Dostosowanie przepisów o podatku VAT do prawa UE

Z dniem 1 stycznia 2011 r. wchodzą w życie zmiany związane z dostosowaniem polskich przepisw o podatku od towarw i usług do przepisw Unii Europejskiej lub doprecyzowujące obecne regulacje pod kątem ich zgodności z przepisami unijnymi: w zakresie odliczenia podatku VAT od wydatkw związanych z nieruchomością wykorzystywaną zarwno do celw prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celw prywatnych podatnika, miejsca świadczenia usług, nowezwolnienia w zakresie importu towarw i zmiany w zakresie opodatkowania gazu, energii cieplnej oraz chłodniczej.

1. Zmiana w zakresie odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z nieruchomością wykorzystywaną zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych podatnika

Zmiana ta doprecyzowuje ogólną zasadę w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z nieruchomością stanowiącą majątek przedsiębiorstwa podatnika, wykorzystywaną zarówno do celów prowadzonej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż prowadzona działalność. Zgodnie z dodanym nowym przepisem ust. 7b w art. 86 podatnik, który poniósł nakłady na nabycie, w tym nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości stanowiącej część przedsiębiorstwa danego podatnika i który wykorzystuje tą nieruchomość zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych, w tym do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, podatek naliczony powinien obliczyć według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności gospodarczej.

Dodatkowo w przypadku, gdy w ciągu 120 miesięcy (10 lat), licząc od miesiąca, w którym nieruchomość stanowiąca majątek przedsiębiorstwa podatnika została przez niego oddana do użytkowania, nastąpiła zmiana w stopniu wykorzystania tej nieruchomości do celów działalności gospodarczej, podatnik obowiązany jest dokonać korekty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. Korekty podatku odliczonego dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła ta zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty. Jeżeli podatnik wykorzystuje tę nieruchomość w działalności gospodarczej również do czynności zwolnionych od podatku bez prawa do odliczeń, korekta, o której mowa w zdaniu pierwszym i drugim powinna uwzględniać proporcję określoną w art. 90 ust. 3-10 ustawy zastosowaną przy odliczeniu. Jednocześnie, ponieważ przeznaczenie nieruchomości (części nieruchomości) stanowiącej część przedsiębiorstwa do wykorzystania do celów innych niż prowadzona działalność, będzie podlegało obowiązkowej korekcie podatku odliczonego, wykorzystanie to nie będzie traktowane jako świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 i w związku z czym nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Przepis ust. 90a nie ma zastosowania w przypadku dostawy towarów (nieruchomości lub części nieruchomości), o której mowa w art. 7 ust. 2, tj. m.in. w przypadku przekazania nieruchomości (części nieruchomości) na cele osobiste podatnika (wyprowadzenia nieruchomości lub części nieruchomości z majątku przedsiębiorstwa do majątku osobistego podatnika).

2. Zmiana w zakresie miejsca świadczenia usług – art. 28g ustawy o VAT

Od 1 stycznia 2011 r. wchodzi w życie art. 28g ustawy o VAT (wprowadzony ww. nowelą z dnia 23 października 2009 r.), który modyfikuje miejsce świadczenia usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki oraz podobnych usług, takich jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych do tych usług, w tym świadczenia usług przez organizatorów usług w tych dziedzinach, świadczonych na rzecz podatników. Dotychczas miejscem świadczenia ww. usług niezależnie od tego czy świadczonych na rzecz podatników czy podmiotów niebędących podatnikami było miejsce, gdzie usługi były faktycznie świadczone.

Od 1 stycznia 2011 r. zasada ta została utrzymana jedynie w odniesieniu do usług w zakresie ww. dziedzin świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. Natomiast w odniesieniu do usług świadczonych na rzecz podatników wyodrębniono usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy. Zgodnie z art. 28g ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w zakresie ww. usług wstępu świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają. Zmiana wprowadzona od 1 stycznia 2011 r. dotyczy określania miejsca świadczenia pozostałych (oprócz usług wstępu) usług w dziedzinie kultury sztuki, sportu, nauki, edukacji, rozrywki itd. świadczonych na rzecz podatnika. Zgodnie z zasadą ogólną określoną w art. 28b ust. 1 ustawy miejscem świadczenia w takim przypadku jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania (lub stałe miejsce prowadzenia działalności lub miejsce, w którym podatnik zwykle prowadzi działalności lub w którym ma miejsce zwykłego pobytu – art. 28b ust. 2-3 ustawy).

3. Zwolnienia w zakresie importu towarów

Wprowadzone zostały zwolnienia z tytułu :

· importu towarów przez instytucje lub organy Wspólnot Europejskich, posiadające siedzibę lub przedstawicielstwo na terytorium kraju – do celów służbowych tych instytucji lub organów,

· importu towarów w przypadku, gdy miejscem ich przeznaczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju i wywóz z terytorium kraju tych towarów następuje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Istota zmian w zakresie zwolnienia dla towarów przemieszczanych do innego państwa członkowskiego UE polega na generalnym odejściu od obowiązku składania zabezpieczenia kwoty podatku VAT, który nie został przez importera uiszczony. Od 1 stycznia 2011 r. warunkiem zastosowania ww. zwolnienia z tytułu importu towarów jest to, że importer, który dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów jest zarejestrowanym podatnikiem VAT UE i w momencie importu podał swój ważny numer identyfikacji podatkowej, który został mu przyznany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, jak również:

- podał swój ważny numer identyfikacyjny VAT przyznany mu na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych lub ważny numer identyfikacyjny VAT nabywcy towarów przyznany mu na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w państwie członkowskim przeznaczenia importowanych towarów,

- przedstawił dowód wskazujący, że importowane towary przeznaczone są do transportu lub wysyłki z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego(np. dokumenty transportowe lub umowa z nabywcą),

- obowiązek przedstawienia przez importera organowi celnemu, w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów, dokumentów potwierdzających wykazanie w informacji podsumowującej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Jeżeli w informacji podsumowującej, oprócz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (poprzedzonej importem tych towarów) wykazywane są również inne wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów i w związku z tym nie jest możliwa identyfikacja wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (poprzedzonej importem tych towarów), importer przedstawia zaświadczenie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzające złożenie przez importera informacji podsumowującej w zakresie tej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Kolejnym warunkiem zastosowania zwolnienia jest nienaruszenie przez importera, w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym dokonywany jest import towarów, warunku dotyczącego przedstawiania w terminie 4 miesięcy stosownych dokumentów, w odniesieniu do towarów importowanych w okresie 17 miesięcy poprzedzających import towarów.

W przypadku, gdy importer spełnia warunki do zwolnienia z wyjątkiem przestrzegania terminu określonego do złożenia informacji podsumowującej lub zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego (4 miesięcy) w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym dokonywany jest import towarów może skorzystać z przedmiotowego zwolnienia po złożeniu organowi celnemu zabezpieczenia w wysokości równej kwocie podatku, który nie zostanie uiszczony. Importer, który złożył zabezpieczenie, jest zobowiązany do przedstawienia w terminie 4 miesięcy stosownych dokumentów potwierdzających wykazanie w informacji podsumowującej wewnątrzwspólnotowej dostawy dotyczących importu towarów. Jeżeli nie przedstawi w tym terminie stosownych dokumentów organ celny pokryje podatek ze złożonego zabezpieczenia. Natomiast w sytuacji gdy importer przedstawi dokumenty w terminie zwolnione zostanie złożone przez importera zabezpieczenie.

4. Zmiany w zakresie opodatkowania gazu, energii cieplnej oraz chłodniczej

Zmiany wprowadzane w związku z implementacją dyrektywy 2009/162/UE oprócz charakteru doprecyzowującego i technicznego wprowadzają głównie szczególne regulacje w zakresie energii cieplnej i chłodniczej oraz w zakresie importu gazu za pośrednictwem statków. Z uwagi na powstanie pierwszych transgranicznych sieci dystrybucji energii cieplnej i chłodniczej uregulowano kwestie związane z dostawą i importem energii cieplnej i chłodniczej oraz usługami zapewnienia dostępu do sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej lub usługami transportu lub przesyłu poprzez te sieci, a także świadczeniem innych usług bezpośrednio z nimi związanych w sposób analogiczny jak w przypadku energii gazowej i elektrycznej.

Z uwagi na fakt, że gaz importowany za pośrednictwem statków ma właściwości identyczne jak gaz importowany za pośrednictwem gazociągów i po regazyfikacji jest przeznaczony do transportu za pośrednictwem gazociągów wprowadzono zwolnienie od podatku VAT również dla gazu importowanego za pośrednictwem statków.

źródło: www.mf.gov.pl, stan z dnia 3 stycznia 2011 r.