Po spokojnym początku, na koniec 2024 roku przedsiębiorców czeka prawdziwy rollercoaster. W 2025 r. wchodzi w życie szereg istotnych reform, które mogą wymagać dużych zmian organizacyjnych, zebrania dodatkowych danych oraz w wielu przypadkach dostosowania systemów finansowo-księgowych. Większość przepisów została już ogłoszona w Dzienniku Ustaw, więc znany jest ich ostateczny kształt.
Z początkiem 2025 r. mają zacząć obowiązywać m.in:
- JPK CIT – rozporządzenie z 15 sierpnia 2024 r. zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw (Dz.U. 2024, poz. 1314), projekt rozporządzenia z 15 listopada jest na etapie opiniowania,
- ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (nowa definicja budynku i budowli) – 21 listopada Senat przyjął ustawę bez poprawek,
- globalny podatek wyrównawczy (Pillar 2) – Dz.U. 2024, poz. 1685
- PIT kasowy - (Dz.U. 2024 poz. 1593),
- podwyżki akcyzy (m.in. na papierosy) – Dz.U. 2024, poz. 1681,
- projekt rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących - czeka na podpis ministra finansów (druk nr 875 z wykazu RCL).
- zwolnienie z VAT małych firm w całej UE – ustawa podpisana przez prezydenta
- zmiany w składce zdrowotnej – projekt w Sejmie.
Jak zaznacza Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan, wymaga to od przedsiębiorców szeregu przygotowań.
- Będą to zmiany bardzo trudne i wymagające od firm dużego zaangażowania, jak m.in. wdrożenie nowych definicji budynku i budowli w podatku od nieruchomości czy JPK CIT. Niestety, reforma nie polega na deregulacji ani uproszczeniu przepisów. Jej celem jest dostosowanie przepisów do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (w przypadku podatku od nieruchomości) czy prawa międzynarodowego (globalny podatek wyrównawczy) oraz dostarczenie administracji nowych danych do analiz (JPK CIT). Rządowi nie udało się zrealizować zapowiedzi , że zmiany podatkowe będą wprowadzane z 6-mięsięcznym vacatio legis. W praktyce nowe przepisy są publikowane w Dzienniku Ustaw na ostatnią chwilę, a przedsiębiorcy – podobnie jak w poprzednich latach – mają zaledwie kilka tygodni na ich wdrożenie – mówi Przemysław Pruszyński.
Podatek od nieruchomości może wzrosnąć przez niejasne definicje
Jedne z najważniejszych zmian, które mają obowiązywać od 2025 r., będą dotyczyć definicji budynku i budowli w podatku od nieruchomości. Wszystko wskazuje na to, że uda się opublikować ustawę w Dzienniku Ustaw w wymaganym terminie do końca listopada 2024 r.
- Mimo iż Ministerstwo Finansów deklarowało zachowanie podatkowego „status quo”, to już sam fakt przedłużenia o dwa miesiące terminu składania deklaracji na podatek od nieruchomości - do końca marca 2025 r. - przeczy tej deklaracji. Przedłużenie terminu to oczywiście dobre rozwiązanie, jednak przedsiębiorcy powinni wykorzystać dodatkowy czas na inwentaryzację nieruchomości, by złożyć deklarację zgodnie z nowymi przepisami. Może to być bardzo wymagające zadanie. Nowe definicje zawierają bowiem szereg niejasnych, nieprecyzyjnych sformułowań, które mogą być przedmiotem licznych sporów - mówi dr Adam Kałążny, partner associate w Deloitte.
Przypomnijmy, że zgodnie z ustawą, budowlą będzie:
- obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
- elektrownia wiatrowa, elektrownię jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, biogazownia, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linową, wyciąg narciarski oraz skocznię, w części niebędącej budynkiem – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
- urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w lit. a, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
- urządzenie techniczne inne niż wymienione w lit. a–c – wyłącznie w zakresie jego części budowlanych,
- fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową
– wzniesione w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy stanowią część obiektu niewymienionego w ustawie.
- W trakcie prac legislacyjnych nie doprecyzowano niestety definicji "urządzenia budowlanego”, "instalacji przemysłowej" czy "innego urządzenia technicznego". Nie wiadomo też, jak należy rozumieć pojęcie "wolnostojący". Te niejasności mogą być furtką dla części organów podatkowych, żeby rozciągać definicję budowli według własnego uznania. W efekcie może to prowadzić do wzrostu opodatkowania - ostrzega dr Adam Kałążny.
Czytaj w LEX: Kwalifikacja prawna ogrodzenia jako budowli lub urządzenia budowlanego > >
Niewielu skorzysta na zmianach w PIT i składce zdrowotnej
Od 1 stycznia 2025 r. część przedsiębiorców będzie mogła rozliczać PIT metodą kasową. To oznacza, że zapłacą podatek wtedy, gdy sami otrzymają zapłatę od kontrahenta. Skorzystają z tego najmniejsze firmy, których przychody nie przekroczyły 1 mln zł oraz rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej.
- To dobrze, że przedsiębiorcy będą mogli wybrać rozliczenie kasowe. W praktyce jednak zainteresowanie tym rozwiązaniem będzie niewielkie, zarówno ze względu na wysokość przychodów, jak też wymóg samodzielnego prowadzenia działalności (bez wspólników). Mimo iż celem kasowego PIT jest ułatwienie rozliczeń, to zniechęcające mogą być dodatkowe warunki: konieczność monitorowania płatności po stronie przychodów i kosztów, sprawdzania statusu kontrahentów pod kątem B2B oraz pilnowania niskiego progu przychodów - mówi Grzegorz Grochowina, szef Zespołu Zarządzania Wiedzą w Departamencie Podatkowym w KPMG w Polsce.
Rząd planuje też zmiany w składce zdrowotnej, które mają wejść w życie dwuetapowo. W pierwszym etapie, już w 2025 r. osoby rozliczające się według skali i stawki liniowej 19 proc. zapłacą składkę niższą o ok. 100 zł. Ryczałtowcy będą rozliczać się bez zmian. W drugiej turze, od 2026 r., planowane jest wprowadzenie progów, po przekroczeniu których składka wzrośnie.
- Ze zmian planowanych od 2025 r. skorzystają przede wszystkim przedsiębiorcy o najniższych dochodach. Większa reforma, planowana od 2026 r., może natomiast sprawić, że część przedsiębiorców zmieni formę opodatkowania. Co do zasady, najbardziej spadnie atrakcyjność ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla osób uzyskujących wysokie przychody powyżej 50 tys. zł miesięcznie– mówi Grzegorz Grochowina.
Zobacz w LEX: Kasowy PIT – na czym polega i kto może z niego skorzystać > >
Cena promocyjna: 176 zł
|Cena regularna: 220 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 153.99 zł
JPK CIT - nie warto odraczać prac
Kolejną znaczącą zmianą będzie obowiązek wdrożenia JPK CIT. Chodzi o prowadzenie ksiąg rachunkowych przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłanie ich skarbówce po zakończeniu roku podatkowego, co będzie wymagać dostosowania systemów finansowo-księgowych. Obowiązek raportowania JPK CIT wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r. i w pierwszej kolejności obejmie podatników CIT, których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 mln euro. W kolejnych dwóch latach ma być rozszerzana na pozostałych podatników. Takie zmiany zostały wprowadzone jeszcze przez Polski Ład i mają służyć uszczelnieniu systemu podatkowego.
Andrzej Paczuski, partner w Paczuski Taudul Doradcy Podatkowi, zwraca uwagę, że wdrażając JPK CIT, w pierwszej kolejności należy przeanalizować, jakie dane powinny być raportowane oraz czy istniejące systemy i procesy umożliwiają automatyczne ich zebranie. Jego doświadczenie wskazuje, iż wymagane będzie dostosowanie procesów i systemów podatkowo-księgowych oraz zaplanowanie niezbędnych zmian w systemach IT.
- Przygotowania rozpocząłbym od mapowania odpowiednich kont księgowych, z których przedsiębiorca będzie korzystał przy raportowaniu JPK CIT. Z wielką dozą prawdopodobieństwa należy przyjąć, iż niezbędne będą zmiany zarówno w księgach rachunkowych, jak i systemach IT. Oznacza to, iż czasu jest naprawdę niewiele, w szczególności, jeżeli założy się czas niezbędny na szkolenie personelu oraz przeprowadzenia niezbędnych testów - mówi Andrzej Paczuski, partner w Paczuski Taudul Doradcy Podatkowi,
15 listopada Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia, zgodnie z którym planowane jest okresowe zwolnienie z raportowania, dotyczące jedynie ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (struktura JPK_ST_PD). Nie dotyczy to natomiast raportowania danych z ksiąg rachunkowych i rozliczeń podatku dochodowego (struktura JPK_KR_PD).
Czytaj również: JPK CIT - jakie dane trzeba będzie raportować
JPK CIT już niedługo - jak się przygotować?
Czy ulgi stracą na atrakcyjności przez podatek wyrównawczy
W 2025 r. wchodzą też w życie przepisy o globalnym podatku wyrównawczym, co wymusza unijna dyrektywa Pillar II. Nowe przepisy obejmą grupy o skonsolidowanych przychodach ponad 750 mln euro rocznie, w dwóch z czterech poprzednich lat finansowych. Jeśli efektywny poziom opodatkowania (ETR) wynosi poniżej 15 proc., firma zapłaci podatek wyrównawczy. Mimo iż nowy podatek ma zapłacić około 7 tys. podmiotów, to pośrednio dotknie on setek tysięcy podmiotów – ich kontrahentów, dostawców oraz pracowników. Samo Ministerstwo Finansów przyznało w uzasadnieniu do ustawy, że podatek ten może „zneutralizować” pozytywny efekt preferencji i doprowadzić do spadku atrakcyjności inwestycyjnej Polski. By temu zabiec, rząd deklaruje modyfikację zachęt podatkowych, m.in. w w ramach Polskiej Strefy Inwestycji oraz ulgi B+R. Jednak na razie nie ma żadnych projektów.
Jak wyjaśnia Monika Dziedzic, partner w MDDP, sposoby implementacji przepisów mogą się różnić w poszczególnych krajach i na tym polu kraje te będą rywalizować o inwestycje. Przepisy dyrektywy pozwalają na wdrożenie przez poszczególne państwa ulg podatkowych nie wpływających na konieczność zapłaty globalnego podatku wyrównawczego, o ile zostaną spełnione odpowiednie warunki, dotyczące m.in. okresu ulgi czy prawa do zwrotu niewykorzystanej części. Powinny to być również mechanizmy oparte o granty.
Przypomnijmy też, że niezależnie od globalnego podatku wyrównawczego, od 2024 r. obowiązuje już krajowy minimalny podatek dochodowy CIT, który ma być lokalnym sposobem walki z agresywną optymalizację podatkową.
Czytaj również: Składka zdrowotna 2026 a forma opodatkowania
Czytaj w LEX: Minimalny podatek od największych korporacji > >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.