Firma zawarła z pracownikami umowy na prace twórcze. W zakres ich obowiązków wchodziło przygotowywanie różnego rodzaju projektów. Nie wyodrębniła ona jednak części wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich do stworzonych dzieł. Pracodawca prowadził ewidencję prac projektowych pracowników. Dzięki temu możliwe było określenie, ile czasu pracownik poświęcał w regulaminowym czasie na prace projektowe i twórcze, a ile na czynności niezwiązane z pracą twórczą. W związku z tym nie było możliwe określenie z góry w umowie o pracę części wynagrodzenia stanowiącego honorarium za przeniesienie praw autorskich do stworzonych utworów.
Wynagrodzenie za dzieło, nie za czas
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 26 czerwca 2019 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.240.2019.2.JG1 zwrócił jednak uwagę, że wskazana w ten sposób część wynagrodzenia byłaby odzwierciedleniem podziału czasu pracy na pracę twórczą w stosunku do czasu pracy poświęconego na wypełnianie pozostałych obowiązków pracowniczych. Aby móc skorzystać z 50-proc. kosztów autorskich, konieczne jest natomiast powiązanie przychodu z uzyskaniem praw autorskich i rozporządzeniem nimi, a nie z czasem pracy przeznaczonym na uzyskanie tych praw. Organ podatkowy podkreślił, że obowiązkowe jest wskazanie faktycznej wartości honorarium z tytułu rzeczywiście wykonanej pracy twórczej. Wyższych kosztów podatkowych nie można zastosować do wynagrodzenia wyliczanego w sposób hipotetyczny, nawet jeśli będzie ono zbliżone do wartości rzeczywistej.
Zobacz również: Zatrudnienie młodego pracownika może być schematem podatkowym >>
Problematyczny czas pracy autorów
- Do 2017 r. organy podatkowe akceptowały możliwość ustalania wysokości wynagrodzenia objętego podwyższonymi kosztami uzyskania przychodu w oparciu o rozliczenie czasu pracy, z czego korzystało wielu podatników. Jednak w drugiej połowie 2017 r. zaczęły pojawiać się interpretacje indywidualne kwestionujące taką możliwość i uzależniające zastosowanie podwyższonych kosztów od kwotowego wyodrębnienia honorarium za stworzenie konkretnego utworu, oderwanego od ilości czasu poświęconego na jego stworzenie – tłumaczy Grzegorz Keler, adwokat w SPCG.
Zobacz procedurę w LEX: Przychody z praw autorskich oraz praw pokrewnych, do których można stosować 50% KUP >
Warto dodać, że organy podatkowe szły nawet dalej. Stwierdzały wprost, że kwota honorarium autorskiego powinna odpowiadać rynkowej wartości prawa autorskiego do danego utworu (tak np. dyrektor KIS w interpretacji z 6 lipca 2018 r., nr 0114-KDIP3-3.4011.227.2018.1.IM). Część tego typu pism została następnie uchylona przez sądy (np. WSA we Wrocławiu w wyroku z 27 marca 2019 r., sygn. I SA/Wr 1225/18). Zmiana praktyki pokryła się w czasie z dokonanymi w 2018 r. nowelizacjami przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które z jednej strony skutkowały dwukrotnym podwyższeniem kwoty limitu podwyższonych kosztów, z drugiej jednak ograniczały zakres działalności twórczej, do której koszty te mogą być stosowane.
Nadzieja w interpretacji, której nie ma
Wątpliwości podatników miały zostać rozwiązane dzięki interpretacji ogólnej. Jej projekt został opublikowany 3 stycznia 2019 r. Jednocześnie Ministerstwo Finansów rozpoczęło konsultacje podatkowe na ten temat. Trwały do 18 stycznia. Pomimo upływu ponad pięciu miesięcy, interpretacja nie została wydana. Brak też jest jakichkolwiek informacji o trwających konsultacjach. Jednocześnie podatnicy nadal prowadzą spory z organami podatkowymi, przy czym duża część z nich dotyczy kwestii, które miały być objęte interpretacją ogólną.
Zobacz procedurę w LEX: Opodatkowanie umów zlecenia i o dzieło >
Rozbieżne praktyka i orzecznictwo
Praktyka i orzecznictwo dotyczące zasad stosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodu dla twórców są rozbieżne. Jak potwierdza Grzegorz Keler, wątpliwości dotyczą przede wszystkim zasad ustalania honorarium autorskiego oraz kwestii przejścia majątkowych praw autorskich na pracodawcę jako warunku zastosowania 50-proc. kosztów, co ma niebagatelne znaczenie głównie przy wynagrodzeniach np. programistów.
Czytaj w LEX: Umowa o pracę a wynagrodzenie z tytułu praw autorskich >
Problemy te miała rozwiązać interpretacja ogólna, której projekt, choć nie rozwiewał wszystkich wątpliwości, to jednak odnosił się do wielu z nich. - Co istotne, projekt przewidywał pewne ustępstwa na rzecz podatników, dopuszczając przykładowo ustalenie wysokości honorarium autorskiego procentowo w stosunku do wynagrodzenia zasadniczego czy wypłatę honorarium zaliczkowo, co mogłoby mieć zastosowanie w przypadku nieobecności pracownika – przypomina ekspert. Zauważa również, że zwłoka z wydaniem interpretacji przedłuża stan niepewności, zwłaszcza że pojawiają się nowe wątpliwości, dotyczące np. momentu powstania finalnej wersji utworu czy sposobu ustalania jego wartości.
Sprawdź w LEX: Czy można naliczać koszty autorskie od przychodów zwolnionych od podatku? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
