W związku z wydanym komunikatem Wydziału Informacji Sądowej Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) w sprawie zawieszania postępowań przed NSA (https://www.nsa.gov.pl/sprostowania-odpowiedzi-polemiki/komunikat-wydzialu-informacji-sadowej-naczelnego-sadu-administracyjnego-w-sprawie-zawieszania-postepowan-przed-nsa,news,26,1120.php) z zadowoleniem należy przyjąć fakt, że NSA dostrzega ten problem. To istotny sygnał dla podatników, że kwestia ta jest monitorowana i NSA ma świadomość zarówno doniosłości zagadnienia, jak również potencjalnych negatywnych skutków w tym zakresie. Podejście sądu jest bowiem monitorowane zarówno przez biznes jak i prawników – nawet jeżeli poszczególne zawieszenia postepowań nie dotyczą ich konkretnych spraw.
Odpowiedzialnie należy jednak przyjąć, że obecnie przedwczesna jest ocena, czy uda się w pełni uniknąć opóźnień w obszarze sądownictwa administracyjnego oraz jaka może być ich ewentualna skala. Problem bowiem istnieje. Nie można wykluczyć bowiem, że argumenty sędziów opowiadających się za zawieszeniem postępowań, zostaną przyjęte także przez inne składy orzekające, zwłaszcza te, w których wspomniani sędziowie będą zasiadać - co w konsekwencji doprowadzi do zwiększenia liczby zawieszeń, a to z kolei może rodzić ryzyko przewlekłego rozpoznawania spraw.
NSA wskazując w swoim komunikacie na fakt, że nie wszystkie składy orzekające przyjęły omawiane podejście, zwraca uwagę na jeszcze inny problem – swego rodzaju losowość przy rozstrzygnięciach spraw. W mojej ocenie taka sytuacja rodzi ryzyko, że podatników czeka niepewność (miejmy nadzieję jak najmniejsza), czy ich sprawy zostaną rozpatrzone, czy jednak zawieszone ze względu na ewentualną nieprawidłowość w obsadzeniu sądu I instancji. Dla podatników może to być pewnego rodzaju „loteria”, w zależności od tego, do jakiego składu orzekającego trafi ich sprawa - która w mojej ocenie nie powinna mieć miejsca w państwie prawa.
Reasumując, należy docenić, że NSA zwraca uwagę na problem zawieszeń. Jednocześnie NSA powinien rozważyć podjęcie działań w tej kwestii np. poprzez podjęcie uchwały, w celu uregulowania kwestii zawieszeń ze względu na ewentualnych nieprawidłowości w obsadzie sądu I instancji, tak aby uniknąć niejednolitych rozstrzygnięć i zapewnić równe traktowanie wszystkich podatników, czekających na rozstrzygnięcie swojej sprawy przed sądem. Z pewnością takie rozwiązanie wzmocniłoby zaufanie obywateli do wymiaru sprawiedliwości i pozwoliłoby na całkowite wykluczenie ryzyka potencjalnych opóźnień w sądownictwie administracyjnym z tej przyczyny.
Karolina Gotfryd, radca prawny, menedżer w Crido
Czytaj również: Podejście NSA do sędziów powołanych po 2017 roku
