Ulga na powrót jest nową, „polskoładową” preferencją i obowiązuje od 1 stycznia 2022 roku. Jej celem jest zachęcenie osób mieszkających za granicą przez co najmniej trzy lata do powrotu na stałe do Polski. Generalnie ulga ta polega na zwolnieniu od podatku dochodowego przychodów (do kwoty 85 528 zł) osiągniętych po powrocie do Polski z tytułu m.in. umowy o pracę, umowy zlecenie (z wyjątkami), działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, czy też z zasiłku macierzyńskiego, przez podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Zwolnienie to przysługuje w czterech kolejno następujących po sobie latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium RP albo od początku roku następnego.
Art. 21 ust. 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera warunki, których spełnienie powoduje możliwość skorzystania z ulgi na powrót. Choć przepisy w tym zakresie wydają się jasne, to jednak od momentu wprowadzenia preferencji powstawało wiele wątpliwości w ich interpretacji.
Dokumentacja miejsca zamieszkania
Jednym z warunków jest posiadanie przez podatnika certyfikatu rezydencji lub innego dowodu dokumentującego miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia (tj. 3 lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym podatnik przeniósł miejsce zamieszkania do Polski). Niejednokrotnie wątpliwości podatników budził fakt, czy koniecznym jest jednak posiadanie certyfikatu rezydencji, i jeśli nie – co rozumieć pod pojęciem „innego dowodu dokumentującego miejsce zamieszkania”? Z tym zakresie kilkukrotnie już wypowiadały się organy podatkowe, potwierdzając (z korzyścią dla podatników), że certyfikat rezydencji nie jest niezbędnym dokumentem, bez którego niemożliwe będzie skorzystanie z preferencji. M.in. w interpretacji indywidualnej z 25 maja 2023 r., dyrektor KIS stwierdził, że za „inny dowód” mogą być uznane np. umowa o pracę, historia zatrudnienia, zagraniczne zeznania podatkowe, zagraniczna umowa najmu nieruchomości, wyciągi bankowe, zaświadczenie od zagranicznego pracodawcy czy paski wynagrodzeń. Co prawda przepisy nie wskazują wprost, jakie dokumenty mogą być uznane za dowody, jednak organ nawiązał do przepisów ordynacji podatkowej (art. 180 par. 1), zgodnie z którymi jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W podobnym tonie są również inne interpretacje podatkowe, można więc przyjąć, że utrwala się w tym zakresie linia interpretacyjna, od której póki co organy nie będą odstępować.
Kolejną ważną, ale również problematyczną kwestią w zakresie możliwości skorzystania z ulgi na powrót jest warunek przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej po dniu 31 grudnia 2021 roku. W tym temacie pojawia się wiele wątpliwości ze strony podatników, bowiem okazuje się, że moment przeniesienia miejsca zamieszkania do Polski jest odmiennie traktowany przez nich, a odmiennie przez organy podatkowe.
Zbyt wczesny powrót
Z wnioskiem o wydanie interpretacji zwrócił się do organu podatnik, który od 2006 r. mieszkał w Wielkiej Brytanii. W grudniu 2020 r. przyjechał do Polski na święta, jednak przez sytuację związaną z pandemią został w kraju na dłużej. W tym czasie studiował na uniwersytecie w Wielkiej Brytanii oraz pracował na rzecz pracodawcy brytyjskiego. Dochody z pracy rozliczył w PIT-36 za rok 2021. W sierpniu 2022 roku, z uwagi na porozumienie z pracodawcą, podjął decyzję o pozostaniu w Polsce na stałe. W związku z tym, że decyzja o stałym powrocie została podjęta w roku 2022, podatnik twierdził, że zmiana rezydencji podatkowej nastąpiła w 2022 roku, co skutkuje możliwością skorzystania z ulgi na powrót. Pobyt od 2020 do 2022 roku podatnik wskazał jako tymczasowy ze względów losowych.
Organ nie zgodził się z taką argumentacją. Powołując się na przepisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Anglią z 20 lipca 2006 r. podniósł, że zgodnie z powyższą umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeśli nie można ustalić, w którym Państwie osoba na ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, w którym zwykle przebywa – w tym przypadku w latach 2020-2022 była to Polska. Dlatego też zdaniem organu podatnik nie miał prawa do skorzystania z ulgi na powrót.
Jak widać, mimo że wprowadzone rozwiązanie miało zachęcić podatników do powrotu do kraju, trzeba było bardzo dobrze przeanalizować swoją sytuację, tak by nie wrócić przedwcześnie – bowiem definicje przeniesienia miejsca zamieszkania podatników i organów nie zawsze są jednoznaczne. Jednak mimo pewnych rozbieżności to rozwiązanie niewątpliwie może przynieść spore korzyści osobom, które już wcześniej myślały o powrocie do kraju.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 28.03.2023 r., nr 0112-KDIT2.4011.77.2023.2.ENB
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 25.05.2023 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.301.2023.2.AC
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
