Firma miała dostarczyć meble laboratoryjne do klienta. Wykonała zlecenie. Uczyniła to jednak 35 dni po uzgodnionym wcześniej terminie. Odbiorca mebli, na podstawie zawartej umowy, zdecydował się obciążyć dostawcę karą umowną. Ten karę zapłacił, ale chciał jednak zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodów. Jego zdaniem, karę umowną można było w tym przypadku rozliczyć w kosztach, ponieważ meble zostały dostarczone bez wad. Nie było też zwłoki w wymianie wadliwego towaru i dostarczeniu nowego wolnego od wad. Zleceniobiorca miał zakwestionować jedynie termin dostawy. Przedsiębiorca podkreślał, że przepis o wyłączeniu z kosztów kar umownych nie dotyczy sytuacji, gdy strona prawidłowo wykonuje umowę, ale czyni to po upływie terminu, w jakim zobowiązała się wykonać usługę. Z takimi argumentami nie zgodził się jednak organ podatkowy.
Zobacz również: Opłata za rozwiązanie umowy najmu nie może być kosztem >>
Rozliczenie kary umownej w kosztach uzyskania przychodów
Dyrektor KIS w interpretacji z 17 czerwca 2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.174.2019.2.MC, przypomniał, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonywanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług. - Istotą tego przepisu jest niezaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kar umownych, związanych generalnie z wadami towarów, robót lub usług bądź zwłoką w usuwaniu tych wad – wyjaśnił organ.
Chodzi o wszystkie kary i odszkodowania, nie tylko o niektóre
Zdaniem skarbówki, przepis art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT odnosi się do kategorii odszkodowań i kar umownych, nie precyzując, że chodzi o odszkodowania i kary umowne będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika na skutek niedochowania przez niego należytej staranności. Należy więc przyjąć, że wszelkie odszkodowania i kary umowne z wymienionych w tym przepisie tytułów nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, niezależnie od tego, czy są one skutkiem szkody powstałej w następstwie winy dłużnika czy też szkody, na której powstanie dłużnik nie miał wpływu.
- Innymi słowy, dla wykluczenia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na odszkodowania i kary umowne z tytułu nieterminowego wykonania usług, czy też opóźnienia w dostawie towarów, nie ma znaczenia przyczyna niedochowania przez dłużnika terminu świadczenia. Wystarczającą przesłanką jest wystąpienie odpowiedzialności dłużnika za opóźnienie czy zwłokę, która może wynikać z ustawy lub ze stosunku obligacyjnego łączącego strony. Zapłata kary umownej bądź odszkodowania na rzecz kontrahenta jest efektem istnienia takiej odpowiedzialności – podkreślił organ podatkowy.
Wina nie zawsze konieczna
W opinii dyrektora KIS, pogląd, zgodnie z którym przepis art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT nakazuje wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów tylko te kary umowne i odszkodowania, które są następstwem winy podatnika polegającej na niedołożeniu należytej staranności w wykonaniu zobowiązania, zdaje się abstrahować od faktu, że odpowiedzialność dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zawsze opiera się na zasadzie winy.
Czytaj w LEX: Kary i grzywny w księgach rachunkowych >
Podsumowując, organ podatkowy stwierdził, że nałożonej kary umownej za niedotrzymanie terminu realizacji umowy podatnik nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
