Opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Podstawę opodatkowania stanowi każdego rodzaju zapłata otrzymana z tytułu sprzedaży przez dokonującego dostawy towarów lub usługodawcę od nabywcy towarów lub usługobiorcy. Obejmuje podatki, cła, opłaty i inne, podobne należności (z wyjątkiem kwoty podatku), a także koszty dodatkowe w postaci prowizji, kosztów opodatkowania, transportu i ubezpieczenia, pobrane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy albo usługobiorcy. Do podstawy opodatkowania wlicza się również otrzymane dotacje, subwencje i inne, podobne dopłaty, które w bezpośredni sposób wpływają na cenę dostarczanych towarów bądź usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, udzielonych nabywcy lub usługobiorcy jako opustów i obniżek cen, a także dotyczących zwrotu udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, a zaksięgowanych przez podatnika na koncie przejściowym. Tym samym opisany sposób ustalania podstawy opodatkowania stanowi odzwierciedlenie przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.
Czytaj w LEX: Koszty wysyłki towaru a podstawa opodatkowania VAT na przykładach >
Czytaj również: Częsta sprzedaż przez internet może być objęta podatkiem >>
Działalność handlowa a opodatkowanie VAT
Prowadzący od ponad dziesięciu lat pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną zryczałtowanym podatkiem dochodowym to czynny podatnik VAT zajmujący się handlem częściami elektronicznymi uzyskanymi z recyklingu. Oferty sprzedaży są umieszczane na portalach internetowych. Przedsiębiorca wysyła towar, jednak z samej wysyłki nie czerpie żadnych korzyści, bowiem na każdej aukcji informuje potencjalnych klientów, że kupujący w chwili zakupu towaru udziela jemu jako sprzedającemu jednorazowego pełnomocnictwa na zawarcie umowy z firmą obsługującą wysyłkę (kurierską albo pocztową), tj. realizującą odpłatną dostawę zamówionych towarów poprzez nadanie przesyłki i jej opłacenie w imieniu i na rzecz kupującego. Podatnik dodał, że nie prowadzi specjalnej, oddzielnej ewidencji ujmującej wysokości środków przeznaczonych na pokrycie kosztów wysyłki, aczkolwiek koszt wysyłki zostaje automatycznie wyodrębniony na fakturach, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie zestawienia rocznego poniesionych kosztów. Jak wskazano we wniosku, kwota otrzymana na pokrycie kosztów wysyłki jest zgodna z faktycznym kosztem wysyłki, czasami bywa mniejsza, a w szczególnych przypadkach zakupiony towar zostaje wysłany „na koszt firmy”, w szczególności, jeżeli przedsiębiorca chce docenić klienta kupującego jednorazowo kilka przedmiotów.
Po ustaleniach z księgowym okazało się, że wpływy, które pochodziły ze zwrotów za poniesione wydatki na wysyłkę, a niestanowiące dochodu podatnika zostały opodatkowane 23 proc. stawką VAT i 3 proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Przedsiębiorca zaniepokojony malejącym zyskiem chciał ustalić, czy środki pieniężne, które wpływają na jego rachunek bankowy celem opłacenia kosztów przesyłki zakupionego towaru, stanowią podstawę opodatkowania VAT. Sam wychodził z założenia, że tego typu koszty nie stanowią podstawy opodatkowania VAT, bowiem działając w imieniu kupującego jako jego pełnomocnik zostaje zobowiązany jedynie do przekazania otrzymanych kwot podmiotowi, który doręczy przesyłkę. Jego zdaniem, to nic innego jak zwrot kosztów, tak więc kwoty te nie powinny stanowić podstawy opodatkowania VAT. Podniósł, że sytuacja byłaby inna, gdyby za przesyłkę została pobrana większa kwota niż rzeczywiście zapłacona - wówczas nadwyżka byłaby przychodem stanowiącym podstawę opodatkowania VAT.
Czytaj w LEX: Koszty wysyłki sprzedanego towaru pocztą - skutki VAT >
Koszty przesyłki to także podstawa opodatkowania
Stanowisko wnioskodawcy nie zostało uznane za prawidłowe. Dyrektor KIS wskazał, że co do zasady podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi wartość otrzymanego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługę otrzymał lub powinien otrzymać od kupującego. Natomiast nie obejmuje otrzymanych, udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, a stanowiących zwrot. Aby możliwe było niewliczanie uiszczonych przez kupującego kosztów wysyłki towaru do podstawy opodatkowania dostawy towarów, sprzedający powinien zawrzeć umowę z firmą obsługującą przesyłki (w imieniu i na rzecz kupującego). Poza tym zobowiązany jest prowadzić ewidencję kwot otrzymanych przez kupujących.
Czytaj w LEX: Podstawa opodatkowania usług kompleksowych - omówienie orzecznictwa >
Jak uznał organ interpretujący, wnioskodawca nie spełnia żadnego ze wskazanych warunków, zatem środki pieniężne przekazywane podatnikowi przez kupującego, a stanowiące koszt przesyłki to nic innego, jak podstawa opodatkowania VAT z tytułu dostawy towarów. W pierwszej kolejności w przypadku wnioskodawcy na portalach internetowych istnieje jedynie krótka informacja dla przyszłych kupujących dotycząca udzielenia sprzedającemu pełnomocnictwa na jednorazowe zawarcie umowy z firmą obsługującą wysyłkę zamówionego towaru. Co więcej podatnik nie prowadzi oddzielnej ewidencji wysokości środków przeznaczonych na pokrycie kosztów wysyłki dla potrzeb podatku. (interpretacja dyrektora KIS z 22 sierpnia 2023 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.344.2023.4.KP).
Na marginesie organ dodał, że jeżeli informacja umieszczona na portalach odzwierciedla rzeczywistą sytuację, a przedsiębiorca faktycznie zawiera umowę z przewoźnikiem w imieniu i na rzecz kupującego dotyczącą wysłania towaru, koszty przesyłki mogłyby nie zwiększać podstawy opodatkowania z tytułu sprzedaży towaru, jeżeli wnioskodawca prowadziłby ewidencję, o której mowa w przepisach ustawy.
Sprawdź w LEX: Jak udokumentować obciążenie polskiego zleceniodawcy usługi transportowej kosztami myta poniesionego przez firmę transportową? >
Istota przedstawicielstwa i pełnomocnictwa
Istotnym wydaje się poruszenie i rozróżnienie kwestii pełnomocnictwa i przedstawicielstwa uregulowanych w Kodeksie cywilnym. Przedstawicielstwo polega na dokonywaniu czynności prawnej przez osobę fizyczną lub prawną (przedstawiciela) w imieniu innej osoby fizycznej lub prawnej (reprezentowanego) ze skutkiem prawnym dla tej innej osoby, o ile przedstawiciel działa w granicach umocowania rozumianego jako uprawnienie do dokonania czynności prawnych z bezpośrednim skutkiem dla reprezentowanego. Umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie i przyjmować formę przedstawicielstwa ustawowego albo na oświadczeniu reprezentowanego w postaci pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo udzielone do określonego rodzaju czynności będzie pełnomocnictwem rodzajowym, a tego typu pełnomocnictwa wyróżnia się rodzajem i przedmiotem czynności określonymi w treści, do których umocowany został pełnomocnik.
Czytaj w LEX: Pełnomocnictwo ogólne - poradnik na przykładach >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
