Danina solidarnościowa jest uregulowana w rozdziale 6a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. I chociaż nie spełnia ona definicji podatku w myśl ustawy – Ordynacja podatkowa, to często określana jest jako trzeci próg podatkowy od dochodów osiąganych przez osoby fizyczne. Obowiązane do jej zapłaty są osoby fizyczne, które osiągną rocznie dochód przekraczający 1 mln zł. Ustalenia wysokości dochodu dokonuje się, sumując dochody opodatkowane według skali podatkowej, podatkiem liniowym w wysokości 19 proc. od dochodów z działalności gospodarczej, dochody z tytułu zbycia udziałów i instrumentów finansowych oraz dochody z zagranicznej spółki kontrolowanej. Wysokość daniny solidarnościowej wynosi 4 proc. podstawy jej obliczenia, tj. od nadwyżki dochodów ponad 1 mln zł.

Spór o rozliczenie strat

Dochody stanowiące podstawę obliczenia wysokości daniny solidarnościowej, zgodnie z przepisami ustawy o PIT, pomniejsza się o:

  • składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe)
    • zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia społeczne podatnika oraz osób z nim współpracujących,
    • potrącone w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego zaniechano poboru podatku,
  • składki zapłacone w roku podatkowym na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących w kraju Unii Europejskiej, EOG lub w Konfederacji Szwajcarskiej,
  • część składki zdrowotnej i u podatników opodatkowanych podatkiem liniowym,
  • jeśli podatek opłaca podmiot, który w Polsce płaci 19 proc. podatek za zagraniczną jednostkę kontrolowaną, wówczas ustalając daninę solidarnościową można odliczyć dywidendę otrzymaną od zagranicznej jednostki kontrolowanej oraz dochód z odpłatnego zbycia udziału w zagranicznej jednostce kontrolowanej, w części uwzględnionej w podstawie opodatkowania u podatnika (czyli już raz opodatkowany).

Przepisy stanowiące o daninie solidarnościowej nie wspominają o możliwości odliczenia straty z lat ubiegłych przy ustalaniu jej podstawy. W związku z tym, od początku wprowadzenia do ustawy o PIT pojęcia daniny solidarnościowej organy podatkowe stały na stanowisku, że jako że przepisy nie zakładają możliwości odliczenia strat, w takim wypadku nie jest to w ogóle możliwe. Inaczej natomiast twierdziły sądy administracyjne – w ich ocenie, gdyby ustawodawca miał na celu uniemożliwienie odliczania strat, wówczas zawarłby jasne zapisy w ustawie. Ponieważ brak jest takich przepisów, w takim wypadku odliczanie strat w przypadku daniny solidarnościowej jest jak najbardziej dopuszczalne.

Ministerstwo Finansów również postanowiło się wypowiedzieć w tym temacie, jako że budził on coraz więcej wątpliwości. W odpowiedzi na interpelację poselską nr 42274 w sprawie możliwości naliczania daniny solidarnościowej od straty podatnika z lat ubiegłych, wiceminister Artur Soboń poinformował, że Ministerstwo Finansów podziela stanowisko wyrażone w orzecznictwie sądowo-administracyjnym w zakresie możliwości uwzględniania straty z lat ubiegłych przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej. Jednocześnie podkreślił, że w związku z zajęciem stanowiska przez Ministerstwo Finansów, zostaną uzupełnione w tym zakresie objaśnienia podatkowe z 28 sierpnia 2019 roku, dotyczące stosowania przepisów o daninie solidarnościowej zawartych w ustawie o PIT.

Czytaj również: ​Danina solidarnościowa a odliczenie strat - MF zmienia stanowisko >>

Łatwiej będzie uniknąć daniny

Zajęcie wprost stanowiska przez Ministerstwo Finansów może uspokoić podatników obowiązanych do zapłaty daniny solidarnościowej. Nie będą już oni zmuszeni walczyć przed sądami administracyjnymi, bowiem organy podatkowe nie powinny już kwestionować możliwości odliczania strat z przypadku obliczania wysokości daniny. Dla niektórych podatników może być to istotna kwestia, bowiem często zdarza się, że straty poniesione w latach ubiegłych spowodują, że pomimo osiągnięcia dochodu w wysokości zobowiązującej do zapłaty daniny solidarnościowej, dzięki możliwości odliczenia strat obowiązek zapłaty daniny w ogóle nie powstanie.

Urszula Sałacińska-Matwiejczyk, doradca podatkowy z Północno-Wschodniej Grupy Podatkowej, ekspert Tax Alert

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.