Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych co do zasady dotyczy podatników zawierających transakcje z podmiotami powiązanymi. Do końca 2018 r. brak było jednoznacznie zdefiniowanego celu takiej dokumentacji, dlatego utożsamiano go wyłącznie z ustawowym obowiązkiem, a sama dokumentacja traktowana była jako „zdjęcie transakcji”. Od początku 2019 r. cel taki został sformułowany. Tym samym, podatnicy są zobowiązani do sporządzania dokumentacji w celu udowodnienia, że warunki transakcji kontrolowanej odpowiadają warunkom rynkowym, tj. takim jakie ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Nowe progi dokumentacyjne
Nowe przepisy odeszły od wprowadzonej w 2017 r. zasady, zgodnie z którą obowiązek dokumentacyjny uzależniony był od wysokości przychodów i kosztów podatnika. Obecne regulacje wskazują progi wartości transakcji jednorodnych, powyżej których konieczne jest sporządzenie dokumentacji. Tym samym, podatnik ma obowiązek posiadać dokumentację cen transferowych dla transakcji, której wartość netto przekroczyła 10 mln zł (transakcje towarowe i finansowe) lub 2 mln zł (transakcje usługowe oraz innego rodzaju). Wskazane progi należy rozpatrywać osobno dla transakcji sprzedażowych i zakupowych.
Jednorodny charakter transakcji determinowany jest jej głównymi parametrami. Do takich należą m.in. przedmiot i przebieg transakcji (w tym analiza funkcjonalna), warunki na jakich została zawarta czy też metoda weryfikacji cen. Zatem, do ww. progów przyrównać należy łączną wartość transakcji uznanych za jednorodne gospodarczo i ekonomicznie (transakcja kontrolowana), bez względu na liczbę kontrahentów powiązanych, z którymi jest zawierana czy wystawionych dokumentów księgowych.
Ponadto nowe przepisy precyzują w jaki sposób należy ustalić wartość transakcji kontrolowanej w zależności od jej rodzaju. Jak wskazano w poniższym przykładzie, w przypadku pożyczek i kredytów pod uwagę należy wziąć wartość kapitału. W przypadku transakcji towarowych i usługowych – wartość transakcji, której podstawą określenia są otrzymane/wystawione faktury, umowy lub inne dokumenty (gdy faktury nie zostały wystawione), bądź w ostateczności wartość płatności.
Niewątpliwie, nowe regulacje ograniczają obowiązek dokumentacyjny dla wielu podatników, szczególnie mikro- i małych przedsiębiorców. Pozytywnie należy także ocenić wyrażenie progów dokumentacyjnych w złotych (a nie jak dotychczas euro) oraz doprecyzowanie, że należy brać pod uwagę kwoty netto transakcji. Problematyczna może jednak okazać się prawidłowa identyfikacja transakcji w zakresie uznania ich za jednorodne bądź nie. W takim przypadku konieczne może być przeprowadzenie bardziej szczegółowej analizy gospodarczo-ekonomicznej poszczególnych transakcji.
Przykład
Spółki A, B i C są podmiotami powiązanymi. Spółka A otrzymała w 2019 r. dwie pożyczki – 9 mln zł od spółki B oraz 3 mln zł od spółki C.
Weryfikując obowiązek dokumentacyjny za 2019 r., należy określić czy otrzymane przez Spółkę A pożyczki należy traktować jako transakcje jednorodne. W tym celu należy wziąć pod uwagę m.in. sposób ustalania oprocentowania pożyczek oraz ich przeznaczenie (działalność bieżąca lub inwestycyjna). Możliwe są więc dwa przypadki:
- pożyczki należy uznać za jednorodne, przez co wystąpi obowiązek dokumentacyjny po stronie Spółki A (łączna wartość kapitału pożyczek przekracza 10 mln zł (9 mln zł + 3 mln zł));
- pożyczki różnią się zasadniczo od siebie, przez co brak jest obowiązku dokumentacyjnego po stronie pożyczkobiorcy (wartość każdej z pożyczki nie przekracza 10 mln zł).
Wymogi dokumentacyjne
Zmiany w zakresie sposobu określania obowiązku dokumentacyjnego i jednoczesne zmniejszenie prawdopodobieństwa jego wystąpienia, przyczyniły się do nieznacznego uszczegółowienia treści lokalnych dokumentacji (m.in. w zakresie opisu ogólnej działalności podatnika oraz porozumień i interpretacji dotyczących transakcji, zawartych z organami podatkowymi), ale przede wszystkim zwiększenia jej obligatoryjnych elementów.
Zobacz również:
Obniżenie stawek amortyzacyjnych nie jest zakazaną optymalizacją >>
Będą zmiany w stosowaniu certyfikatów rezydencji >>
Od początku 2019 r. analiza cen transferowych stała się obowiązkowym elementem wszystkich dokumentacji cen transferowych (z wyjątkiem tych objętych mechanizmem bezpiecznych przystani). Oznacza to, że w sytuacji przekroczenia progów dokumentacyjnych dla transakcji (odpowiednio 10 mln i 2 mln zł), podatnik zobowiązany jest do sporządzenia analizy porównawczej lub analizy zgodności (gdy sporządzenie benchmarku nie jest możliwe lub właściwe).
Szczegółowy zakres lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz analiz został przedstawiony w rozporządzeniu ministra finansów wydanym odpowiednio w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych.
Natalia Chwała, doradca podatkowy, menadżer w ABC Tax
Witold Tomczak, konsultant w ABC Tax
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
