Chciałabym otworzyć działalność gospodarczą, w ramach której będę świadczyła usługi menedżerskie. Będę podpisywała kontrakty menedżerskie.

Jaką formę opodatkowania mogę wybrać? Co mogę zaliczać do kosztów uzyskania przychodów?


Przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych przewidują, że przychody z kontraktów menedżerskich mogą być opodatkowane tylko jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, nawet, jeśli menedżer w zakresie świadczonych przez siebie usług jest przedsiębiorcą.

Oznacza to konieczność opodatkowania według skali podatkowej oraz możliwość uwzględnienia co miesiąc tylko zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów (w wysokości takiej samej jako koszty pracownicze).


W sytuacji opisanej w pytaniu istnieje jeden podstawowy problem. Otóż z przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), wynika, że dochody z kontraktu menedżerskiego, nawet, gdy wykonywany jest on w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095), nie mogą być kwalifikowane jako przychody ze źródła “działalność gospodarcza".

Wynika to z brzmienia art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f., który stanowi, że do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f., zalicza się, m.in., przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 (tj. przychodów osób należących do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych).

Tak więc przychody z kontraktu menedżerskiego - nawet, gdy wykonywany jest on przez przedsiębiorcę (w rozumieniu przepisów u.s.d.g.) - przepisy u.p.d.o.f. zaliczają do źródła przychodów “działalność wykonywana osobiście".

Tym samym, przychód ten nie może zostać zaliczony do źródła "(pozarolnicza) działalność gospodarcza". Przepis art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. stanowi bowiem, że pod pojęciem “pozarolniczej działalności gospodarczej" rozumieć należy działalność zarobkową:

1) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

2) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

3) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 u.p.d.o.f.

Jeśli zatem przychody z działalności z kontraktu menedżerskiego są zaliczane do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f. (działalność wykonywana osobiście), to nie można ich zaliczyć do źródła przychodów "działalność gospodarcza".

Jak dość dosadnie wskazuje się w piśmiennictwie, “Nie ma żadnego znaczenia dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych, czy menedżer jest zarejestrowanym przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą, czy też nie. Ustawodawca w sposób jednoznaczny, bowiem przyjmuje w tym przepisie fikcję prawną - możesz, podatniku, prowadzić własną firmę świadczącą usługi w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem, a i tak twoje przychody dla celów podatkowych będziesz musiał rozpatrywać jako przychody z tytułu działalności wykonywanej osobiście" (J. Aninowski, Opodatkowanie kontraktów menedżerskich podatkiem dochodowym od osób fizycznych, Doradztwo Podatkowe 2004, nr 3, s. 33).

Powyższe ma dość przykre konsekwencje dla podatnika-menedżera. Po pierwsze bowiem - nie można skorzystać z preferencyjnych form opodatkowania, w tym przede wszystkim z liniowej 19% stawki podatku. Jego dochody otrzymywane z umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem (z kontraktu menedżerskiego) będą opodatkowane według skali podatkowej (na zasadach określonych w art. 27 u.p.d.o.f.).

Po drugie - przepisy u.p.d.o.f. przewidują w tym przypadku wyłącznie zryczałtowane koszty uzyskania przychodów. Zgodnie bowiem z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 5 u.p.d.o.f., dla menedżerów przewiduje się miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości równej kosztom dla przychodów ze stosunku pracy i pokrewnych. Na lata 2007 i 2008 r. (w związku z przepisami przejściowymi ustalającymi skalę podatkową) wysokość kosztów uzyskania przychodów (ale także równym kosztom ze stosunku pracy) określona jest w przepisach art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588).

Nie będzie Pani zatem mogła uwzględniać faktycznie ponoszonych kosztów uzyskania przychodów. Co miesiąc natomiast będzie mogła Pani potrącić zryczałtowane koszty uzyskania przychodów w wysokości równej kosztom pracowniczym.

Uwagi:

Należy jeszcze zauważyć, że w wyroku z dnia 19 lipca 2007 r., K 11/06, http://www.trybunal.gov.pl, Trybunał Konstytucyjny uznał, że powyższe przepisy kwalifikujące przychody z działalności menedżerskiej (nawet wykonywanej przez przedsiębiorcę) do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, został uznany za zgodny z przepisami Konstytucji RP.