Spór między stronami koncentrował się wokół pytania, czy uchwały samorządu zawodowego (w tym przypadku uchwały KIBR), dotyczące zasad obowiązkowego szkolenia zawodowego członków tegoż samorządu mogą być uznane za "odrębne przepisy" w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT. Udzielenie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie warunkowało przyznanie KIBR zwolnienia z podatku VAT.
Dyrektor Izby Skarbowej (DIS) zgodził się ze stanowiskiem KIBR, że przedmiotowe zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT znajdzie zastosowanie w stosunku do szkoleń obligatoryjnych dla biegłych rewidentów, bowiem obligatoryjne szkolenia oraz uzyskiwanie tytułu biegłego rewidenta jest ściśle uregulowane w przepisach ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. Nr 77, poz. 649).
Jednak minister finansów zmienił interpretację DIS wskazując, że jednym z warunków uprawniający do zwolnienia jest obowiązywanie przepisów prawa regulujących formy i zasady kształcenia zawodowego. Zdaniem ministra finansów przepisy ustawy o biegłych rewidentach nakładają na biegłych rewidentów obowiązek doskonalenia zawodowego oraz na KIBR obowiązek prowadzenia działalności szkoleniowej, nie określają jednak form i zasad szkolenia zawodowego. Uchwały stosownych organów organizacji samorządowej w tym zakresie nie stanowią zaś "odrębnych przepisów", o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o VAT. Wobec powyższego według ministra finansów nie została spełniona przesłanka warunkująca zwolnienie z VAT, aby usługi kształcenia zawodowego prowadzone były w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Sąd nie podzielił stanowiska ministra i wskazał, że w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o VAT sformułowano nieokreślony przez art. 132 ust. 1 lit. i) dyrektywy VAT wymóg uzależniający zwolnienie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego od prowadzenia go w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.
Wprowadzone w nim kryterium objęcia zwolnieniem kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego - prowadzenia go w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, w żadnym przypadku nie zapewnia prawidłowego i prostego stosowania tych zwolnień, czego wymaga art. 131 dyrektywy, skoro w zakresie objętego implementacją zwolnienia odsyła do bliżej niesprecyzowanych przepisów, co nie zapewnia stosowania tego zwolnienia w sposób prawidłowy i prosty, a wręcz przeciwnie – czyni go całkiem niedookreślonym, a zatem trudnym do zastosowania, poprzez brak jasnego sprecyzowania podmiotów, które mogą w sposób zgodny z prawem unijnym i krajowym korzystać z tego zwolnienia.
Ponadto Sąd wskazał, że art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o VAT. pozostaje w ewidentnej sprzeczności z normą art. 44 rozporządzenia wykonawczego do dyrektywy VAT (Dz.U.UL.2011.77.1). Przepis ten kładzie bowiem nacisk na to, aby zwolnieniem były objęte usługi szkoleniowe bez ograniczeń formalistycznych co do czasu ich trwania, a tym samym również ich formy, w tym zatem bez konieczności precyzowania ich co do formy i zasad w enigmatycznie określonych w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawyo VAT. odrębnych przepisach. Według sądu stanowienie tego rodzaju ograniczenia wzmacnia argumentację co do całkowitej sprzeczności normy tego przepisu nie tylko z art. 132 ust. 1 lit. i) i art. 131 dyrektywy VAT, lecz także z art. 44 rozporządzenia wykonawczego do dyrektywy VAT.
Dlatego też NSA uznał, że realizowane przez KIBR obligatoryjne szkolenia zawodowe oraz świadczenie usług i dostawa towarów ściśle z tymi szkoleniami związane zwolnione są z VAT na podstawie art. 132 ust. 1 lit. i) dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L.2006.347.1) w zw. z art. 44 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2011.77.1).
Wyrok NSA z 22 października 2013 r., I FSK 1622/12
Zobacz także: