Zgodnie z przepisami obligatoryjny KSeF ma wejść w życie 1 lipca 2024 r. dla czynnych podatników VAT, a od 1 stycznia 2025 r. - dla podatników zwolnionych z VAT. Ministerstwo Finansów jeszcze niedawno informowało, że nie planuje przesunięcia terminu wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur ( KSeF).
Według Jarosława Nenemana, wiceministra finansów, wdrożenie i rozwój KSeF jest jednym z priorytetów ministerstwa w zakresie polityki fiskalnej. - Będzie to stanowiło uzupełnienie innych środków uszczelniających mających na celu zwalczanie oszustw związanych z VAT i uchylania się od VAT oraz modernizację systemu VAT, takich jak Jednolity Plik Kontrolny, mechanizm podzielonej płatności, elektroniczny system analizowania przepływów środków pieniężnych STIR oraz system kas rejestrujących online – zaznaczył wiceminister w odpowiedzi na interpelację poselską nr 250.
Pojawia się jednak coraz więcej postulatów, by termin przesunąć. Pisma w tej sprawie skierowało do resortu finansów Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP) oraz Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Adam Abramowicz. Postulat Rzecznika poparła m.in. Północna Izba Gospodarcza w Szczecinie.
W dniu 19 stycznia MF zapowiedziało jednak, że obowiązkowy Krajowy System e-Faktur nie wejdzie w życie 1 lipca 2024 r. Minister finansów Andrzej Domański nie podał jednak nowej daty. Czytaj tutaj: MF: Data wprowadzenia KSeF zostaje odsunięta >
Czytaj też w LEX: Krajowy System e-Faktur obowiązkowy od 1.07.2024 r. – praktyczne aspekty wdrożenia KSeF >
Argumenty za i przeciw zmianie daty
Przedsiębiorcy nie są jednak jednomyślni. - Na odroczenie tego terminu liczą przede wszystkim małe firmy. Jednak największe podmioty już wcześniej rozpoczęły wdrażanie nowych przepisów i zainwestowały w dostosowanie systemów finansowo-księgowych, dlaczego opowiadają się co do zasady za terminem 1 lipca 2024 r. - mówi Przemysław Pruszyński, doradca podatkowy, dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan.
Zapraszamy na szkolenie online w LEX: Wdrożenie KSeF w biurze rachunkowym i w firmie (procedury i automatyzacja procesów) >
Problem w tym, że do 1 lipca pozostało niewiele czasu, a Ministerstwo Finansów nie przedstawiło dotychczas wszystkich niezbędnych przepisów.
- Przesunięcie terminu wdrożenia KSeF to dobra decyzja, ponieważ system powinien być w pełni dopracowany. Kierownictwo Ministerstwa Finansów nie mogło zdecydować inaczej w sytuacji, gdy zauważyło niedociągnięcia oraz konieczność przeprowadzenia audytu. Istotnym argumentem za przesunięciem terminu wdrożenia KSeF jest też brak rozporządzeń wykonawczych oraz niektórych założeń technicznych, zwłaszcza dotyczących procedur awaryjnych i kodów QR. Jednak część podatników prowadzi już bardzo zaawansowane prace związane z wdrożeniem KSeF. Będą mogli oczywiście rozpocząć fakturowanie w KSeF na zasadzie dobrowolności. Nie wiadomo natomiast, jakie zmiany zostaną wprowadzone do przepisów o KSeF i czy nie będzie się to wiązało z koniecznością kolejnych inwestycji po stronie przedsiębiorców – mówi Janina Fornalik, doradca podatkowy, partner w MDDP.
Przeczytaj o tym, jak KSeF zmieni model współpracy księgowego z klientem >
W małych firmach mniej problemów i gorsze przygotowanie
Według Adama Abramowicza z badań przeprowadzonych w III kwartale 2023 r. wynika, że podatnicy, zwłaszcza z sektora mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw nie są przygotowani do obligatoryjnego stosowania KSeF. Co więcej, nieprzygotowana do tego jest duża część biur rachunkowych. Dlatego Rzecznik zaapelował o rozłożenie obowiązku w czasie. Chce, by od 1 lipca 2024 r. obligatoryjny KSeF objął tylko duże podmioty, natomiast średnie od 1 stycznia 2025 r., małych podatników od 1 lipca 2025 r., a mikroprzedsiębiorców od 1 stycznia 2026 r.
Czytaj w LEX: Struktura Krajowego Systemu e-Faktur >
Również Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy, partner w Chojnacka & Łagowski Doradcy Podatkowi, wskazuje, że szczególnie dużo wysiłku we wdrożenie KSeF będą musiały włożyć największe podmioty, które często wystawiają faktury w więcej niż jednym systemie. W ich przypadku konieczne będzie opracowanie nowego rozwiązania IT, które połączy te systemy i pozwoli bez zakłóceń wysyłać i odbierać faktury w KSeF. Z drugiej jednak strony największe podmioty są też najbardziej świadome wyzwań i najbardziej zaawansowane we wdrażaniu nowych obowiązków.
Według niego najmniej problemów będą miały najmniejsze firmy, które wystawiają mniejszą liczbę dokumentów. Ale przedsiębiorcy z tej grupy są też na najniższym etapie zaawansowania, wielu z nich zaczyna dopiero zbierać wiadomości o nowych obowiązkach. Z drugiej strony w ich przypadku przygotowania nie wymagają tak dużego wysiłku. Małe firmy będą mogły korzystać z narzędzi udostępnionych im bezpłatnie przez Ministerstwo Finansów, albo z rozwiązań stworzonych przez podmioty komercyjne, zintegrowanych z KSeF.
Liczne problemy do rozwiązania
O przesunięcie terminu wdrożenia KSeF apeluje też do resortu finansów Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP). - Obawiamy się, że wdrożenie KSeF w zapowiadanym terminie w obecnym kształcie spowoduje poważny chaos - napisał w liście do ministra Andrzeja Domańskiego prof. Stanisław Hońko, prezes SKwP. Stowarzyszenie przede wszystkim widzi potrzebę poprawienia przepisów i dopracowania rozwiązań KSeF. - Do 1 lipca 2024 r. zostało niewiele czasu. Skala problemów wskazuje przy tym na konieczność odsunięcia obligatoryjnego terminu wprowadzenia KSeF, z zastrzeżeniem, że dodatkowy czas powinien zostać odpowiednio wykorzystany - wskazuje prezes SKwP.
Według niego zasadne jest przemyślenie ogólnej koncepcji systemu w kierunku wprowadzenia udogodnień oraz korzyści dla podatników: system powinien być prosty, łatwy w obsłudze i nie rodzić zbyt dużych kosztów po stronie podatników. Poprawienia wymagają przepisy ustawy, a także wciąż tworzone przepisy wykonawcze.
Zobacz procedurę: Kary pieniężne nakładane z tytułu naruszania obowiązków związanych z KSeF >
Wcześniej Leszek Lewandowicz, sekretarz Zarządu Głównego SKwP, doradca podatkowy, zwracał uwagę, że w przepisach zakładających obowiązkowe wdrożenie KSeF nie dostrzeżono wielu problemów praktycznych, a podatnicy z założenia nie będą w stanie wystawiać faktur zgodnie z przepisami.
Problemem będzie m.in. odróżnienie podatnika od konsumenta. Z KSeF wyłączono m.in. faktury na rzecz nabywcy towarów lub usług będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, czyli tzw. faktury konsumenckie. Autorzy przepisów nie zastanowili się jednak, w jaki sposób sprzedawca ma odróżnić „podatnika” od „konsumenta” i w zależności od statusu nabywcy wystawić fakturę określonego rodzaju. Wyznacznikiem „podatnika” powinien być NIP, tyle że w celu prawidłowego wystawienia faktury ten numer powinien być na bieżąco weryfikowany przez wystawcę faktury (w czasie rzeczywistym). Poza tym część „podatników” w ogóle nie posiada NIP.
Czytaj więcej: Problemy z KSeF - Leszek Lewandowicz - SKwP - wywiad >>
Różne terminy oznaczają komplikacje
Inny problem wynika z faktu, że przepisy przewidują różne terminy wdrożenia KSeF. Od 1 lipca 2024 r. będzie on obowiązkowy dla podatników VAT czynnych. Od 1 stycznia 2025 r. wystawianie faktur w KSeF będzie obligatoryjne również dla podatników zwolnionych z VAT podmiotowo (u których wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku 200 tys. zł) oraz wykonujących czynności wyłącznie zwolnione przedmiotowo z VAT. Jednak ta grupa będzie od lipca 2024 r. będzie odbierać faktury w KSeF.
Zobacz nagranie szkolenia: Wdrożenie KSeF - zagadnienia techniczne >
Iwona Biernat-Baran, doradca podatkowy, członek Krajowej Rady Doradców Podatkowych, uważa, że będzie to źródłem dodatkowych komplikacji. - Różne terminy przystąpienia do KSeF podatników VAT czynnych i podatników VAT zwolnionych stanowić będą w praktyce duży problem. Od 1 lipca 2024 r. kłopotliwe może stać się odbieranie faktur przez podatników VAT zwolnionych, którzy pozostają poza KSeF. Ministerstwo Finansów proponuje jako rozwiązanie tzw. dostęp anonimowy. Uważam jednak, że lepszym rozwiązaniem byłoby wejście do KSeF obu tych grup w jednym terminie – mówi Iwona Biernat-Baran, doradca podatkowy, członek Krajowej Rady Doradców Podatkowych.
Również Kajetan Kubicz, adwokat w zespole KSEF EKSPERT w dziale podatkowym LTCA, zwraca uwagę, że rozwiązanie. dotyczące podatników zwolnionych z VAT zostało przedstawione z dużym z opóźnieniem. Dopiero niedawno MF stwierdziło, że podatnicy, którzy nie mają NIP, będą musieli go posiadać najpóźniej od 2025 r.
- W trakcie prac nad wdrożeniem KSeF podatnicy zgłaszają bardzo wiele problemów. Niestety, czasu na wdrożenie KSeF pozostaje coraz mniej, a większość pytań pozostaje bez odpowiedzi. Przykładem może być samofakturowanie, czyli przeniesienie obowiązku dokumentowania sprzedaży ze sprzedawcy na nabywcę. Wśród podmiotów powiązanych bardzo popularny jest model rozliczeń, w którym podmiot zagraniczny (sprzedawca) daje uprawnienia do samofakturowania podmiotowi polskiemu (nabywcy). Po 1 lipca 2024 r. polski podatnik będzie wystawiał faktury w KSeF za podmiot zagraniczny, mimo iż KSeF nie służy do raportowania faktur od zagranicznych dostawców. Jednak aby polski podatnik mógł wystawić taką fakturę w KSeF, podmiot zagraniczny musi mu udzielić uprawnień w … KSeF. Czyli zagraniczny podmiot musiałby wystąpić o polski NIP. To rozwiązanie nielogiczne, które w praktyce uniemożliwia samofakturowanie - mówi Kajetan Kubicz.
Czytaj też: Uprawnienia w KSeF - krytyczny aspekt wdrożenia przez przyszłych użytkowników >
Czytaj również: Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) >>
W samorządach jeszcze więcej problemów
Eksperci zwracają uwagę, że w sektorze publicznym wyzwań związanych z wdrożeniem KSeF będzie jeszcze więcej niż w biznesie. Samorządy, podobnie jak inni podatnicy, muszą wystawić faktury ustrukturyzowane od 1 lipca 2024 r.
- Wdrożenie KSeF przez jednostki samorządu terytorialnego przebiega inaczej niż w przypadku podmiotów biznesowych. Wielu samorządowców niechętnie podchodzi do elektronizacji, mając nadzieję, że wymóg ten zostanie odroczony. Będzie to dla nich dużo głębsza zmiana niż dla firm, przyzwyczajonych do wysyłania faktur mailem. Po drugie, samorządy mają dodatkowe specyficzne dla nich problemy – mówi Joanna Rudzka, doradca podatkowy specjalizujący się w rozliczeniu samorządów.
Wyjaśnia, że w KSeF wszystkie faktury trafią do jednego zbioru. Kontrahenci będą mieli możliwość oznaczenia jednostki, np. szkoły czy domu kultury, jednak w praktyce mogą to uznać za zbędne utrudnienie. Powstaje więc ogromny problem, w jaki sposób będą identyfikowane faktury wystawiane ogólnie na gminę, bez dodatkowych oznaczeń.
Czytaj w LEX: Krajowy System e-Faktur (KSeF) i jego wpływ na kontrolę zarządczą w jednostkach samorządu terytorialnego >
Czytaj również: KSeF w samorządach – problemy >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
