekspert zwraca uwagę, że organy podatkowe koncentrują swoją uwagę nie na przepisach, które dopiero co weszły w życie, lecz na regulacjach, które obowiązywały w okresie, który ma się zaraz przedawnić. Kontrolowane są okresy, w którym zobowiązanie podatkowe wkrótce wygaśnie. - Aparat kontrolny wyuczony, uzbrojony, w orzecznictwo i wydane wcześniej interpretacje jest często skuteczny, bo kontroluje decyzje, które podatnik podejmował, w czasie kiedy orzecznictwa jeszcze nie było a czasu na poznanie przepisów również nie było wcale albo było bardzo mało. Aby podjąć walkę z organami podatkowymi trzeba mieć dużo determinacji, środków finansowych, aby okres niepewności przetrzymać oraz czasu, aby swoją uwagę poświęcać na dochodzeniu swoich praw a nie na rozwój swojej działalności – podsumowuje Smoczyński.
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
