Rodzinne powiązania i koligacje czasem są trudne do przeniesienia na grunt przepisów prawnych. Cały czas jednak są źródłem problemów i wątpliwości. Nie zawsze wiemy, jaki wpływ mają rodzinne więzy krwi na ewentualne skutki podatkowe lub ulgi zawarte w przepisach. Tak było w przypadku pewnego podatnika, który powziął pewne wątpliwości w kwestii skutków podatkowych umieszczenia go w testamencie przez siostrę babci od strony mamy, czyli jego cioteczną babcię.

Otóż babka cioteczna podatnika sporządziła testament, w którym zapisała mu posiadany przez nią udział w nieruchomości (1/2 nieruchomości, pozostałe 1/2 posiada matka naszego spadkobiercy). Spadkodawczyni, będąc osobą bezdzietną, uczyniła swego krewnego jedynym powołanym do spadku. Nasz spadkobierca zastanawiał się do jakiej grupy podatkowej według obowiązujących przepisów zostanie on zaliczony w związku z otrzymanym spadkiem? I takie pytanie skierował do fiskusa, czyli dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przestawiając swoje stanowisko, że jego zdaniem powinien on zostać zaliczony do II grupy podatkowej jako zstępny rodzeństwa. 

Zobacz również: Otrzymaną darowiznę można przekazać dalej >>

Prywatny majątek ma zostać w rodzinie >>

Grupy podatkowe wpływają na wysokość podatku

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Natomiast w myśl art. 14 ust. 3 ww. ustawy, do poszczególnych grup podatkowych zalicza się: do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów; do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych; do grupy III – innych nabywców. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do II grupy podatkowej zaliczani są: zstępni rodzeństwa (np. siostrzeńcy, bratankowie i ich dzieci oraz wnuki i prawnuki), rodzeństwo rodziców (wujostwo, stryjostwo), zstępni i małżonkowie pasierbów, rodzeństwo małżonków (np. brat żony) oraz małżonkowie rodzeństwa (bratowe, szwagrowie), małżonkowie rodzeństwa małżonków (np. żona brata męża), małżonkowie innych zstępnych (żona wnuka, prawnuka, mąż wnuczki i prawnuczki). 

 

Zstępny rodzeństwa to druga grupa podatkowa

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że stanowisko spadkobiercy jest prawidłowe. Podkreślił, że z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że 23 września 2010 r. babka cioteczna podatnika (siostra babci od strony mamy) sporządziła na jego rzecz testament, w którym zapisuje mu posiadany przez nią udział w nieruchomości (1/2 nieruchomości, pozostałe 1/2 posiada jego matka). Dyrektor KIS podkreślił, że mając zatem na uwadze przywołany przepis art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, że w związku z nabyciem przez spadkobiercę spadku od siostry jego babci (siostry matki jego matki), spadkobierca zaliczać się będzie do II grupy podatkowej jako zstępny rodzeństwa. Do tej grupy zalicza się – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej: 9637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej; 7276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej; 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (pod pewnymi warunkami).

Łamigłówka rodzinna a rozliczenie podatku

- Komedia omyłek to bardzo przyjemna rozrywka intelektualna; dopiero na końcu – w scenie finałowej – okazuje się, kto jest dla kogo ojcem, dziadkiem, babcią i siostrą. Bardzo zabawne, kiedy siedzimy w wygodnym fotelu na widowni teatralnej. Skomplikowane, kiedy dotyczy nas samych i prawidłowego wypełniania rozmaitych deklaracji, informacji oraz zeznań podatkowych – podkreśla Agnieszka Czernik, doradca podatkowy z Kancelarii Podatkowej z Krakowa. Zauważa ona, że tym razem podatnik prawidłowo rozwiązał swoją własną łamigłówkę rodzinną, uznając się za zstępnego rodzeństwa, przynależącego do II grupy podatkowej w myśl art. 14 ust. 3 pkt 2) ustawy o podatku od spadków i darowizn, co zostało potwierdzone przez Dyrektora KIS w wydanej przez niego interpretacji indywidualnej. - Problemu można się dopatrywać w stopniu trudności i zawiłości zagadki rodzinnej, której bezpieczne i legalne rozwiązanie wymagało zwrócenia się z wnioskiem do organów podatkowych.

Dodajmy również, iż z dniem 1 października 2020 roku, w związku z wejściem w życie nowego JPK_V7M oraz JPK_V7K, rodzinne puzzle i szarady będą rozwiązywali wszyscy doradcy podatkowi, pochylając się nad ewidencją VAT sprzedaży z użyciem kodu TP (transakcja z podmiotem powiązanym – powiązania rodzinne). Pytanie, kto kogo zasypie deszczem korespondencji: doradcy podatkowi Dyrektora KIS wnioskami ORD-IN, czy też Ministerstwo Finansów doradców podatkowych wezwaniami – zastanawia się Agnieszka Czernik.

Interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 października 2020 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.74.2020.1.PB

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.